“Llank’asqaykichismantaqa kutichipusunkichismi”

ASA reymi soldadonkunantin huk wayq’onta rishan. Judea orqomantan lamar qochaq kasqan ladoman rishanku. Huk pampaman chayaspan admirasqa sayarparin, chaypin huk millón hina etíope soldadokuna kashasqaku, Asa reypa soldadonkunan ichaqa kuskanlla karqanku.

Maqanakuymi kanqa, ¿imatan Asa ruwanqa? ¿Generalninkunatachu kamachin imapas ruwanankupaq? ¿Soldadonkunatachu kallpachan? ¿Familianmanchu cartakunata apachin? Manan. Aswanpas Diospa yanapaynintan mañakun.

Mañakuyninmanta, qhepaman imachus kananmanta manaraq yachashaspa rimasun imayna runa kasqanmanta. ¿Imaraykun Diosmanta mañakurqan? ¿Yanapayninta chaskinmanchu? ¿Imatan kay willakuymanta yachanchis?

¿IMAYNA RUNAN KARQAN ASA?

Israel llaqta Judá llaqtawan t’aqanakusqankumanta 20 wata qhepallamanmi, Judá nacionqa pantasqa yupaychaypi tarikusharqan. 977 watapaqqa reypa kamachinan palaciopipas Canaán nacionmanta idolokunatan yupaychasharqanku. Biblian ichaqa willan Asa rey Jehová ‘Diospa munayninman hina allinta chaninta ruwasqanta. Wikch’urqanmi wak dioskuna yupaychana altarkunata, moqo patakunapi yupaychana cheqaskunata, hinallataq yupaychana saywa rumikunata p’akirqan, Asera diosaq rikch’aynintapas thunirqanmi’ (2 Cró. 14:2, 3). Hinaspapas yupaychana wasipi dioskunata yupaychanankupaq ‘qharipura t’inkikuqkunatapas’ wikch’umurqanmi. Ichaqa manan pantasqa yupaychayllatachu tukurqan, “Judá runakunatapas kamachirqanmi ñawpa taytankuq Diosnin Señorta servinankupaq, yachachikuyninkunatapas kamachikuyninkunatapas hunt’anankupaqwan” (1 Rey. 15:12, 13; 2 Cró. 14:4).

Jehová Diosqa kusikurqanmi Asa reypa ruwasqanwan, chaymi bendecirqan askha watakuna thakpi kawsananpaq. Chaymi payqa nirqan: ‘Diosninchis Señor Diostan maskharqanchis, ñoqanchisqa munaynintan ruwarqanchis, chaymi payqa llapan qorpanchiskunawan sumaqpi kawsachiwanchis’, nispa. Chaymi thak tiemponkupi llaqtaq perqankunata allicharqanku. Biblian nin: “Ahinapin chay llaqtakunata sayarichirqanku, allillantaq kawsarqankupas”, nispa (2 Cró. 14:1, 6, 7).

MAQANAKUYPI KASPA

Asa huk hatun ejercitowan maqanakunanpaq Diospa yanapayninta mañakusqanqa manan admirakunapaqchu, chaytaqa ñawpaqpipas ruwarqanmi. Asaqa yacharqanmi Diosqa paypi iñiqkunata saminchasqanta. Chaymi valekurqan yanapananpaq, yacharqanmi paypi hap’ipakuqtinqa atiyniyoqña, askhaña enemigonkuna kaqtinpas atipachinanta. Yacharqantaqmi atipachikuqtinqa Jehová Diospa sutin sarunchasqa kananta, chaymi nirqan: “Diosniyku Señor Dios, yanapaykuwayku, qanmanmi hap’ipakuyku, sutiykipitaqmi kay sinchi askha soldadokunawan maqanakusaqku. Señornilláy, qanmi Diosniyku kanki, runaqa manapunin atipasunkimanchu”, nispa (2 Cró. 14:11). Kaytapas ninman hinan karqan: “Jehová Dios, qantan Etiopía runakunaqa atipayta munashasunkiku. Ama hinallataqa qhawaychu llaqtaykita sutiykitapas sarunchanankuta”, nispa. Diosqa uyarirqanmi mañakusqanta,  Biblian nin: “Señor Diosqa Etiopía soldadokunata ch’eqechirqan, Asawan llapan Judá soldadokunawantaq atipachirqan, chaymi paykunaqa ayqekapurqanku”, nispa (2 Cró. 14:12).

Kunanpas, Diosta serviqkunaqa hatun enemigokunatan atipananchis. Manan huk cheqaspichu maqanakunchis, ichaqa manan iskayananchischu, Diosqa atipachiwasunmi sichus hunt’aq sonqo kasun sutintapas hatunchasun chayqa. Yaqapaschá qhelli ruwaykunawan, imapi pisipasqanchiskunawan otaq familianchispa iñiyninta pisipachiqwan maqanakunanchis kanqa. Ima pruebawanpas maqanakunanchis kaqtinqa yuyarinanchismi Asaq mañakuyninta, chaymi kallpachawasun. Asaq atipasqanqa Jehová Diospa atipasqanmi chaymi rikuchiwanchis paypi confiaqkunaqa atipanankupi. Jehová Dios contraqa manan pipas qaqata sayanmanchu.

KALLPACHAQ SIMIKUNA YUYAYCHAYPIWAN

Maqanakuymanta Asa kutimushaqtinmi Azariasqa kallpachaq simikunawan chaskispa yuyaycharqan: “Uyariway rey Asa. Uyariwaychis Judá runakuna, Benjamín runakuna. Qankunachus Señor Diosta servishallankichis chayqa, paypas qankunawanpunin kashanqa. Maskhaspaykichispas tarinkichispunin, saqenkichistaqchus chayqa, paypas saqellasunkichistaqmi”, nispa. Nillarqantaq: “Kallpachakuychis, servispaykichisqa ama sayk’uychischu, llank’asqaykichismantaqa kutichipusunkichismi”, nispa (2 Cró. 15:1, 2, 7).

Kay simikunaqa iñiyninchistan kallpachan. Jehová Diosta servishallasun chayqa ñoqanchiswanmi kashanqa. Yanapayninta mañakuspaqa manan iskayanchischu uyariwananchismanta. Azariasmi nirqan: “Kallpachakuychis”, nispa. Mayninpiqa anchatan kallpachakunanchis imatapas allinta ruwanapaq, ichaqa yachanchismi Jehová Dios yanapawananchista.

Hinallataq Asaqa hatun maman Maacata “reina mama” kayninmanta wikch’urqan “Asera diosaq millay rikch’ayninta ruwachisqan hawa”. Chay rikch’aytan Asaqa ñut’uta chhallurqan (1 Rey. 15:13). Chaymi Jehová Diosqa bendecirqan mana iskayaspa, mana manchakuspa ruwasqanmanta. Ñoqanchispas pay hinan Jehová Diosman k’askakunanchis kamachikuyninkunatataq kasukunanchis manaña familianchis Dios sonqochu kaqtinpas. Chhaynata ruwaqtinchisqa Jehová Diosmi bendeciwasun.

Asapa wakin saminchayninmi karqan Jehová Dios Judá nacionwan kasqanrayku Israel nacionmanta askha chay nacionman ripusqanku. Ancha chaninpaqmi qhawarirqanku cheqaq yupaychayta chaymi imaymanankuta saqesparaq Jehová Dios serviqkunaq kasqanman astakurqanku. Hinaspan Asa llapa Judá nacionpas “rimanakurqanku ñawpa taytankuq Diosnin Señorta tukuy sonqo tukuy alma servinankupaq”. Chaymi Jehová “Diosqa paykunawan tarichikurqan, sumaqtataq suyuntinpi kawsachirqan” (2 Cró. 15:9-15). Ñoqanchispas, ¡anchatan kusikunchis chanin kaqta munakuqkuna Diosman asuykamusqankumanta!

Azariasqa Asatan yuyaychallarqantaq: ‘[Diosta] saqenkichis chayqa, paypas saqellasunkichistaqmi’, nispa. Amapuni chayta ruwasunchu mana  chayqa mana allinmi kawasunman (2 Ped. 2:20-22). Bibliaqa manan willanchu imaraykus Jehová Dios chhaynata yuyaychasqanta, Asa ichaqa mana uyarikurqanchu.

‘MANAN ALLINTACHU YUYAYKURQANKI’

36 wataña Asa rey kashaqtinmi, Israelmanta rey Baasá imaymana mana allinkunata Judá nacionta ruwarqan. Hukninmi, Judá qayllapi Ramá llaqtaman perqa churasqan, chaymi kasharqan Jerusalenmanta pusaq kilometropi, yaqapaschá chayta ruwarqan israelitakuna Asa reyman pasanankuta hark’akuspa cheqaq yupaychaymanpas ama rinankupaqwan. Ñawpaqpi hina Diospa yanapayninta mañakunanmantaqa, runakunapin confiarqan. Siria reyman huk regalota apachispan valekurqan Israel nacionman phawaykunanpaq. Siria soldadokuna Israelman phawaykusqankuta rikuspan Baasá reyqa Ramá llaqtata saqepurqan (2 Cró. 16:1-5).

Profeta Hananiwanmi Jehová Diosqa anyachirqan. Reyqa yuyarinanmi karqan imaynatas Jehová Dios Etiopía runakuna atipasqanta ‘kay pachantinta qhawashasqanta tukuy sonqo payta serviqkunarayku atiyninta rikuchinanpaq’. Pipaschá Asataqa mana allinta yuyaycharqan, otaq yuyaykurqan Baasá reyqa soldadokunantin mana imapaschu kasqanta hinaspa pay kikin atipayta munarqan. Imaynaña kaqtinpas, Asaqa chay kutipin mana Jehová Diospi confiarqanchu aswanpas runakunapin. Chaymi Hananiqa nirqan: “¡Mana allinta yuyaykuspaykin chayta ruwarqanki! Chayraykun kunanmantaqa astawan qan contra awqa-tinkuy kanqa”, nispa (2 Cró. 16:7-9.)

Asaqa chaywanmi phiñakurqan, chaymi chay profetata cepowan hap’ichirqan (2 Cró. 16:10). ¿Askha wataña Dios sonqo kasqanraykuchu yuyaykurqan mana pipas chhaynata phiñarikunanta? Icha, ¿yuyaqña kasqanraykuchu manaña allinta yuyaykusharqan? Bibliaqa manan imatapas ninchu.

39 wata kamachikusqan qhepamanmi Asaqa iskaynin chakinmanta sinchita onqorqan. Ichaqa, chhaynapi tarikuspapas manan ‘Diospa yanapayninta maskharqanchu, aswanpas hampiqkunatan’. Chaykunan rikuchin iñiyninpi mana makillachu kasqanta. Yaqachus hina chhaynapi tarikushaspa wañupurqan, 41 wata kamachikusqan qhepaman (2 Cró. 16:12-14).

Chaywanpas, allin runa kasqan, tukuy sonqowan Diosta yupaychasqanmi aswan allin qhawarisqa karqan. Manan hayk’aqpas saqerqanchu Dios serviyninta (1 Rey. 15:14). Chhaynaqa, ¿imatan yachasunman Asamanta? Yuyaymanananchismi Jehová Dios yanapawasqanchispi, chaykunata yuyariymi kallpachawasun ima sasachakuypipas kaspa yanapayninta mañakunapaq. Chaymantapas, ama hayk’aqpas yuyaykusunchu askha wataña hunt’aq sonqowan Diosta servisqanchisrayku mana ima yuyaychaytapas necesitasqanchista. Pantaqtinchisqa Diosmi wanachiwasun allintaña servirqanchis chaypas. Chay wanachiy allinninchispaq kananpaqqa huch’uyaykukuspan chaskikunanchis. Hanaq pacha Taytanchisqa manan saqewasunchu hunt’aq sonqo kasun chayqa. Diosqa pachantintan qhawamushan hunt’aq sonqowan serviqkunata maskhananpaq. Paykunatan atiyninwan yanapanqa, chaytan Asawan ruwarqan, ñoqanchiswanpas chhaynallatataqmi ruwanqa.

[9 paginapi willakuy]

Diosqa atipachiwasunmi sichus hunt’aq sonqo kasun chayqa

[10 paginapi willakuy]

Anchatan kallpachakunanchis imatapas allinta ruwanapaq