Ir al contenido

Ir al índice

Leejkunaj tapuyninku

Leejkunaj tapuyninku

Salomonpa templonpa corredornin, ¿altonman mashkha metrosniyojtaj karqa?

Chay corredorqa temploman yaykunapi kasharqa, chaynejtataj Santo Lugarman yaykoj kanku. 2023 watamanta ñaupajta, Diospa Palabran Bibliapeqa 2 Crónicas 3:4 versiculopi nerqa: “Wasej ñaupaqenpi [corredorqa] wasi jinallataj anchonman 9 metrosniyoj karqa, altonmantaj 120 karqa”, nispa. Waj Bibliaspipis nillantaj chay corredorqa altonman 120 codos midisqanta. Jina kajtin chay corredorqa altonman 53 metrosniyoj jinachá kanman karqa.

Chaywanpis 2023 watamantapacha, kay versiculoqa Diospa Palabran Bibliapi ajinata nin: “Altonmanpis 9 metrosniyoj karqa”, nispa, nisunman 20 codosniyoj. a Imaraykuchus cambiakusqanta qhawarina.

1 Reyes 6:3 chayllamantataj parlaspa mana ninchu chay corredor altonman mashkhachus midisqanta. Chay versiculopi Jeremiasqa chay corredor mashkhachus anchonman, largonmanpis midisqallanta nin, altonman mashkhachus midisqantataj mana ninchu. Qhepan capitulopitaj Jeremiasqa sumajta sutʼinchan temploj waj imasninmanta: unuyasqa metalmanta jatun wirkhimanta, chunka carrosmanta, chantá iskay cobre pilaresmanta ima. Chay pilarestaj chay corredorpa ñaupaqenpi kasharqanku (1 Rey. 7:15-37). Chay corredorchus 50 metrosmanta astawan midinman karqa chayqa, tukuynin templomanta aswan jatunchá kanman karqa. Jina kanman karqa chay, Jeremiasqa chaymanta parlanmanpunichá karqa. Ashkha watasninmantaj yachayniyoj judiosqa qhelqarqanku Salomonpa templonpa ñaupaqenpi corredorqa mana aswan altochu kasqanta.

Wakin yachayniyoj runasqa ninku: “Chay corredor 120 codosniyoj altonman kanman karqa chayqa, perqasnin nichá chayta sujetayta atinmanchu karqa”, nispa. Ñaupa tiempospi, jatuchej perqasqa rumimanta, ladrillomanta ima ruwasqa kaj kanku. Chayraykutaj cimientonqa aswan ancho kaj, pataman wicharisqanman jinataj manaña anchochu kaj. Ajina karqa Egiptoj templosninpa punkusnin. Salomonpa templontajrí mana ajina ruwasqachu karqa. Wakin yachayniyoj runasqa ninku temploj perqasnenqa anchonman sojta codosnillayoj kasqanta, nisunman 2,7 metrosnillayoj. Theodor Busink, pichus ñaupa tiempo wasismanta sumajta yachan, nin: “Temploj punkunpa perqasnenqa mana ancha anchochu karqa, chayrayku chay corredorqa altonman mana 120 codosniyojchu kanman karqa”, nispa.

2 Crónicas 3:4 versiculota copiashaspa ichapis pantaykunkuman karqa. Kay versiculopi wakin ñaupa qhelqasqas “120” nejtinkupis, waj atienekunapaj jina ñaupa qhelqasqas “20 codos” nispa ninku. Chaykuna kanku: Códice alejandrino (401-500), chantá Códice ambrosiano (501-600). ¿Imaynapí pantaykunkuman karqa? Hebreo parlaypeqa pachaj palabrawan codos palabrawan casi kikinkamalla kanku. Chayrayku ichapis uj copiaj runa pantaykunman karqa. “Iskay chunka codos” nispa qhelqananmantaqa, “pachaj iskay chunkayoj” nispa qhelqanman karqa.

Chay imitasta sumajta yachayta munayqa may sumaj. Ajinamanta sumajta entiendeyta atinchej imaynapunichus Salomonpa templon kasqanta. Chaywanpis astawan yachayta munanchej imawanchus chay templo ninakusqanta. Chayqa ninakun mana rikukoj jatun templowan. Mayta agradecekunchej Jehová chay jatun templonman payta yupaychananchejpaj tukuy kamachisninta invitariwasqanchejmanta (Heb. 9:11-14; Apo. 3:12; 7:9-17).

a Kay versiculoj sutʼinchayninpeqa nin: “Wakin ñaupa qhelqasqaspeqa nin ‘120’, jinapis waj ñaupa qhelqasqas, waj traducisqa Bibliaspis nin ‘20 codos’”.