ڈیوڑھی ہیکل چ پاک مقام چ جان دا اِک رستہ سی۔ انگریزی زبان چ ‏”‏ترجمہ نوِیں دُنیا“‏ دا جیہڑا ایڈیشن 2023 توں پہلاں چھپیا سی، اوہدے چ دَسیا گیا سی کہ ڈیوڑھی دی لمبائی گھر دی چوڑائی دے مطابق 20 ہتھ سی تے اُنچائی 120 ہتھ سی۔ (‏2-‏تواریخ 3:‏4‏)‏ کجھ ہور ترجمیاں چ وی ایہی دَسیا گیا اے کہ ایہدی اُنچائی 120 ہتھ سی یعنی ایہہ تقریباً 175 فٹ اُچی سی۔‏

پر 2023 دے ‏”‏ترجمہ نوِیں دُنیا“‏ چ دَسیا گیا اے کہ سلیمان دی ہیکل دی ڈیوڑھی 20 ہتھ یاں تقریباً 30 فٹ اُچی سی۔‏ a ایہہ تبدیلی کیہڑیاں گلاں دی وجہ توں کیتی گئی؟‏

1-‏سلاطین 6:‏3 چ ڈیوڑھی دی اُنچائی دا ذکر نئیں ہویا۔‏ ایس ایت چ یرمیاہ نے ڈیوڑھی دی اُنچائی دا نئیں سگوں لمبائی تے چوڑائی دا ذکر کیتا اے۔ پر اگلے باب چ یرمیاہ نے ہیکل دے کجھ ہور حصیاں بارے بڑی تفصیل نال گل کیتی جیویں کہ حوض، پتل دِیاں دس کُرسیاں تے پتل دے دو ستون جیہڑے ڈیوڑھی دے سامنے سن۔ (‏1-‏سلاطین 7:‏15-‏37‏)‏ جے ڈیوڑھی 50 میٹر توں وی زیادہ اُچی سی تے ہیکل دے باقی حصیاں نالوں وی اُچی سی تے فیر یرمیاہ نے ایہدی اُنچائی بارے کیوں نئیں دَسیا؟ کئی سو سال بعد یہودی تریخ داناں نے ایہہ کہیا کہ ڈیوڑھی دی اُنچائی سلیمان دی ہیکل نالوں بوہتی نئیں سی۔‏

کجھ عالماں دا خیال اے کہ ہیکل دِیاں دیواراں 120 ہتھ اُچی ڈیوڑھی دا بھار نئیں سہہ سکدیاں سن۔‏ پرانے زمانے چ پتھراں تے اِٹاں دے بنے ہوئے مینار تھلیوں بڑے چوڑے ہوندے سن تے اُتوں تنگ ہوندے سن جیویں کہ مصر دے مندراں دے پھاٹکاں توں ظاہر ہوندا اے۔ پر سلیمان دی ہیکل بوہت فرق سی۔ عالم ایہہ من دے نیں کہ ہیکل دِیاں دیواراں دی موٹائی 6 ہتھ یاں 9 فٹ توں زیادہ نئیں سی۔ اِک عالم تھیوڈر بوسنک نے کہیا کہ ”‏ہیکل دے اندر جان والے رستیاں دِیاں دیواراں دی موٹائی نُوں ذہن چ رکھدے ہوئیاں اَسی ایہہ کہہ سکنے آں کہ ڈیوڑھی دی اُنچائی 120 ہتھ نئیں ہو سکدی۔“‏

شاید 2-‏تواریخ 3:‏4 چ لکھی گل دی کاپی بناندے ویلے غلطی ہو گئی ہوئے۔‏ بھانویں کہ کجھ پرانے نسخیاں چ ایس ایت چ 120 لکھیا اے پر کجھ دُوجے بھروسے‌مند نسخیاں چ 20لکھیا اے جیویں کہ پنجویں صدی دا نسخہ کوڈیکس الیگزینڈرینس تے چھیویں صدی دا نسخہ کوڈیکس امبروسیانس۔ پر کاپیاں بناندے ویلے غلطی کیوں ہو گئی؟ اصل چ عبرانی زبان چ ”‏سو“‏ تے ”‏ہتھ“‏ لئی جیہڑے لفظ استمال ہوندے نیں، اوہ ویکھن چ اِکو جہے لگدے نیں۔ ایس لئی شاید کاپیاں بنان والیاں نے غلطی نال ”‏ہتھ“‏ دی جگہ ”‏سو“‏ لکھ دِتا۔‏

ایہہ سچ اے کہ اَسی سلیمان دی ہیکل بارے چھوٹیاں چھوٹیاں گلاں نُوں وی چنگی طرحاں سمجھن دی پوری کوشش کرنے آں پر ساڈا پورا دھیان ایس گل تے ہونا چاہی دا اے کہ ایہہ کدے وَل اشارہ کردی اے۔ ایہہ عظیم روحانی ہیکل وَل اشارہ کردی اے۔ اَسی یہوواہ دے بڑے شکرگزار آں کہ اوہنے سانوں عظیم روحانی ہیکل چ عبادت کرن دا مان بخشیا اے۔—‏عبرانیوں 9:‏11-‏14؛‏ مُکاشفہ 3:‏12؛‏ 7:‏9-‏17‏۔‏