Proverbios 1:1-33
1 Salomonqa Davidpa wawan karqa,+ Israelpa reynintaj,+ kaytaj kashan paypa proverbiosnin:*+
2 Yachayniyoj kayta yachakunapaj,+ yuyaychayta japʼikunapaj,sumaj yachaywan nisqasta entiendenapaj,
3 allin yachayta qoj kʼamiyta japʼikunapaj,+allin kajta ruwayta yachanapaj,+ cheqan kajman jina kausakuyta yachanapaj,+ cheqan kajta ruwayta yachanapaj.*
4 Mana yachayniyojman, sumaj yuyayta qonanpaj.+
Jovenmanpis yachayta, sumaj umayoj kaytawan qonanpaj.+
5 Yachayniyoj runaqa uyariyta yachan, astawantaj yachakun.+
Sumaj yuyayniyoj runaqa sumaj yanapata tarin+
6 proverbiosta entiendenanpaj, mana entiendey atina nisqasta entiendenanpaj,yachayniyoj runaspa parlasqankuta entiendenanpaj, mana yachay atina nisqasninkutawan entiendenanpaj.+
7 Jehová Diosta manchachikuymin yachaypa qallariynenqa.+
Mana yachayniyoj runaslla yachaytaqa pisipaj qhawanku, yuyaychasqatapis mana japʼikunkuchu.+
8 Wawáy, japʼikuy tataykej yuyaychasusqanta,+amataj pisipaj qhawaychu mamaykej yachachisusqantaqa.+
9 Chay imasqa kanku umaykipi kʼachitu corona jina,+kunkaykipitaj sumaj collar jina.*+
10 Wawáy, juchasapas inkitasuyta munanku chayqa, ama paykunata kasuychu.+
11 Paykunaqa ichapis nisunkuman: “Jaku rinachej,wateqamunachej runata wañuchinapaj.
Pakaykukuspa suyaykusunchej, mana juchayojkunata qhasillamanta wañuchisunchej.
12 Paykunataqa Sepultura jina* kausashajta oqoykusun,tʼoqoman chayaj runasta jina qʼalitunta oqoykusun.
13 Valorniyoj imasninkuta japʼikapusun,suwasqanchejtaqa wasinchejman juntʼaykuchisun.
14 Noqaykuwan purinayki tiyan,suwasqanchejtaqa khuskamanta partinakusun”, nispa.
15 Wawáy, ama paykunata qhatiychu,ama paykuna jinaqa puriychu.+
16 Paykunaqa sajra imasta ruwanankupaj imata jina kachaykukunku.
Runata wañuchinankupajpis imata jina correrinku.+
17 Pʼisqos rikushajtinku trampata* churayqa qhasilla kanman.
18 Chayrayku chay sajra runasqa pakaykukuspa runasta suyanku wañuchinankupaj.
Paykunaqa pakaykukuspa runasta wateqanku wañuchinankupaj.
19 Suwasqa chayta ruwanku qhapajyanankupaj.
Qhapajyasqankutaj paykunata wañuyman chayachenqa.+
20 Cheqa yachayqa+ callespi jatunmanta qhaparishan,+plazaspi mana chʼinyarispa sinchʼita qhaparishan.+
21 Cheqa yachayqa qhaparishan maypichus runas juntʼa purishanku chay calle esquinaspi.
Llajtaman yaykuna punkuspitaj nishan:+
22 “Qankuna, mana yachayniyoj runas, ¿maykʼajkamataj mana yachayniyojllapuni kankichejri?
Qankuna, wajkunata asipayajkuna, ¿maykʼajkamataj wajkunata asipayaspa kusikunkichejri?
Qankuna, wampu runas, ¿maykʼajkamataj yachayta chejnikullankichejpuniri?+
23 Kʼamisqayta japʼikuychej.*+
Ajinamanta yachayniypa atiyninta qosqaykichej,palabrasniyta yachachisqaykichej.+
24 Noqa wajyamorqaykichej, qankunataj manapuni uyariwarqankichejchu,makiytapis jaywamorqaykichej, qankunataj qhawamullawarqankichej.+
25 Qankunaqa yuyaychasqayta mana japʼikorqankichejchu,kʼamisqaytapis mana japʼikorqankichejchu.
26 Chayrayku desgracia qhatirisojtiykichejqa asikusqaykichej.
Chay manchachikusqaykichej llakiy chamojtin asipayasqaykichej.+
27 Chay manchachikusqaykichej llakiy sinchʼi para jina chayamojtin asipayasqaykichej,desgracia para wayra jina qankunata taripasojtiykichejpis asipayasqaykichej,llakiypis, problemaspis qhatirisojtiykichej asipayasqaykichej.
28 Chaypacharaj qankunaqa mayta qhaparikamuwankichej, noqataj mana uyarisqaykichejchu.
Qankunaqa imata jina maskʼawankichej, nitaj tariwankichejchu.+
29 Chayqa ajina kanqa allin yachayta chejnikusqaykichejrayku,+Jehová Diostapis mana manchikusqaykichejrayku.+
30 Qankunaqa yuyaychasqayta mana japʼikorqankichejchu,tukuy kʼamisqaytapis pisipaj qhawarqankichej.
31 Chayrayku qankunaqa ajinata ruwasqaykichejpi wanankichej,+sajra imasta ruwanaykichejpaj yuyaychakusqaykichejpis qankunallamantaj chayasonqachej.
32 Mana yuyayniyojkunaqa noqamanta karunchakusqankurayku wañonqanku.
Mana yachayniyoj runastaqa qhella kasqallankutaj tukuchenqa.
33 Pichus noqata uyariwajqa ni imata manchachikuspa kausakonqa,+manataj llakikonqachu ima desgracia qhatirinanmantapis”.+
Sutʼinchaykunasnin
^ Chayri “mana ujllaman sayakuyta yachanapaj”.
^ Chayri “sumaj walqha jina”.
^ Hebreo parlaypeqa nin, “chʼipata”.
^ Chayri “Kʼamisqayta uyarispa kutinpuychej”.
