JOHN, Carol ima nisqankuqa, tatas imayna uywasqaschus kasqankumanjina, wawasninkuta uywasqankuta rikuchiwanchik. Qhariwarmi mana kikintachu uywakurqanku chayqa, ichá wakin kuti imaynatachus wawasta kʼaminamanta mana kikintachu yuyanqanku. Chayraykutaq mana allintachu apanakunkuman.

Achkha tatas nisqankumanjina, wawasta uywayqa saykʼuchikun imaraykuchus diantinta paykunata qhawana tiyan. Chantá tatas saykʼusqa kasqankuqa, qhariwarmijina allinta apanakunankupaq mana allinchu. Juk mama Joanna sutiyuq, qusan Davidwan iskay warmi wawasninkuta uywarqanku, nintaq: “Warmi wawasniyta mayta munakuni, chaywanpis, wakin kuti phiñachiwanku. Puñukapunankuta niptiyqa, wakin kutilla kasuwaq kanku, chantapis niraq sutʼiyamuchkaptin  rikchʼariq kanku. Paykunawan parlachkaptiyqa, sapa kuti mana parlayta tukuchaqta saqiwaqchu kanku. Chantapis, zapatosninkuta, pʼachankuta, pukllanasninkuta ima, mayllamanpis saqiq kanku, nitaq mantequillatapis refrigeradorman churapuqchu kanku”.

Jackpa warminqa, iskay kaq wawitanta nacechikusqantawan unquykurqa, chayraykutaq Jackqa, chay wawitankuta qhawanan karqa, nintaq: “Achkha kutispi llamkʼayniymanta saykʼusqa chayaq kani, yaqha tutantintataq wawitaykuta qhawanay karqa. Chayrayku, kuraq ususiyta allin yuyaywan mana uywayta atillaqchu kayku, phiñakuq sullkʼitanta astawan qhawasqaykumanta”.

Tatas imaynatachus wawasninkuta uywanankumanta, mana kikinta yuyaptinkuqa, juchʼuy chʼampaykunasninku jatun chʼampayman tukunman. Chay chʼampayninkuta mana allinchaptinkutaq, phiñanakuy rikhurinman. Ajina kaptin wawasninkuqa, tatankupi chayri mamankupi atienekuspa munasqallankuta ruwayta maskʼankuman. Chayrayku, juk yuyaylla kanankupaq, wawasninkuta allinta uywanankupaq ima, ¿Bibliamanta ima yuyaychaykunataq tatasta yanapanman?

Diosqa, qhariwarmi kawsayta qallarichichkaptin, niraq wawasniyuq kachkaptinku, chantá wawasninku wiñaytawankama wasimanta ripuptinku, casarasqas jukchasqas kanallankutapuni munarqa. Casarasqasmanta parlaspa Biblia niwanchik: “Diospa ujchasqanta ama runaqa tʼaqachunchu”, nispa (Mateo 19:6). Chantá ichapis wawaqa, wiñaytawankama, casarakuspa ‘tatanta, mamanta ima saqinan’ kanqa (Mateo 19:5). Chayrayku tatasqa, mana wawasta uywanankuraykullachu, manaqa qhariwarmijina kawsanankupaq parlasqankurayku jukchasqas kananku tiyan. Arí, tatas wawasninkuta yachachinankupaq tiempochakunanku kaptinpis, allinta chayta ruwanankupaq, qhariwarmijina jukchasqas kananku tiyan.

Chayrayku, jukchasqas kanallankupaqpuni, ¿imatá tatas ruwankuman? Iskayninku khuska kanankupaq tiempochakunanku tiyan. Ajinamanta familiamanta parlarikuyta, khuska kachkaspa kusirikuyta ima, atinqanku. Chaywanpis, chayta ruwanapaq tiempota urqhukuyqa, mana atikullanchu. Alison, paymanta parlarqanchikña, nin: “Qusaywan parlarinaykupaq tiempoyuqña kachkaptiykuqa, warmi wawitayku imatapis mañakuchkallawaykuñataq, chayri suqta watayuq wawayku coloresninta mana tarisqanmanta waqaspa jamuchkallawaykuñataq”.

Joannawan, Davidwanqa, ima horatachus wawasninku puñukapunankuta parlarqanku. Joanna nin: “Sapa pʼunchay wawasniykuta ima horatachus puñukapunankuta niyku. Chantá puñukapusqankutawankama qusaywan samarikuyta, parlarikuyta ima atiyku”.

Ajinata ruwayqa, mana qhariwarmi khuska kanallankupaqchu allin, manaqa wawas ‘paykuna kikinkumanta aswan sumaq kasqankuta mana yuyanankupaqpis’ may allillantaq (Romanos 12:3). Ajinamanta tatas wawasninkuta uywaptinkuqa, wawasqa tatasninkupaq munasqas kasqankuta, mana munaynillankutachu ruwayta maskʼanankuta ima yachanqanku.

Biblia nin: “Tataykej yachachisusqanta uyariy, wawáy, amataj pisipaj qhawaychu mamaykej yachachisusqantapis”, nispa (Proverbios 1:8). ¿Imatá kay pʼiti rikuchiwanchik? Kay pʼitiqa tatawan, mamawan, wawasninkuta yachachiyta chayri kʼamiyta atisqankuta rikuchiwanchik. Chaywanpis, iskayninku kikin uywasqas  kaspapis, wakin kuti imaynatachus wawasninkuta kʼaminankumanta mana kikintachu yuyanqanku. Jina kaptin, ¿imatá ruwankuman?

John, qallariypi paymanta parlarqanchikña, nin: “Kikinta yuyasqaykuta wawasniykuman rikuchinaykuqa, chantá paykunap ñawpaqinkupi mana siminakunaykuqa, may allin”, nispa. Chaywanpis ajinata ruwayqa, mana atikullanchu, chayrayku John nillantaq: “Mana kikinta yuyasqaykuta manapis rikuchiptiykuqa, wawayqa kikinta mana yuyasqaykuta sutʼita reparan”.

Chayta allinchanankupaq, ¿imatá John, Alison ima, ruwarqanku? Alison nin: “Imaynatachus qusay wawaykuta kʼamisqan mana allinchu kasqanta yuyaspaqa, waway ripunanta suyani, qusallaywanña kachkaspataq imatachus yuyasqayta payman nini. Mana munanichu wawayku iskayniykuta phiñanachispa munayninta ruwayta atisqanta yuyananta. Tatanwan mana kikinta yuyasqayta reparaptinqa, familiapi tukuyninchik, Jehovap kamachiykunasninta kasukunanchik kasqanta sutʼinchani: ñuqa tatanpa kamachiyninta kasukusqayta, paytaq ñuqayku kamachisqaykuta kasukunan kasqanta nini” (1 Corintios 11:3; Efesios 6: 1-3). Johntaq nin: “Warmiywan khuska kachkaspa, wawasniyku mana kasukuptinkuqa, ñuqa paykunata kʼamini chayri jasutʼini. Chaywanpis wawasniyku imatachus ruwasqankumanta warmiy astawan yachaptinqa, pay kʼaminanta chayri jasutʼinanta saqini, ruwasqanwantaq mana churanakunichu. Imaynatachus wawasta kʼamisqan chayri jasutʼisqan mana allinchu kasqanta yuyaspaqa, wak kutipi imatachus yuyasqayta nini”.

Chaywanpis, wakin kuti mana kikinta yuyaptiykichik, jukchasqas kanallaykichikpaqpuni, wawasniykichik jatunpaq qhawasunallaykichikpaqpuni ima, ¿imatá ruwawaqchik?

Chiqamanta nisunman wawasta uywayqa, mana atikullasqanta. Chayrayku wakin kuti, tatasqa, wawasninkuta manaña uywayta atisqankuta yuyankuman. Chaywanpis tatasqa, wawasninku wiñaytawankama wasimanta ripunankuta, chaymanta iskayninku qhariwarmijina astawan jukchakuyta atinankuta ima, mana qunqanankuchu tiyan. Chaypacha, imaynatachus wawasninkuta uywasqanku, astawan jukchakunankupaq yanapasqantachus manachus reparanqanku. Chayrayku Eclesiastés 4:9, 10 pʼitikunapi yuyaychakusqanta kasukuyqa, may allin, chaypitaq nin: “Aswan walej iskay ukhu kayqa sapalla kanamanta nisqaqa, imaraykuchus iskayninkumantaqa astawan ganakuyta atinku. Sichus ujnin urman chayqa, ujnin kaj aysarin”, nispa.

Qhariwarmi yanapanakuptinkuqa, wawasninkuta allinta uywanqanku. Carol, paymanta qallariypi parlarqanchikña, nin: “Qusay kʼacha kaykunasniyuq kasqanta yacharqani, chaywanpis wawasniykuta uywachkaspaqa, wak kʼacha kaykunasniyuq kasqanta rikurqani. Imaynatachus munakuywan wawasniykuta uywasqanpi tʼukurispaqa, qusayta astawan jatunpaq qhawani, munakunitaq”. Alisonpa qusan Johntaq nin: “Warmiyqa, may kʼacha mamaman tukurqa, chayrayku sapa pʼunchay astawan munakuni”, nispa.

Tatas wawasninkuta uywanankupaq yanapanakuspa, parlarinankupaq tiempochakuspa ima, qhariwarmijina astawan jukchaykukunqanku. Chantá, ichapis wawasninkuqa, wawasniyuq kaspaqa tatasninkujina wawasninkuta allinta uywanqanku.