GRECIAMANTA Herodotoqa, 2.500 wata ñaupajta kausarqa. Payqa chay tiempopi egipciosmanta, jinata qhelqarqa: “Qhapajkunaj fiestasninkupeqa, mikhuyta tukusqankutawan, maderamanta llajllasqa ayata muyuchinku, mayqenchus 45 chayri 90 centimetrosniyoj, sumaj pintasqataj. Chantá uj runa sapa ujman rikuchispa nin: ‘Qhaway, ujyay chantá kusikuy, imaraykuchus wañuspaqa ajinaman tukunki’, nispa”.

Mana egipciosllachu jinata yuyaj kanku. Kay tiempopipis, runaqa “mikhuna, ujyana, chantá kusikuna” nillankutaj. Wañuypi tukuy ima tukukun chayqa, kausashaspa kusikuna. Imapaj cheqan kajta ruwanapajpis kallpachakusun. Wañuyllaña suyawanchej chayqa, mana qʼayayoj jina kausaspa allillanta ruwashanchej. Apóstol Pablopis, kausarimuypi mana creej runasmanta ajinata nerqa: “Cheqamanta wañusqaschus mana kawsarimpunku chayqa, mikhuna ari, ujyanataj, imaraykuchus qʼaya wañupullasunchej”, nispa (1 Corintios 15:32).

Chaywanpis Pabloqa, wañusqas kausarimunankupi, wiñaypaj kausayta atisqankupi ima creerqa. Manataj chaymanta iskaychasqachu kasharqa. ¿Imarayku ajinata yuyarqa? Imaraykuchus Jesucristo kausarimusqanmanta * mana iskaychakorqachu. Arí, Jesuspa kausarimuynenqa, ñaupa cristianospa creeyninkuta kallpacharqa.

Chaywanpis Cristo kausarimusqan, ¿yanapawasunmanchu? ¿Imaynatá kausarimusqantapuni yachanchej? Pablo, Corinto llajtapi cristianosman qhelqashajtin, imaynatachus Jesús kausarimusqantapuni rikuchisqanta qhawarina.

Corintomanta wakin cristianosqa, wañusqas kausarimunankuta mana creerqankuchu, wakintaj iskaychasqa kasharqanku. Pabloqa ñaupaj kaj cartanpi, kausarimuy mana kajtin, tukuy ima qhasilla kasqanta sutʼincharqa. Kay jinata qallarerqa: “Sichus wañuymanta kawsarimpuy mana kan chayqa, nillataj ari Cristopis kawsarimporqachu. Cristochus mana kawsarimporqa chayqa, qhasi manakaj willasqaykoqa, qhasi manakajllataj paypi creesqaykichejpis. Cheqamantachus wañusqaspis mana kawsarimpunku chayqa, noqaykupis Diosmanta llulla testigos rikhuriykuman, [...] qhasi manakajllataj creesqaykichejpis. Ajinaqa, juchaykichejpiraj kashankichej. [...] Cristopi creespa wañojkunapis chinkasqallataj kanku”, nispa (1 Corintios 15:13-18).

“Rikhurillarqataj, phishqa pachaj kuraj tantasqa kashajtinku. [...] Chaymanta rikhurillarqataj Santiagoman, chay qhepatataj tukuynin apostolesman. Tukuymanta qhepatataj noqamampis rikhurillawarqataj.” (1 Corintios 15:6-8.)

Pabloqa jinata qallarerqa: Wañusqas mana kausarimonqankuchu chayqa, Cristopis manallataj kausarimorqachu. Jina kajtintaj, sumaj willaykunaqa qhasi manakajlla, runasta chʼaukiyanallapaj, nispa. Cristianospa creeyninkoqa, Jesuspa kausarimuyninpi sayasqa karqa. Chantapis kausarimoyqa, Bibliaj waj jatun yachachiykunasninwan khuskachasqa kashan, nisunman Dioslla Kamachej kasqanwan, sutinwan, Reinonwan, salvacionninchejwan ima. Arí, Cristo mana kausarimorqa chayqa, Pabloj, waj apostolespa ima willasqankoqa, qhasi manakajlla karqa.

Mana chayllachu, Cristo mana kausarimorqachu chayqa, cristianospa creeyninkoqa llulla cuentollapi sayasqa kanman karqa. Chantapis Pablowan cristianoswanqa, Jehová Diosmantapis llullakushallankumantaj karqa. Imaraykuchus nisqankuman jina, Pay Jesusta kausaricherqa. “Cristo juchanchejrayku wañorqa” nispapis, chʼaukiyashankuman karqa. Imajtinchus Salvaj, wañuymanta mana salvasqachu karqa chayqa, mana wajkunata salvayta atinmanchu (1 Corintios 15:3). Jina kajtintaj wañupoj cristianos, creeyninkurayku ñakʼarispa wañojkunapis, qhasi mana kajllata kausarimuyta suyarqanku.

Tukuchanapaj, Pablo nerqa: “Kay kunan kawsayllapichus Cristopi suyakushanchej chayqa, tukuy runasmanta aswan khuyay wajchas jina qhawasqas kanchej”, nispa (1 Corintios 15:19). Pablopis waj cristianos jina, Jesús kausarimusqanpi, chaynejta imaschus kananpi ima creesqanrayku, ashkha imasta saqerqa, ñakʼarerqa, qhatiykachasqa karqa, wañuy patapitaj rikukorqa. Jesús kausarimusqan cuentolla chayqa, ¡chaypi creespa wampuchá kanman karqa!

Pabloqa, Jesús wañusqasmanta kausarichisqa kasqanta yacharqa. Paypajqa mana cuentochu karqa, chaytataj corintiosman sutʼincharqa: “Cristo juchanchejrayku wañorqa, Diosmanta Qhelqasqapi nisqanman jina. Pʼampasqa karqa, kawsarimporqataj kinsa pʼunchayninman, Diosmanta Qhelqasqapi nisqanman jina. Chantá rikhurerqa Pedroman, chaymantataj chunka iskayniyoj apostolesman. * Chay qhepata waj hermanosmampis rikhurillarqataj, phishqa pachaj kuraj tantasqa kashajtinku. Chaykunamanta ashkhas kawsashankuraj, wakintaj wañupunkuña. Chaymanta rikhurillarqataj Santiagoman, chay qhepatataj tukuynin apostolesman. Tukuymanta qhepatataj noqamampis rikhurillawarqataj” (1 Corintios 15:3-8).

 Pabloqa, mana iskaychakuspa nerqa: Cristoqa juchasninchejrayku wañorqa, pʼampasqa karqa, kausarinporqataj, nispa. ¿Imaraykutaj jinata yuyarqa? Ñaupajtaqa, Jesús kausarimusqanta ashkha runas rikusqankurayku. Arí, Jesusqa kausarimuytawan wakin runasman (Pablomanpis), juchʼuy qotusman, 500 tantasqa runaman ima rikhurerqa. Paykunamanta ashkhas, Jesusta niraj rikushaspa, kausarimusqanta nichá creerqankuchu (Lucas 24:1-11). Chay rikojkunataj Pabloj tiemponpi ashkhasraj karqanku, Jesús kausarimusqantapunitaj ninkuman karqa (1 Corintios 15:6). Uj chayri iskay runasqa llullakunkumanraj, chaywanpis 500 runasqa mana llullakuyta atinkumanchu.

Chantapis Cristo wañusqanta, pʼampasqa kasqanta, kausarichisqa kasqanta ima nishaspa, Pabloqa iskay kutita nerqa: “Diosmanta Qhelqasqapi nisqanman jina”, nispa. Arí, Hebreopi Qhelqasqaspi mesiasmanta profeciasqa, Jesuspi juntʼakorqa, paypuni Mesías kasqantaj sutʼi rikukorqa.

Jesusqa, Diosmanta Qhelqasqa nisqanman jina kausarimorqa, chaytataj ashkhas rikorqanku. Chaywanpis wakenqa manapuni creerqankuchu. Kay tiempopipis chay jina runas kallantaj. Wakenqa discipuloslla, Jesuspa ayanta suwaspa kausarimusqanta nisqankuta ninku. Chaywanpis discipulosqa, mana aya pʼampanaman yaykuyta atinkumanchu karqa, imajtinchus romano soldados qhawasharqanku, nitaj pipis chayta ruwanankupaj yanapayta atinmanchu karqa. Wakintaj, Jesús kausarimuspa runasman mosqoypi jinalla rikhurisqanta ninku. Chaywanpis chayta qhasillata parlanku, imaraykuchus ashkha runas, imaymana lugarespitaj Jesús kausarimusqanta rikorqanku.

Wakin runastajrí, discipuloslla runata chʼaukiyanankupaj, Jesús kausarimusqanta nisqankuta ninku. Chaywanpis, ¿imatá chayta nispa tarinkuman  karqa? Jesús kausarimusqanmanta parlasqankurayku, asipayasqa karqanku, ñakʼarerqanku, wañorqanku ima. Llullakuspalla parlankuman karqa chay, ¿imaraykutaj chay jinata muchorqanku? Chantapis Jerusalenpi willayta qallarerqanku, enemigosninku chaupipi, pikunachus juchachanankupaj imallatapis maskʼasharqanku.

Discipulosqa Jesús kausarimusqanpi creesqankurayku, manchay qhatiykachasqa kaspapis, Señorninkumanta mana manchachikuspa parlarqanku. Creeyninkoqa, wañuymanta kausarimuy kasqanpi sayasqa karqa. Ñaupa tiempomanta cristianosqa, mana wañusqa yachachejmanta parlanapajchu kausayninkuta wañuy pataman churarqanku. Manaqa Jesús kausarimusqanta willanankurayku. Imajtinchus kausarimusqanqa, paypuni Diospa Churin, Cristo kasqanta rikucherqa. Chantapis kausayniyoj, atiyniyojtaj kasqanrayku, paykunata yanapasharqa, ñaupajmantaj pusasharqa. Kausarimusqanqa, paykunapis kausarimunankuta rikucherqa. Jesuschus mana kausarimunman karqa chayqa, nichá pipis cristiano nisqa kanmanchu, nitajchá jaykʼajpis paymanta uyarisunmanchu karqa.

¿Imaynatá Cristoj kausarimusqan noqanchejta yanapawanchej?