DIOSPA prometesqan allpapi kausaq hebreo runakunaqa setiembre, octubre killakunapin chajra llank’ayta qallariqku.

Paykunaqa killata qhawaspallan yachaqku jayk’a p’unchaytachus juj killa apamurqan chayta. Chaymantapas intitan qhawaqku jayk’a p’unchaytachus juj wata apamurqan chayta yachanankupaq. Chaykunata qhawaspan paykunaqa yachaqku jayk’aq tarpunankuta cosechanankutapas.

Jehová Diosmi Moisespa tiemponpi Israel runakunaman willarqan ima killakunapichus payta adoranankupaq fiestakuna qallarinan karqan chayta. Chay fiestakunan qallariq abib otaq nisán killamanta. Chaytaqa rimashanchis marzo otaq abril killakunamantan (Éx. 12:2; 13:4). Chay killakunapin Israel runakunaqa juj fiestata ruwaqku. Chaypin paykunaqa tarpusqankuq ñaupaq kaq rurusqanta Jehová Diosman jaywaqku (Éx. 23:15, 16).

Chaykunamanta yachaq Emil Schürer runan nin: “Israel runakunaqa junt’a otaq pura killa lloqsimuqtinmi Pascua fiestata ruwaqku, chaytaqmi tupamuq 14 Nisán p’unchayman. Chay fiestataqa ruwaqku tarpuy qhepatañan […]. Ichaqa sichus Pascua fiesta wata tukuyman tupamuq chayqa juj killatan yapaqku, chhaynapi Nisán killaman tupamunanpaq”, nispa (Historia del pueblo judío en tiempos de Jesús 175 a. C. - 135 d. C., traducción de J. Cosgaya y A. Piñero).

Jehová Diospa testigonkunapas Israel runakuna jinan yupanku Jesuspa wañupusqan p’unchayta yuyarinankupaq, chaymi aparikun marzo otaq abril killapi. Chayqa tupashan hebreo almanaquepi 14 Nisán p’unchaymanmi. Jesuspa wañupusqan p’unchayta yuyarinapaqqa ñaupaqmantañan iñiq t’aqakunaman willakun ima p’unchaychus aparikunqa chayta. *

Ichaqa, ¿imaynatan hebreo runakuna yachaqku jayk’aqchus juj killaq qallarisqantapas tukusqantapas? Kay tiempopiqa facil-llatan chayta yachasunman juj almanaqueta qhawaspa. Ñaupa tiempopin ichaqa chaykunata yachay sasa karqan.

Noepa tiemponpi juj killaqa kinsa chunka p’unchaykunatan apaq (Gén. 7:11, 24; 8:3, 4). Tiempowanmi ichaqa hebreo almanaqueta ruwaqtinku manaña llapa killakunachu kinsa chunka p’unchaykunata apaq. Chay tiempopi juj killata yupayta qallarinankupaqqa mosoq killaq lloqsimunantan suyaqku.

Juj kutinmi Davidwan Jonatanwan nirqanku: “Paqarinqa mosoq killan”, nispa (1 Sam. 20:5, 18, TNM). Chaywanmi paykunaqa nisharqanku paqaristin juj killa qallarisqanta. Jesuspa wañupusqan qhepamanpas yaqachus jina ñaupaqmantaña yacharqanku jayk’aqchus juj killa qallarinqa chayta. Ichaqa, ¿imaynapin chayta yachakurqan? Chaytaqa yachakurqan Misná nisqa qelqapin, chayqa karqan judiokunamanta willaq ñaupa qelqakunan. Chaypin willashan imaynatas Jatun Juntamanta umalliqkuna Judea llaqtapi qanchis killakuna fiesta ruwasqankupi sapa killa juj kutita juñukuqku, jayk’aqchus juj killa qallarinqa chaymanta rimanankupaq. Ichaqa, ¿imaynatan chayta ruwaqku?

Jatun Juntamanta umalliqkunan Jerusalén llaqtaq muyuriqninman wakin qharikunata kachaqku, mosoq killa lloqsiramunñachus icha manachus chayta qhawamunankupaq. Mosoq killata rikuspan ichaqa usqhaylla Jatun Juntapi kaqkunaman willaqku. Chayta ruwaspan paykunaqa yachaqku jayk’aqchus juj killa qallarinqa  chayta. Ichaqa, ¿imatan ruwaqku janaq pachapi phuyu kaqtin jinaspa killata mana rikuqtinku? Chhayna kaqtinqa kinsa chunka p’unchaytan yupaqku, chay pasaqtintaq juj killa qallariq.

Misná nisqa qelqapin willallantaq Jatun Juntamanta umalliqkunaqa Olivos orqoman rispa willaqku jayk’aqchus juj killa qallarinqa chayta. Tiempowantaq juj runawan willachimuqku llapa Jerusalenpi tiyaq runakunaman juj llaqtakunaman ima, chhaynapi jayk’aqchus juj killa qallarinanta yachanankupaq, jinaspa ima fiestatapas tiempollanpi ruwanankupaq.

Kaypi kaq juj recuadron yanapawasun hebreo almanaquepi ima killakunapis fiestakuna ruwakuq chayta allinta entiendenanchispaq.