JOSËQA ampirëkaq pasadïsupam sudëpa sudar purikan. Tsëchö trabäjuqa alläpa utinëpaqmi (ajayëpaqmi) y alläpam achachëkumpis. Waqtachöqa aktsïkanmi y këchöqa ampiranmi (tsakaranmi). Carcelqa imëka hornunöram achachëkun. Josëqa cada perqa imanö kanqantapis musyannam. Këchöqa respetashqam, peru manam tsënö kanqanqa prësu këkanqanta cambiantsu.

¡Imanömi llakïkun wayinta, teytampa ushankunata y Hebron jirkakunata! 17 watayoq këkarmi teytampa apatsikïninta aparnin alläpa karuta ëwarqan. Peru kananqa carcelaranqan sitiullachönam purin. Wawqinkunaqa wanutsitam tïrayarqan y chikirmi rantikïkuyarqan. Y tsë ranteqninkunam Egiptuman apayarqan, y tsëchömi Potifar jutiyoq mandakoqpaq trabajarqan. Tiempuwanqa patronnimpa rikënimpaq markäkïpaq nunam tikrarirqan, peru Potifarpa warminqa ulikurmi (llullakurmi) violëta munanqampita tumparqan, tsëmi Josëqa libri këninta oqrarirqan. Kananqa kë feyu y llakinëpaq carcelchönam këkan (Genesis 37 y 39 kaq capïtulukuna). *

Josëqa 28 watantanam cumplirishqa, chunka watataqa pasashqa carcelchö llawirëkarmi. Peru kawënin tsënö kanampaq kaqtaqa manam pensarqantsu. ¿Imëllapis yapë libri quedarinqatsuraq? ¿Imëllapis yapë rikanqatsuraq kuyashqa teytanta y ultimu kaq Benjamin wawqinta? ¿Imëyaqraq kë llakinëpaq sitiuchö kanqa?

¿Imëllapis Josënö sientikurqunkiku? Höraqa kawënintsik manam jövin kënintsikchö pensanqantsiknötsu kanman. Höraqa llakikïnintsikmi mana aguantëpaqnö y mana ushakaqnö parecimashwan. ¿Imanötaq kë markäkïpaq willakï yanapamashwan? Rikärishun.

Josëqa musyanmi Jehovä mana jaqinqanta, tsëchi kallpata qon aguantar sïguinampaq. Kë ampirëkaq carcelchö këkarpis, Diosnimpa bendicionnintam chaskishqa. Bibliam kënö nin: “Jehoväqa Josëwanmi këkarqan”, kuyakïninta rikätsir y patronnimpa rikënimpaq markäkïpaq nuna tikranampaq yanaparnin (Genesis 39:21-23). Josëqa alläpam trabajashqa y tsërëkurmi Jehovä Diosqa bendicishqa. Japallanlla mana këkanqanta musyëqa alläpachi yanapëkun.

Itsa Josëqa kënö tapukun: “¿Imëyaqpis këllachötsuraq Jehovä jaqiramanqa?”. Kë pasanqampitaqa kutin kutinmi mañakun Diosninta. Imëpis pasakunqannömi mañakïnintaqa contestan. Juk junaqmi ishkaq prësukuna chäriyarqan. Tsë prësukunaqa faraonpa precisaq sirweqninkunam kayarqan: juk kaqqa tanta ruraqkunapa mandaqnin y juk kaqnam vïnu sirweqkunapa mandaqnin (Genesis 40:1-3).

 Carcelchö mandakoqqa kë nunakunatam Josëpa cargunchö jaqin. * Juk ampim kë ishkan nunakuna suëñïkuyan rasumpatanö. Waränin qoyanam (warayninnam), Josëqa cuentata qokurin llakishqa këkäyanqanta y tsëmi kënö nir tapurin: “¿Imanirtaq qamkunaqa llakishqa këkäyanki?” (Genesis 40:3-7). Josë shumaq parlapaptinchi tsë nunakunaqa markäkurnin willariyan yarpachakïninkunata. Josëqa manam musyantsu pëkunawan parlanqan kawëninta cambianampaq kaqta. Pëkunapaq mana yarpachakushqa kaptinqa, ¿kë nunakuna parlapäyanmantsuraq karqan? Manam. Josë ruranqanmi yanapamantsik kënö tapukunapaq: “¿Wakinkunaman yarpachaköku?”. Tsënö tapukunqantsikmi rikätsikunqa Diosman markäkunqantsikta.

Tsë nunakunaqa Josëtam willariyarqan suëñuyanqanta y ima ninan kanqanta mana musyayanqanta. Egipciukunaqa suëñïninkunatam alläpa precisaqpaq churayan, tsëmi ima ninan kanqanta musyaqkunata imëpis ashiyan. Kë nunakunaqa manam musyayantsu Josëpa Diosnin Jehovä tsëkunata suëñutsinqanta, peru Josëqa musyanmi. Tsëmi kënö nin: “¿Manaku suëñukunataqa Dioslla musyan? Willarayämë” (Genesis 40:8). Kanan witsan Bibliata estudiaqkunapis tsënöllam rikätsikuyanman humildi këninkunata. Orgullösu kënintsiktam jaqinantsik y Jehoväpa yanapakïnintam mañakunantsik, tsënöpam musyashun Palabran ima ninqanta (1 Tesalonicensis 2:13; Santiägu 4:6).

Reypa vïnu sirweqninmi puntataqa parlan. Pëqa kima rämayoq plantatam suëñurqan y tsëpita mëtsika üvaskuna wayoqta. Tsë üvaskuna poquriptinmi reypa cöpanman qaptsirirqan. Jehoväpa yanapakïninwanmi Josëqa entiendirin ima ninan kanqanta, tsëmi kima rämakuna kima junaq kanqanta y kima junaqchö cargunta rey kutitsinampaq kaqta nirin. Vïnu sirweq tranquïlu këkaqta rikarmi, Josëqa kënö nirin: “Këpita yarqurïkurqa Faraonta noqapita parlapanki” (Genesis 40:9-15).

Reypa vïnu sirweqnin alli willakïta chaskinqanta rikarmi tanta ruraqpis suëñunqanta Josëta cuentarin. Pëqa suëñurqan peqanchö kima canastakuna këkanqantam, tsë canastakunaqa tanta juntam këkarqan y juk kaq canastapitanam pishqukuna tantata mikïkäyarqan. Yapëmi Jehoväqa Josëta yanapan tanta ruraq suëñunqan ima ninan kanqanta musyatsinampaq, peru kananqa mana alli pasakunampaq kaqtam willarin. Josëqa kënömi nin: “Tsë kima canastakunaqa kima junaqmi. Faraonqa kima junaqllachömi peqëkita roquramunqa, [...] y juk qerumanmi warkushunki, y pishqukunam ëtsëkita mikuyanqa” (Genesis 40:16-19). Diospa wakin  sirweqninkunanömi, willakïkuna alli o mana alli kaptimpis, Josëqa mana mantsakushpa musyatsikurqan Diospa willakïninkunata (Isaïas 61:2).

Kima junaqnam pasarishqa y Josë ninqannöllam llapan cumplikärin. Faraonqa cumpleäñuntam celebrëkan y tsëchömi tanta ruraq sirweqnimpa peqanta roquratsin, peru vïnu sirweqnintaqa yapëmi trabäjunman kutiratsin. Peru llakikïpaqqa kë nunaqa Josë ninqanta qonqarinqanmi (Genesis 40:20-23).

Ishkë watanam pasarishqa (Genesis 41:1). Josëqa alläpa llakishqachi këkan. Suëñukuna ima ninan kanqanta Jehoväpa yanapakïninwan willakurirqa, carcelpita yarqunampaq kaqtachi pensëkan. Cada junaqchi riyareq (rikchareq) carcelpita yarqunampaq kaqta pensar, y cada ampikunachi llakishqa sientikoq carcelchö sïguinqampita. Tsë ishkan watakuna carcelaranqanchi kawëninchö mas llakikïpaq watakuna karqan, peru manam jaqirqantsu tsë pruëbakuna alläpa llakikïman chätsinanta, antis Jehoväman markäkurmi sïguirqan, y tsë pruëbakunam markäkïninta mas sinchiyätsirqan (Santiägu 1:4).

Kë sasa (aja) junaqkunachö kawarninmi llapantsik kallpata wanantsik. Sufrimientukunata aguantëta munarqa pacienciakoq këtam wanantsik y Dios qomanqantsik yamë këtam. Pëmi Josëta yanaparqan, noqantsiktapis yanapamäshunmi llakikïnintsikta vencinapaq y shuyäkïnintsikta mana oqranapaq (Romänus 12:12; 15:13).

Josëta, reypa vïnu sirweqnin qonqashqa kaptimpis, Jehoväqa manam qonqarqantsu. Juk ampim faraonta alläpa feyupa Dios suëñïkatsirqan. Punta suëñunqanchömi, Nïlu mayupita qanchis sänu y wira wäkakuna y qanchis qeshyaq y uyu wäkakuna yarqëkämoqta rikan. Tsëpitanam, uyu wäkakuna wira kaq wäkakunata mikukurkuyan. Ishkë kaq suëñunqanchönam rikärin juk tullullapita qanchis selläma shumaq poqu gränu espïgakunata, tsëpitana qanchis chusu y tsaki espïgakuna, tsë selläma shumaq poqu gränu espïgakunata mikur qallëkoqta. Qoyapanam alläpa mantsakashqa riyaramurnin qayaratsirqan yachaq y suerti qateq nunankunata suëñunqan ima ninan kanqanta willayänampaq, peru manam ni mëqampis puëdiyarqantsu (Genesis 41:1-8). ¿Upällallatsuraq quedakuyarqan? ¿Mana kaqtatsuraq contestayarqan? Manam musyantsiktsu. Peru mana puëdiyanqanta y suëñunqan ima ninan kanqanta faraon musyëta alläpa munëkunqantaqa musyantsikmi.

Tsëraqmi Josëta yarpärin reypa vïnu sirweqnin, tsëmi faraonta nirqan pëpa y tanta ruraqpa suëñunkuna ima ninan kanqanta, carcelchö kanqan witsan reqinqan juk jövin musyatsinqanta. Tsë höram faraonqa pë kaqman Josëta apayänampaq mandakun (Genesis 41:9-13).

Imanöraq kushikurqan Josëqa reypa sirweqninkunata carcelman chaqta rikar. Tsë höram röpanta cambiakun y qaqllanchö shapranta shikakur qallëkun. Itsa aqtsantapis chipyëpa ruturirqan, tsënömi Egipciukunapa costumbrinkuna kaq. ¡Imanöraq Jehoväta mañakurqan reywan parlanqanchö yanapëkunampaq! Reypa palaciunmanqa rasmi chärin, y faraonpa puntachönam shëkan. Bibliam willakun rey kënö ninqanta: “Juk suëñutam suëñurqö y ima ninan kanqantaqa manam pipis nimëta puëdintsu. Peru qampaqmi willayämashqa suëñuyanqanta willapäriyäshuptikilla ima ninan kanqanta musyarinqëkita”. Yapëmi, Josëqa humildi këninta y Diosman markäkunqanta rikätsikun kënö nir: “Noqataqa manam cuentapaq churayämänëkitsu Diosmi alli kawakïta Faraonta willanqa” (Genesis 41:14-16).

Jehoväqa precisaqpaqmi churan humildi y pëman markäkoqkunataqa; tsëmi reypa musyaq nunankuna y sacerdötinkuna mana musyayanqanta Josëta musyatsirqan. Faraontam willarin ishkan suëñunkuna tsë ninanlla kanqanta, ishkë kuti tsëllata suëñunqanqa rikätsikun Dios “rasumpa tsënö ruranampaq kaqtam”. Qanchis wira wäkakuna y juk tullullapita qanchis selläma poqu gränu espïgakunaqa, qanchis wata selläma mikïkuna wayoq watakuna Egiptuchö kanampaq kaqtam rikätsikun. Qanchis uyu wäkakuna y qanchis tsaki y chusu espïgakunaqa, qanchis wata mikï mana wayunampaq watakuna kanampaq kaqtam rikätsikun. Alläpa mallaqë kaptinmi nunakunaqa qonqariyanqa selläma wayunqan mikï watakunata (Genesis 41:25-32).

 Reyqa, Josë ninqan rasumpa kanqantam crein. Tsëmi, ¿imataraq rurashun? Niptin, Josëqa këtam ruranëki nin: Manaraq mallaqë witsan chämuptinmi juk “musyaq y yachaq” nunata ashinëki, mallaqë witsankunapaq punta qanchis watakuna alli mikï kanqan witsankuna ëllunampaq (Genesis 41:33-36). Josëtaqa kawëninchö cargukunata chaskinqan y yachaq këninmi, yanapashqa tsëta alli ruranampaq, peru manam yachanqampita qälakurtsu reyta parlapan. Alläpa humildi y markäkïyoq karmi ichikllatapis tsëta pensantsu. Noqantsikpis Jehoväman rasumpa markäkurqa (yärakurqa) manam qälakushuntsu ni kikintsikllapaqqa imatapis munashuntsu. Yarpachakïnintsiktam Jehoväpa makinchö jaqishun y mana yarpachakushpam shuyäshun Jehovä imanö altsanampaq kaqta.

Faraonpaq y sirweqninkunapaqqa Josë ninqanqa alläpa allim. Faraonqa cuentatam qokun kë jövinta Dios yanapëkanqanta, tsëmi llapan sirweqninkunata këta tapun: “¿Pënö nunata tarishwantsuraq, Diospa espïritun yanapaptin tsënö yachëyoqta?”. Tsëmi Josëta kënö nin: “Diosmi kë llapanta musyatsishurqunki, tsëmi kantsu qamnö yachaq y musyaq nunaqa. Kanampitaqa qammi wayïta rikanki y kë nacionchö llapan markakunam qamllatana cäsuyäshunki. Peru noqallam qampitaqa mas puëdeq kashaq” (Genesis 41:38-41).

Faraonqa ninqantam cumplirqan. Tsë höram mandarqan alläpa chaniyoq röpakunawan vistitsiyänampaq y kikimpa sellakunan sortïjantam qorqan. Jina örupita juk wallqanan y chaniyoq carrëtatam qorqan, tsëwan entëru Egiptu nacionpa ëwanampaq y llapan ninqanta ruranampaq (Genesis 41:42-44). ¡Mana creipaqnömi! Warämurqanqa prësurëkarmi, peru kananqa Josëqa reypa palaciunchönam mandakoqnö këkan. Tsë junaqmi alleq rikakärirqan Jehoväman markäkunqanqa allipaq kanqanta. Diosninqa rikarqanmi atska watapa mana allikunata rurayanqanta, y tsë llapantam cambiarirqan. Peru Kamakoqnintsikpa munëninqa manam llapan mana allikunata altsëllatsu karqan, sinöqa shamoq tiempuchö Israel nacionninta tsapëtam munarqan. Shamoq killa revistakunachömi, tsëpita parlaq yachakï yarqamunqa.

Mëtsika watapana sufrimientukunata y mana allikunata pasarpis pacienciayoq kënintsiktaqa ama oqrashuntsu. Josëman yarpë: pëqa manam humildi këninta, markäkïyoq këninta y kuyakoq kënintaqa imëpis oqrarqantsu. Ushananyaqmi aguantarqan y tsënö kallpachakunqantaqa Jehovä bendicirqanmi.