Puntata ruranëkipaq kaqkuna. Bibliachöqa nimantsik, ima rurëkuna puntachö kanampaq kaqtam (Filipensis 1:10). Allichi kanman puntata imata ruranëkipaq kaqta y tsëpita imata ruranëkipaq kaqta juk cuadernuman qellqanqëki. ¿Ima ninantan tsëqa? Këllaman yarpärishun, ¿mikunata ashinëkipaq kaqku o televisionchö progrämëkita qallanampita ushananyaq rikanqëkiku puntachö kanman? Mikunapaq ashinqantsikmi puntachöqa kanan, tsëpitaran televisiontaqa rikarashwan. *

Puntallapitana alistakuy. “Jächa roquyaptin mana afilarqa mas kallpawanran mutuntsik. Imatapis shumaq yarpakachärir rurashqaqa mas allim” (Eclesiastes 10:10 Teyta Diospa Willakïnin). Imanömi imatapis roqunapaq jächata puntata afilantsik, tsënöllam imatapis ruranapaq puntallapitana alistanqantsikqa yanapamantsik. Tiempu perditsimaqnintsik rurëkunataqa ama rurëtsu o tsëpitaraq ruranëkipaq dejari. Ruranëkipaq kaqkunata raslla rurarirqa, juk ruranëkipaq kaqta qallarëke. Awmi, imatapis ruranëkipaq puntallapita alistakurninqa, imëka mastam rurëta puëdinki.

Puëdinqëkillata rurë. Wakin rurëkunaqa manam yanapashunkitsu, tsëkunataqa ama rurëtsu. Imëka rurëkunawan nitipakashqa o qotupakashqa karqa, manam kushishqatsu kanki.

Ruranëkipaq patsätsinqëkikunata tiempunchö rurë. Eclesiastes 11:4 nin: “Chusyaq jirkapita vientu shamuptinqa musyantsikmi manaraq murukunantsikpaq kashqanta. Lamar lädupita pukutë juntamuptinqa musyantsikmi manaraq cosechanantsikpaq kashqanta”. Alli tiempu kananllata rikaraq murukoq nunaqa, manam imatapis murunqatsu ni imatapis cosechanqatsu, tsënöllam “imakunaraq pasakunqa” nir yarparäkushqaqa imatapis rurashuntsu. Y höraqa, llapan ruranapaq kaqtaran musyëta munantsik. Imatapis ruranapaq alli yarpanqantsikqa allim. Proverbius 14:15 (TNM) nin, “alli yachëyoq nunaqa, imatapis ruranampaq alliraq yarpanqanta”. Tsënö kaptimpis, ima pasakunampaq kaqtaqa manam llapanta musyëta puëdishuntsu (Eclesiastes 11:6).

Imallachöpis pantankim. Santiägu 3:17 nin: ‘Rarapita [o Diospita] shamoq yachëqa, ñampu shonquyoqtam tikratsin’. Alli rurëta munanqantsikqa allim. Tsënö kaptimpis, llapanta allilla rurëta munarqa llakikushunmi y mana allimanmi chäshun. Juk idiömata yachakuykaq nunaqa imallachöpis pantanqam. Peru imatapis mana alli ninampaq kaqta mantsarqa, manam juk idiömata yachakunqatsu. Imallachöpis pantanantsikpaq kaqtaqa musyantsikmi. Proverbius 11:2 nin: “Qollmi shonqu nunaqa yachëyuqmi këkan”. Yachëyoq nunaqa pantanqankunapita kushikurinmi y manam tsëkunallamantsu yarparäkun.

Ama trabäjullachöqa kakuytsu. Eclesiastes 4:6-mi nin: “Atskata ganar mana jamashpa uryanantsikpa rantinqa wallkallata ganarpis jamashqantsikmi mas alli këkan”. Trabäjullachö kakoq nunaqa, manam juk rurëkunapaq tiemputa jorqantsu. Y qela nunaqa, mana imatapis rurarmi punukurlla kakun. Bibliachöqa nimantsikmi ‘alli trabajador kanapaq y trabäjuntsikpita kushikunapaqpis’. Tsënö kushishqa kawakunqantsikqa “Teyta Diospa bendicionnin këkan” (Eclesiastes 5:19).

Allim pununëki. “Noqaqa yamë shonquwanmi punuküpis” (Salmus 4:8). 8 hörakuna punoq nunakunaqa alli saloryoq, imatapis manam qonqariyantsu y kushishqam imëpis këkäyan. Alli punoq nunakunaqa imëkatam yachakuyta puëdiyan y imëkatapis allim rurayan. Peru ichik hörakunalla punoq nunaqa, imatapis mana allim ruran y imëpis piñashqallam këkan.

Rurëta puëdinqëkillata patsätsi. “Tsënö këkaptinqa imantsikpis kashqanllawan conformakushun. Tsëqa mas allim këkan ‘kënï waknï kanman’ nir mana conformakushqantsikpitaqa” (Eclesiastes 6:9, Teyta Diospa Willakïnin). Alli pensëkur imatapis ruraq nunaqa, manam llutallatsu munanqanta ruran y manam qellënin mana këkaptinqa prestapakur imëkatapis lluta rantintsu. Tsëpa rantinqa, tarinqanllawanmi kushishqa kawakun.

Imanö nunatan kanki. Alli y kushishqa kawakuyta munarqa, alli nuna kanëkipaqmi alli rurëkunata yachakunëki. Alli rurëta yachakunqëkiqa, imakunata puntaman churanëkipaq kaqta musyanëkipaqmi yanapashunki. ¿Mëchötan alli rurëta yachakunkiman? Bibliaqa Diospita shamurmi, alli rurëkunata ruranapaq yanapamantsik (Proverbius 2:6, 7).

Imëkachöpis kuyakoqmi kanantsik. Colosensis 3:14 nin: ‘Kuyakoq këqa, juk shonquyoqlla këman chätsikunqanta’. Familiantsikchö kushishqa y shumaq kawakunapaqqa kuyakoq kanqantsikmi yanapamantsik. Qellëyoq këta y estudiashqa këta puntaman churaq nunakunaqa manam kushishqatsu kayanqa. Tsëmi Bibliachöqa mëtsika kuti kuyakoq këpaq parlan. Awmi, kuyakoq kanqantsikqa imëkapitapis masmi yanapakun (1 Corintius 13:1-3; 1 Juan 4:8).

Teyta Diospita yachakunëkipaq tiempuykita raki. Yefri jutiyoq nunaqa kuyakoq warmiyoq, alli wamrakunayoq, atska amïgukunayoq y alli trabäjuyoq karmi kushishqa karqan. Tsënö kaptimpis, trabäjunchöqa rikaq mëtsika nunakuna sufriyanqanta y wanuyanqantam. Tsëmi pëqa kënö tapukoq: “¿Tsënö kawanapaqku Diosnintsik kamamashqantsik?”.

Juk junaqmi, Jehoväpa testïgunkunapa juk revistanta tarirqan y tsëchö leyinqanqa alläpam gustarqan. Tsëmi warminta y wamrankunata leyinqampita parlaparqan. Tsëmi pëkunapis, Biblia ninqampita mas yachakuyta munayarqan. Bibliapita yachakuyanqanqa mas kushishqa kawayänampaqmi yanaparqan y shamoq tiempuchö pï nunapis mana sufriyänampaq kaqtam yachakuyarqan (Revelacion 21:3, 4).

Yefrita pasanqanqa rikätsimantsik, Jesus ninqanqa rasumpa kaqlla kanqantam. Pëmi kënö nirqan: “Kushishqam kayan Dios pushananta wanayanqanta musyaq kaqkuna” (Mateu 5:3). Teyta Diospita yachakuyänampaq tiempunkunata jipeq nunakunaqa, cada junaqmi kushishqa kawakuyanqa.