19 KAQ YACHACHIKUY
Samaria lawmanta warmiman Diosmanta willasqan
-
JESUSMI SAMARIA LAWMANTA RUNAKUNAMAN DIOSMANTA WILLAKURQA
-
¿MAYPI HINASPA IMAYNA YUPAYCHANATAM DIOSQA MUNAN?
Jesusqa qatiqninkunawan kuskam Galilea lawman chayanankupaq Samaria lawninta rirqaku. Chaypim Sicar sutiyuq llaqtapi pisiparuspanku Jacobpa pozonpi yaqa chawpi punchawta samaykurqaku. Chay pozoqa ichapas ñawpaqta kikin Jacobpa ruwasqan karqa utaq ruwachisqanpas. Kunan punchawqa Nablus sutiyuq llaqtapa hichpanpim hinallaraq chay pozoqa kachkan.
Jesusqa chay pozopa patanpim samaykurqa qatiqninkuna mikuy rantiq rinankukama, hinaptinmi Samariamanta warmi yaku hurquq asuykuptin nirqa: “Yakullaykita quykuway”, nispa (Juan 4:7).
Warmiñataqmi hatunmantaraq qawaspan nirqa: ‘¿Imanasqataq yakuta mañakuwanki Samariamanta warmi kachkaptiyqa?’, nispa. Chaynataqa nirqa judiokuna Samaria runakunawan chiqninakusqankuraykum. Jesusñataqmi nirqa: “Sichum riqsiwaq karqa mana imallapaq qusqan Diospa gracianta chaynataq pim ‘yakullayki’ nisuqnikita hinaspaqa qanmi mañakuwaq karqa, payñataqmi qusunkiman karqa kawsay qukuq yakuta”, nispa. Warmiñataqmi nirqa: “Señor manataq imallaykipas kanchu yakuta hurqunaykipaqqa, pozopas ukuraqtaq. Hinachkaptinqa, ¿maymantataq quwankiman kawsay qukuq yakutaqa? Qamqa manam abueloyku Jacobmanta maschu kanki, ¿aw? Paymi saqiwarqaku kay pozotaqa, kay pozomantam kikinpas, churinkunapas chaynataq vacankunapas tomaq”, nispa (Juan 4:9-12).
Hinaptinmi Jesusqa nirqa: “Pipas kay yaku tomaqqa kaqllamantam yakunayachikunqa. Ñuqapa qusqay yaku tomaqtam ichaqa manaña haykapipas yakunayanqachu, aswanqa yaku qusqaymi tuqyaq yaku hina paypa ukunpi rikurinqa wiñay kawsayta qunanpaq”, nispa (Juan 4:13, 14). Jesusqa pisipasqaña kaspanpas wiñay kawsayta chay warmi haypananpaqmi Diosmanta willarqa.
Chaymi Samariamanta warmiqa Jesusta nirqa: “Señor chay yakutayá quykullaway manaña yakunayachikunaypaq, chaynataq kaymanpas yaku hurquq manaña hamunaypaq”, nispa. Chaynata niptinchusmi Jesusqa nirqa: “Rispaykiyá qusaykita qayaramuy”, nispa. Warmiñataqmi nirqa: “Manam kanchu qusayqa”, nispa. Jesusñataqmi nirqa: “Allintam ninki ‘manam kanchu qusay’ nispaykiqa. Pichqañamiki qusaykiqa karqa, kunan kasqayki runaqa manam qusaykichu”, nispa (Juan 4:15-18). Chaynata Jesus niptinmi chay warmiqa ima niytapas mana atirqachu.
Chaymi warmiqa mana iskayrayaspan nirqa: “Señor, musyarunim Diosmanta willakuq kasqaykita”, nispa. Hinaspanmi Diosmanta astawan yachayta munaspan nirqa: “[Samariamanta kaq] abueloykuqa kay [Guerizim] urqupim Diosta yupaychaqku, qamkunam ichaqa ninkichik Jerusalenpim yupaychanaqa”, nispa (Juan 4:19, 20).
Hinaptinmi Jesusqa maypipas Diosta yupaychanamanta yachachinanpaq nirqa: “Tiempom chayamunqa hinaptinmi manaña kay urqupichu nitaq Jerusalenpichu Diostaqa yupaychankichik”, Juan 4:21, 23, 24).
nispa. Nirqataqmi: “Ichaqa tiempom chayamuchkanña, kunantaqmi chay tiempoqa qallarichkan chiqap yupaychaqkuna espirituman hina chaynataq chiqap kaqman hina hanaq pacha taytata yupaychanankupaq, hanaq pacha taytaqariki chayna runakunatam maskan yupaychaqninkuna kananpaq”, nispa (Chaynaqa Diosqa imayna yupaychasqanchiktam qawan, manam maypi yupaychasqanchiktachu. Chaymi warmiqa nirqa: “Yachanim Diospa akllasqan Cristo sutiyuq runa Juan 4:25).
hamunanta. Payqa chayaramuspanmi mana pakaykuspan tukuy imata willawanqaku”, nispa (Hinaptinmi Jesusqa nirqa: “Ñuqam payqa kani, kay rimapayasuqniki”, nispa (Juan 4:26). Chaynatam Jesusqa Diospa akllasqan Cristo kasqanmanta chay warmiman kikin willaykurqa. ¡Maynatachá Jesusqa chay warmipa sunqunta kusirichirqa!
SAMARIA LAWPI KAQKUNAM IÑIKURQAKU
Chayllamanmi Jesuspa qatiqninkunaqa Sicar llaqtamanta mikuyta rantiramuspa kutiramurqaku, hinaspam Jesusta Samariamanta warmiwan rimachkaqta tarirurqaku. Chay warmiñataqmi puyñuntapas saqispan llaqtanman kutirirqa.
Llaqtan Sicarman chayaruspanñataqmi kusisqallaña llaqtamasinkunaman nirqa: “Hamuychik kayman hinaspa tukuy ima ruwasqaymanta niwaqniy runata qawamuychik”, nispa. Hinaspam yuyaymananankupaq hina nirqa: “¿Ichapas payqa Cristo kanman?”, nispa (Juan 4:29). Moisespa tiemponmantaraqmi runakunaqa Diospa akllasqan runamanta yachayta munarqaku (Deuteronomio 18:18). Chaymi Jesuspa kasqanman chaylla rirqaku kikinku rikunankupaq.
Chaykamaqa mikunanpaq Jesusta qatiqninkuna niptinkum payñataq nirqa: “Ñuqapa mikunayqa kachkan qamkunapa mana yachasqaykichikmi”, nispa. Paykunañataqmi qawanakuspa ninakurqaku: “Manam pipas paymanqa mikuytaqa apamurqachu, ¿aw?”, nispa. Chaymi Jesusqa kuyakuywan ima niy munasqanmanta yachachispan nirqa: “Ñuqapa mikuyniyqa kachamuwaqniypa munayninta ruwaymi hinaspa kamachiwasqanta tukuymi”, nispa (Juan 4:32-34). Chay nisqanqa mana qunqanapaqmi.
Jesusqa nirqaraqmi: “Chakrakunatayá qawariychik, cosechanapaqmi puqusqaña kachkan. Juan 4:35, 36). Chaywanqa llampu sunqukunata Diospa llaqtanman huñumunamantam rimachkarqa, manam kawsaykuna cosechanamantachu, chayqa tawa killamantaraqmi kanan karqa.
Ñam rutuqqa pagonta chaskichkanña, huñuchkanñataqmi wiñay kawsaypaq rurutapas, chaynapi tarpuqpas, rutuqpas kuskanku kusikunankupaq”, nispa (Jesuspa willasqanwanmi Samariamanta warmiqa llaqtamasinkunaman nirqa: “Tukuy ima ruwasqaytam niwarqa”, nispa (Juan 4:39). Chaymi achka runakuna Jesuspi iñikurqaku, hinaspam pozoman rispanku Jesusta nirqaku amaraq pasakunanpaq. Hinaptinmi Jesusqa chay llaqtapi iskay punchaw karqa.
Jesuspa yachachisqanta uyarispankum Samariamanta achka runakuna warmita nirqaku: “Manam willawasqallaykikuwanchu iñinikuqa, aswanqa kikiykum uyariruniku hinaspam yachaniku kay runaqa llapa runakunata salvaq kasqanta”, nispa (Juan 4:42). Ñuqanchikpas Samariamanta warmipa ruwasqantaqa qatipakuchwanmi. Payqa yachaywanmi Jesusmanta willakurqa, chaynapi astawan yachayta munanankupaq.
Jesuspa chaykuna ruwasqanqa yaqachusmi noviembre utaq diciembre killakunapi karqa. Chaymi cosecha tiempoqa manaraq chayamurqachu. Yaqachusmi punta cosechaqa qallariq marzo utaq abril killakunapi cebada cosechawan. Chay killakunapim 30 kaq watapi pascua fiestapas karqa. Chay fiestamantaqa yaqa pusaq killañam Jesusqa qatiqninkunawan kuska Judea lawpi Diosmanta willakuspa bautizarqaku, ichaqa chayraqmi Galileamanqa chayananku karqa.