MŁODZI LUDZIE PYTAJĄ
Jak sobie radzić z wyzwaniami okresu dojrzewania?
„Dla dziewczyny okres dojrzewania to żadna frajda. Jest bolesny, nieprzyjemny i wszystko jest takie zagmatwane — w sumie nie ma w nim chyba nic dobrego!” (Oksana).
„Raz byłem wesoły, a zaraz potem smutny. Nie wiem, czy wszystkie chłopaki mają podobnie, ale ze mną tak było” (Brian).
Okres dojrzewania może przypominać jazdę kolejką górską w wesołym miasteczku — z jednej strony to ekscytujące, a z drugiej przerażające! Jak sobie radzić z ciągłymi wzlotami i upadkami?
Czym jest okres dojrzewania?
Najprościej mówiąc, dojrzewanie to czas przemian — fizycznych i emocjonalnych — prowadzących do dorosłości. Gwałtowny rozwój ciała i zmiany hormonalne zachodzące w tym okresie przygotowują cię do rozpoczęcia życia płciowego i wydawania na świat dzieci.
Nie, to nie znaczy, że dorosłeś do bycia rodzicem. Jest to jednak znak, że przestajesz być dzieckiem — co z jednej strony może cieszyć, a z drugiej smucić.
Quiz: W jakim wieku, według ciebie, powinien rozpocząć się okres dojrzewania?
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Odpowiedź: Każda z podanych odpowiedzi jest prawidłowa, ponieważ mieści się w normie.
Dlatego nie musisz się nadmiernie martwić, jeśli jesteś nastolatkiem, a proces ten jeszcze się u ciebie nie rozpoczął, albo jeśli nie masz nawet dziesięciu lat, a już zaczęły się pewne zmiany związane z dojrzewaniem. Każdy zaczyna dojrzewać w swoim czasie i ma na to niewielki wpływ.
Zmiany fizyczne
Chyba najbardziej widoczna zmiana to skok wzrostu. Problem w tym, że nie wszystkie części ciała rosną równie szybko. Nie bądź więc zaskoczony, jeśli twoje ruchy są nieco niezdarne. Możesz jednak być pewien, że z czasem to się unormuje.
Poniżej znajdziesz przykłady innych zmian fizycznych, które zachodzą podczas dojrzewania.
U chłopców:
Powiększają się narządy płciowe
Pojawia się owłosienie łonowe, pachowe oraz zarost na twarzy
Zaczyna się mutacja
Dochodzi do mimowolnych erekcji i polucji
U dziewczyn:
Rosną piersi
Pojawia się owłosienie łonowe i pachowe
Zaczyna się miesiączkowanie
U obu płci:
Ciało zaczyna wydzielać nieprzyjemny zapach powodowany przez połączenie potu i bakterii
Wskazówka: Regularne mycie oraz używanie dezodorantu albo antyperspirantu pomoże ci zneutralizować nieprzyjemny zapach.
Na twarzy pojawia się trądzik wywołany przez bakterie znajdujące się w gruczołach łojowych
Wskazówka: Chociaż trudno jest zwalczyć trądzik, pomóc może częste mycie twarzy i używanie odpowiednich kosmetyków.
Zmiany emocjonalne
Burza hormonów powodująca zmiany w twoim ciele wpływa także na emocje. Możesz doświadczać na przykład nagłych zmian nastroju.
„Jednego dnia płaczesz, a drugiego wszystko jest w porządku. W jednej chwili jesteś wściekła, a zaraz potem masz doła i chcesz zaszyć się w pokoju” (Oksana).
Młodzi ludzie w okresie dojrzewania często są nieśmiali; mają wrażenie, że wszyscy dookoła obserwują ich i oceniają. A to, że wygląd tak szybko się zmienia, tylko utrudnia sprawę.
„Kiedy zaczęłam dorastać, celowo się garbiłam i nosiłam duże koszule. Chociaż wiedziałam, dlaczego moje ciało się zmienia, czułam się skrępowana i zażenowana. To było takie dziwne” (Janice).
Chyba największa zmiana emocjonalna, jaka cię czeka, dotyczy podejścia do płci przeciwnej.
„Przestałam myśleć, że wszyscy chłopcy są denerwujący. Właściwie niektórzy zaczęli mi się nawet podobać, a myśl o tym, że mogłabym się zakochać nie wydawała mi się już taka zła. To, kto kogo lubi, stało się częstym tematem rozmów” (Alexis).
W tym okresie życia niektórzy młodzi ludzie odczuwają pociąg seksualny do osób tej samej płci. Jeśli tak jest z tobą, nie myśl od razu, że masz skłonności homoseksualne. Zazwyczaj takie uczucia z czasem mijają.
„Ponieważ miałem bzika na punkcie porównywania się z innymi chłopakami, zaczęli mnie oni pociągać. Dopiero trochę później spodobały mi się dziewczyny. Teraz uczucia homoseksualne to dla mnie już tylko przeszłość” (Alan).
Co możesz zrobić
Staraj się myśleć pozytywnie. W gruncie rzeczy potrzebujesz zmian, które zachodzą w okresie dojrzewania. Dlatego warto mieć takie podejście jak psalmista Dawid, który powiedział o Bogu: „Stworzyłeś [mnie] tak cudownie” (Psalm 139:14, Biblia Tysiąclecia).
Unikaj porównywania się z drugimi i koncentrowania na swoim wyglądzie. Biblia mówi: „Człowiek widzi to, co się jawi oczom, lecz Jehowa widzi, jakie jest serce” (1 Samuela 16:7).
Dbaj o ruch i wypoczynek. Jeśli się wyśpisz, będziesz mniej drażliwy, zestresowany czy przygnębiony.
Nie ulegaj swojemu „wewnętrznemu krytykowi”. Czy rzeczywiście wszyscy aż tak ci się przyglądają? Nawet jeśli inni komentują twój wygląd, staraj się mieć do tego dystans. Biblia radzi: „Nie bierz sobie do serca wszystkich słów, które by ludzie wyrzekli” (Kaznodziei 7:21).
Naucz się panować nad pragnieniami seksualnymi. Biblia nakazuje: „Uciekajcie od rozpusty. (...) Kto się dopuszcza rozpusty, grzeszy przeciw własnemu ciału” (1 Koryntian 6:18).
Porozmawiaj z rodzicem albo innym dorosłym, któremu ufasz. Na początku nie zawsze jest to łatwe, ale warto się na to zdobyć ze względu na pomoc, którą możesz otrzymać (Przysłów 17:17).
Wniosek: Dojrzewanie wiąże się z pewnymi wyzwaniami. Jednak ten etap życia daje ci też świetną możliwość, żeby się rozwinąć nie tylko pod względem fizycznym, ale też emocjonalnym i duchowym (1 Samuela 2:26).