Siria markachö Jesus këkaptinmi, griëgu idiömata parlaq warmi pë kaqman witïkur yanapanampaq nirqan. Tsëmi Jesusqa mana judïu kaqkunata chushchukunawan igualatsirnin, tsë warmita yaskirqan. Moises qellqanqan leyqa, allqukuna rakcha kayanqantam neq (Levïticu 11:27). Jesus tsëta ninqanwanqa, ¿tsë warmipaq y mana judïu kaqkunapaqku mana alli parlëkarqan?

Manam. Discïpulunkunata entienditsinqannöllam, judïu kaqkunata yanapë mas precisaq kanqanta entienditsita munarqan. Tsëmi Jesusqa Grecia nacionpita warmita kënö nirqan: “Manam allitsu wamrakunapaq kaq tantata tsarirkurnin chushchukunapaq jitëkïqa” (Mateu 15:21-26; Marcus 7:26). Grecia y Röma markakunachöqa, allqukunatam yanaqitanö kuyarnin wayinkunachö katsiyaq y wamrakunapis allqukunawanmi pukllayaq. Tsëmi chushchukuna neqta wiyarqa, alläpa kuyakoq y yachanëpaq këman pensayaq. Jesus ninqanta entiendirirmi, tsë warmiqa kënö nirqan: “Awmi Teytë, peru rasumpa kaqchöqa, chushchukunaqa duëñunkunapa mësankunapita mikï shikwanqantam mikuyan”. Tsë warmi markäkunqanrëkurmi, Jesusqa warmi wamranta kachakäratsirqan (Mateu 15:27, 28).

Italia nacionman ëwaq barcuwanmi, apostol Pabluqa viajëkarqan y alläpam lamarchö vienturqan. Tsëmi apostol Pabluqa juk sitiuman chäriyaptin, manana viajar sïguiyänampaq nirqan (Hëchus 27:9-12). ¿Imanirtaq tsëta nirqan?

Tamya witsanchö Mediterräneu lamarpa viajëqa alläpa peligrösu kanqantam, barcuchö trabajaqkunaqa musyayaq. 15 de noviembri y 15 de marzu killakunachö lamarpa viajëqa mana alli tiempum kaq. Peru Pabluqa septiembri o octubri killakunachötsunchi viajëkarqan. Librukunata qellqaq Flaviu Vegeciu nunam, Mediterräneu lamarpa barcuwan viajëpaq kënö qellqarqan: “Wakin killakunaqa alläpa alli tiempum viajanapaq, wakin killakunanam musyëtsu y wakin killakunaqa pasëpa mana allim”. 27 de mäyu y 14 de septiembri killakunachö viajëqa alli tiempu kanqantam Flaviuqa nirqan. Jinamampis, 15 de septiembripita 11 de noviembriyaq y 11 de marzupita 26 de mäyu killakunachö viajëqa, alläpa peligrösu kanqantapis nirqanmi. Apostol Pabluqa lamarpa viajashqana karmi, tsë tiempukunata alleq reqeq. Barcuta manejaq y barcupa duëñunqa itsapis tsënö kanqantaqa musyayaq, peru manam Pabluta cäsuyarqantsu. Tsëmi viajayanqan barcuqa undikärirqan (Hëchus 27:13-44).