Rom 1 500 von Jehova siene Zeijen storwen en de Tiet von dän Tweeden Weltkjrich. Don läwden bie 35 000 Zeijen en Dietschlaunt un en Lenda, waut von de Nazis enjenomen wieren. Nich von aule weet wie, woo dee jestorwen sent. Wiels äwa aul dit noch wieda nojeforscht woat, kaun met de Tiet mea nieet doaräwa rutkomen.

•  Woo storwen dee?

•  Wuarom worden dee vefolcht?

•  Wua storwen dee?

•  Eenje, waut omjebrocht worden

•   Omjebrocht: Dicht bie 400 Zeijen worden en Dietschlaunt un en Lenda, waut de Nazis enjenomen hauden, omjebrocht. De mieeschte kjeemen verem Jerecht, worden toom Doot veuadeelt un dan wort an de Kopp aufjemoakt. Aundre worden dootjeschoten ooda jehongen, onen verem Jerecht to komen.

•   Aus Jefangne grausom behaundelt: Äwa 1 000 Zeijen storwen en de Loagasch fa Faustjenomne un en Jefenkjnisen. Dee musten soo schwoa schaufen, daut eenje wäajen daut storwen. Aundre storwen ut Hunga, Kold, Krankheiten, proste Doktarie ooda wiels dee jekjwält worden. Wiels dee soo grausom behaundelt worden, storwen eenje uk kort nodäm daut dee friekjeemen, aus de Tweeda Weltkjrich ieescht derch wia.

•   Aundre Uasoaken: Eenje Zeijen worden en Stowen met Gauss dootjemoakt ooda storwen, wiels Doktasch an brukten toom Medizien un aundret utproowen ooda wiels dee waut unjajesprezt wort.

 Jehova siene Zeijen worden vefolcht, wiels dee sikj faust aun daut hilden, waut de Schreft lieet. Wan de Nazi-Rejierunk waut velangd, waut de Schreft vebeeden deed, dan deeden de Zeijen daut nich. See wullen “Gott mea jehorchen aus Menschen” (Aposteljeschicht 5:29). See wie doatoo twee Biespels.

1.   See mischten sikj nich manke Politikj. Jehova siene Zeijen en de Nazi-Tiet hauden nuscht met de Politikj to doonen, krakjt soo aus de Zeijen daut vondoag dän Dach oppe gaunze Ieed uk nich doonen (Johanes 18:36). Doawäajen wullen dee nich...

   •   nom Kjrich gonen un kjeene Oabeit doonen, waut met Kjrich to doonen haud (Jesaja 2:4; Matäus 26:52).

   •   wälen gonen un bie Nazi-Organisazionen biegonen (Johanes 17:16).

   •   daut Nazi-Tieekjen bejreessen ooda “Heil Hitler!” sajen (Matäus 23:10; 1. Korinta 10:14).

2.   See läwden no äaren Gloowen. Uk wan an daut wia aufjesajcht worden, deeden Jehova siene Zeijen fa wieda...

   •   toopkomen toom Gott aunbäden (Hebräa 10:24-25).

   •   de Norecht von de Schreft prädjen un biblische Bieekja vedeelen (Matäus 28:19-20).

   •   äare Nobasch goot behaundlen, uk de Juden (Markus 12:31).

   •   aun äaren Gloowen fausthoolen. See unjaschreewen nuscht toom äaren Gloowen aufsajen (Markus 12:30).

 Professa Robert Gerwarth kjeem to dän Schluss, daut Jehova siene Zeijen “de eensje Grupp wieren, waut en daut Dredde Rikj bloos wäajen äaren Gloowen vefolcht worden” a. Aundre, waut uk en de Loagasch fa Faustjenomne von de Nazis wieren, achten Jehova siene Zeijen sea, daut dee soo staunthauft bleewen. Een Jefangna von Oostareich säd: “Dee gonen nich nom Kjrich. Dee loten sikj leewa selfst dootmoaken, aus daut see wudden wäm dootmoaken”.

•   Loagasch fa Faustjenomne von de Nazis: De mieeschte von Jehova siene Zeijen storwen en de Loagasch. Dee worden en Loagasch enjestopt, biejlikj en Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Flossenbürg, Mauthausen, Neuengamme, Niederhagen, Ravensbrück un Sachsenhausen. Dee haben rutjefungen, daut bloos en Sachsenhausen aul rom 200 von Jehova siene Zeijen storwen.

•   Jefenkjnisen: Eenje Zeijen worden em Jefenkjnis dootjekjwält. Aundre storwen, wiels dee an biem befroagen soo grausom toosaden.

•   Städen, wua Menschen hanjerecht worden: Jehova siene Zeijen worden daut mieeschte en de Jefenkjnisen von Berlin-Plötzensee, Brandenburg, un Halle/Saale dootjemoakt. Oba daut jeft noch Berechten von rom 70 aundre Städen, wua Zeijen omjebrocht worden.

•  Nomen: Helene Gotthold

   Wua: Plötzensee (Berlin)

   Helene wia befriet un haud twee Kjinja. See wort mieremol faustjenomen. Aune 1937 wort see biem befroagen soo hunjsch behaundelt, daut see eene Stelp haud. Dän 8. Dezamba aune 1944 wort ar en daut Jefenkjnis von Berlin, Plötzensee, de Kopp aufjemoakt.

•  Nomen: Gerhard Liebold

   Wua: Brandenburg

   Gerhard wia 20 Joa, aus am de Kopp aufjemoakt wort. Daut wia dän 6. Mei aune 1943 en dautselwje Jefenkjnis, wua se sienen Voda twee Joa ea dän Kopp aufmuaken. En sienen Aufscheetsbreef aun siene Famielje un siene Mejal schreef hee: “Onen dän Harn siene Krauft wudd ekj disen Wajch nich haben kunt gonen”.

•  Nomen: Rudolf Auschner

   Wua: Halle/Saale

   Rudolf wia noch mau 17 Joa, aus am dän 22. Septamba 1944 de Kopp aufjemoakt wort. En sienen Aufscheetsbreef aun siene Mame schreef hee: “Väle Breeda sent disen Wajch jegonen un ekj woa uk”.