„RELIGIA jest głęboko zakorzeniona w naturze człowieka” — napisał profesor Alister Hardy w książce The Spiritual Nature of Man (Duchowa natura człowieka). Zdają się to potwierdzać wyniki niedawnych badań. Wykazały one, że 86 procent ludności świata wyznaje jakąś religię.

Z badań tych wynika również, że istnieje 19 głównych religii, a samo chrześcijaństwo to konglomerat aż 37 000 wyznań. Może zastanawiasz się, czy Bóg akceptuje wszystkie te odmienne formy wielbienia. No właśnie, czy to ważne, jak oddajemy Bogu cześć?

W poszukiwaniu odpowiedzi na to pytanie nie wolno nam się zdawać wyłącznie na osobiste odczucia lub opinie. Logicznie rzecz biorąc, powinniśmy się dowiedzieć, jak na tę sprawę zapatruje się sam Bóg. W tym celu koniecznie trzeba zajrzeć do Jego Słowa — do Biblii. Dlaczego? Ponieważ Jezus Chrystus powiedział w modlitwie do Boga: „Twoje słowo jest prawdą” (Jana 17:17). Z kolei apostoł Paweł zaświadczył: „Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne do nauczania, do upominania, do prostowania” (2 Tymoteusza 3:16).

Biblia pokazuje, że nie każdy sposób wielbienia Boga cieszy się Jego uznaniem. Znajdujemy w niej dawne przykłady form wielbienia, które Bóg pochwalał, i takich, które odrzucał. Uważne przyjrzenie się tym relacjom uzmysłowi nam, co musimy robić, a czego unikać, by nasz sposób oddawania czci Bogu mógł być przez Niego akceptowany.

Przykład ze starożytności

Za pośrednictwem proroka Mojżesza Jehowa Bóg nadał Izraelitom zbiór przepisów, które uczyły ich, jak mają oddawać Mu cześć we właściwy sposób. Gdy przestrzegali tych nakazów, zwanych powszechnie Prawem Mojżeszowym, Bóg darzył ich uznaniem i błogosławieństwem jako swój naród (Wyjścia 19:5, 6). Niestety, Izraelici nie trzymali się właściwej formy wielbienia Jehowy. Ciągle odwracali się od Niego i naśladowali praktyki religijne okolicznych ludów.

W VII wieku p.n.e. — w czasach proroków Ezechiela i Jeremiasza — wielu Izraelitów zignorowało Prawo Boże i nawiązało zażyłe stosunki z sąsiednimi narodami. Zaczęli przestrzegać ich zwyczajów i brać udział w ich świętach, wskutek czego praktykowali religię stanowiącą zlepek różnych poglądów. Mawiali: „Stańmy się podobni do narodów, podobni do rodzin krajów, w usługiwaniu drewnu i kamieniowi” (Ezechiela 20:32; Jeremiasza 2:28). Twierdzili, że oddają cześć Jehowie Bogu, ale równocześnie wielbili „gnojowe bożki”, a nawet składali im w ofierze swoich synów (Ezechiela 23:37-39; Jeremiasza 19:3-5).

Takie połączenie rozmaitych wierzeń i kultów różnych bogów nosi nazwę synkretyzmu religijnego. Bywa też określane mianem religii ludowej. Obecnie sporo ludzi uważa, że żyjąc w wielokulturowych społeczeństwach, powinniśmy być otwarci na odmienne poglądy, również religijne. Zdaniem niektórych nie ma nic złego w oddawaniu czci Bogu zgodnie z własnym upodobaniem. Czy takie twierdzenie rzeczywiście jest słuszne? Czy chodzi tu tylko o tolerancję bądź liberalny punkt widzenia? Przyjrzyjmy się niektórym cechom religii powszechnie praktykowanej przez niewiernych Izraelitów i zobaczmy, do czego ona prowadziła.

 Skażony kult w Izraelu

Ośrodkami fałszywego kultu w Izraelu były „wyżyny”, czyli miejsca, w których znajdowały się świątyńki z ołtarzami, kadzielniami, świętymi kamiennymi kolumnami i świętymi palami, które najwyraźniej były drewnianymi symbolami Aszery, kananejskiej bogini płodności. W Judzie takich wyżyn było bez liku. W Księdze 2 Królów 23:5, 8 wspomniano o „wyżynach w miastach Judy i w okolicach Jerozolimy, (...) od Geby [przy granicy północnej] aż po Beer-Szebę [przy granicy południowej]”.

Na tych wyżynach Izraelici ‛sprawiali, że wznosił się dym ofiarny dla Baala, dla słońca i dla księżyca, i dla gwiazdozbiorów zodiaku, i dla całego zastępu niebios’. Poza tym pobudowali „domy nierządników świątynnych w domu Jehowy” oraz ‛przeprowadzali swe dzieci przez ogień dla Molocha’ (2 Królów 23:4-10).

Archeolodzy odnaleźli w Jerozolimie i Judzie, głównie w ruinach domów prywatnych, setki terakotowych figurek. Większość z nich przedstawiała postacie nagich kobiet z przesadnie wielkimi piersiami. Uczeni utożsamiają te figurki z boginiami płodności Asztarte lub Aszerą. Uważa się, że były one „talizmanami pomagającymi zajść w ciążę i urodzić dziecko”.

Jak Izraelici zapatrywali się na te lokalne ośrodki fałszywego kultu? Profesor Ephraim Stern z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie zauważył, że wiele wspomnianych „wyżyn” było najprawdopodobniej „poświęconych Jahwe [Jehowie]”. Pogląd ten zdają się potwierdzać inskrypcje odnalezione w miejscach wykopalisk. Jedna z nich mówi na przykład: „Błogosławię cię przez [czyli w imieniu] Jahwe z Samarii i przez jego aszerę”. Inna brzmi: „Błogosławię cię przez Jahwe z Temanu i przez jego aszerę!”.

Powyższe przykłady ukazują, jak dalece Izraelici przemieszali czyste wielbienie Jehowy Boga z odrażającymi kultami pogańskimi. Rezultatem takiego postępowania był upadek moralny i duchowe ciemności. A jak na tego rodzaju praktyki religijne zapatrywał się Bóg?

Reakcja Boga

Za pośrednictwem proroka Ezechiela Bóg wyraził swe oburzenie na Izraelitów i potępił ich skażony sposób oddawania Mu czci, oznajmiając: „We wszystkich waszych miejscach zamieszkania miasta zostaną spustoszone, a wyżyny opustoszeją, aby były opustoszałe, a wasze ołtarze — spustoszone i zburzone, a wasze gnojowe bożki — obrócone wniwecz, a wasze kadzielnie — ścięte, wasze dzieła zaś — starte” (Ezechiela 6:6). Nie  ulega wątpliwości, że Jehowa uznał taki sposób wielbienia za absolutnie niedopuszczalny i go odrzucił.

Jehowa Bóg wyjawił też, jak dojdzie do tego zapowiedzianego zniszczenia: „Oto ja posyłam (...) do Nebukadreccara, króla Babilonu, mego sługi, i sprowadzę ich przeciwko tej ziemi i przeciwko jej mieszkańcom, i przeciwko wszystkim tym okolicznym narodom; i przeznaczę ich na zagładę (...). I cała ta ziemia stanie się miejscem spustoszonym” (Jeremiasza 25:9-11). Zgodnie z tym proroctwem w 607 roku p.n.e. Babilończycy zrównali z ziemią Jerozolimę i znajdującą się w niej świątynię.

O tragicznym losie Jerozolimy cytowany już profesor Stern napisał, że pozostałości archeologiczne „stanowią wyraźne potwierdzenie źródeł biblijnych (2 Królów 25:8; 2 Kronik 36:18-19), opisujących zniszczenie, spalenie i zawalenie się domów i murów”. Dalej zauważa: „Dowody archeologiczne dokumentujące tę fazę historii Jerozolimy (...) należą do najbardziej wymownych wykopalisk epoki biblijnej”.

Lekcja dla nas

Z tamtych wydarzeń możemy się nauczyć przede wszystkim tego, że Bóg nie uznaje formy oddawania Mu czci stanowiącej zlepek nauk biblijnych z dogmatami, tradycjami lub rytuałami innych religii. Lekcję tę wziął sobie do serca apostoł Paweł. Dorastał on w środowisku faryzeuszy — uczył się praw i zasad tej żydowskiej sekty. Jak postąpił, gdy się dowiedział i uwierzył, że Jezus jest obiecanym Mesjaszem? Wyjaśnił: „To, co było dla mnie zyskiem, ze względu na Chrystusa uznałem za stratę”. Paweł porzucił dotychczasowe postępowanie i został gorliwym naśladowcą Jezusa (Filipian 3:5-7).

Jako misjonarz, Paweł był dobrze zaznajomiony z rozmaitymi praktykami religijnymi i poglądami filozoficznymi różnych ludzi. Dlatego do chrześcijan w Koryncie napisał: „Jakaż jest wspólnota światła z ciemnością? Ponadto jakaż jest zgoda między Chrystusem a Belialem? Albo jakiż dział ma wierny z niewierzącym? I jakąż ugodę ma świątynia Boża z bożkami? (...) ‚Dlatego wyjdźcie spośród nich i się oddzielcie — mówi Jehowa — i przestańcie dotykać tego, co nieczyste’; ‚a ja was przyjmę’” (2 Koryntian 6:14-17).

Pamiętając, że Bogu nie jest obojętne, jak oddajemy Mu cześć, możemy zadać sobie następujące pytania: „Jaki sposób wielbienia Boga cieszy się Jego uznaniem? Jak mogę się przybliżać do Boga? I co powinienem robić, aby odpowiednio Go czcić?”

Świadkowie Jehowy z radością pomogą ci znaleźć odpowiedzi na te i jeszcze inne pytania związane z Biblią. Przyjdź do najbliższej Sali Królestwa lub napisz do wydawców niniejszego czasopisma i poproś o bezpłatne studium Biblii w dogodnym dla ciebie miejscu i czasie.

[Ilustracja na stronie 10]

Starożytna świątynia poświęcona bożkom, Tel Arad, Izrael

[Prawa własności]

Garo Nalbandian

[Ilustracja na stronie 10]

Figurki Asztarte znalezione w ruinach judzkich domów

[Prawa własności]

Zdjęcie © Israel Museum, Jerozolima; dzięki uprzejmości Israel Antiquities Authority