1, 2. a) ¿Imaynan ovejakuna kanku michiqninku allinta cuidaqtin? b) ¿Imaraykun Jesuspa tiemponpi askha runakuna mana michiqniyoq ovejakuna hina karqanku?

OVEJAKUNATA imayna cuidanamantan huk libro nin: “Sichus huk michiq ovejankunata michiylla michin manataq allintachu qhawarin imapas necesitasqanta chayqa, iskay kinsa watamantan onqoyta qallarinqaku”, nispa. Arí, michiqkuna sapanka ovejankunata allinta cuidallaqtinmi qhali kanqaku.

² Chay ovejakuna hinan iñiq t’aqakunapas. Umallikunan Diospa qosqan sapanka ovejachakunata allinta cuidananku iñiyninkupi mana pisipanankupaq. Jesuspas khuyapayarqanmi runakunata “mana michiqniyoq ovejakunata hina wikch’usqata, ch’eqechisqata” rikuspa (Mat. 9:36). ¿Imaraykun chay runakuna chhaynapi tarikurqanku? Paykunaman Kamachikuy Simita yachachiqkuna k’arak sonqo, iskay uya kasqankuraykun. Chay umallikunaqa manan llaqtata munakurqankuchu, manataqmi yanaparqankuchu Diosta servinankupaq. Aswanmi imaymanata kamachikusqankuwan runakunaman ‘llasa q’epita’ hina q’epichiqku (Mat. 23:4).

3. ¿Imatan umallikuna mana qonqanankuchu?

³ Umallikunaqa Diospa llaqtanpin hatun llank’ayta aparishanku. Michisqanku ovejachakunaqa Jehová Diospan hinallataq ‘allin michiq’ Jesuspa (Juan 10:11). Chay ovejachakunaqa Jesuspa “ancha chaniyoq yawarninwanmi” rantisqa karqanku (1 Cor. 6:20; 1 Ped. 1:18, 19). Arí, Jesusqa anchatan paykunata munakun, chaymi paykunarayku kawsayninta qorqan. Umallikunaqa manan hayk’aqpas qonqanankuchu ‘qollana michiqpa’ umallisqan llank’ashasqankuta (Heb. 13:20).

4. ¿Imamantan kay estudiopi yachasun?

 ⁴ ¿Imaynatan umallikuna iñiqkunata michinanku? Diosmi llapa cristianokunata kamachin: “Umalliykichiskunata uyariychis”, nispa. ¿Umallikunatari? Paykunatan kamachin ama munaychakuq hinalla ovejakunata michinankupaq (Heb. 13:17; leey 1 Pedro 5:2, 3). ¿Imaynatan mana munaychakuq hina ovejakunata michinkuman? ¿Imaynatan ovejakunata tukuy necesitasqankupi yanapankuman mana hatunchakuspalla?

5. ¿Imatan Isaías 40:11 texto yachachiwanchis Jehová Diosmanta?

⁵ Jehová Diosmantan Isaías nirqan: “Uywa michiq hinan llaqtanta michin, uñakunatan marq’an, chaykunatan oqllaykun, sumaqllatan qholla uñayoqkunata michin”, nispa (Is. 40:11). Chay rikch’anachiymi rikuchin Jehová Diosqa pisikallpayaq, yanapayta necesitaq iñiqkunata yanapaykusqanta. Oveja michiqqa yachanmi sapanka ovejankuna ima necesitasqanta, chayman hinataqmi yanapan. Chay hinatan Diospas yachan iñiq t’aqapi sapanka ovejankunaq necesitasqanta, kusisqa sonqowantaqmi necesitasqankuman hina yanapan. Hinaspapas michiqqa mana puriy atiq qholla ovejachatan oqllayninpi apan. Chay hinatan ‘khuyapayakuq Yayapas’ llakikuypi otaq sasachakuypi tarikuqtinchis yanapaykuwanchis kallpatapas qoykuwanchis (2 Cor. 1:3, 4).

6. ¿Imaynatan umallikuna Jehová Dios hina iñiqkunata michinanku?

⁶ ¡Hanaq pacha Taytanchisqa ancha hatun ejemplon llapa umallikunapaq! Umallikunaqa Jehová Dios hinan makilla qhawashananku sapanka ovejachakuna imayna kashasqankuta. Chayta ruwaspaqa yachanqakun ima sasachakuykunapi tarikusqankuta, ima necesitasqankuta, chayman hinataqmi kallpachanqaku otaq yanapanqaku (Prov. 27:23). Chaypaqqa tiempotan t’aqananku iñiqmasikunawan parlarinankupaq, makillataqmi uyarinanku ima willakusqankutapas. Paykunaqa manan piqpa kawsayninmanpas chapukuyta munankuchu, chaywanpas imatachus rikusqankuman uyarisqankuman hinan, ‘pisichikuqkunata [otaq pisikallpayaqkunata] yanapayta’ munanku (Hech. 20:35; 1 Tes. 4:11).

7. a) ¿Imaynan karqanku Ezequielpa Jeremiaspa tiemponpi Diospa llaqtanta michiqkuna? b) ¿Imatan umallikuna yachankuman mana allin michiqkunata Dios huchachasqanmanta?

⁷ Yuyarisun Ezequielpa Jeremiaspa tiemponpi Diospa llaqtanpi michiqkunamanta. Jehová Diosmi chay michiqkunata huchacharqan ovejankunata mana allinta michisqankumanta. Nirqanmi: “Suwakunan, imaymana rikch’aq salqa animalkunan ovejaykunata mikhuykapusqa, mana michiqniyoq kasqankurayku. Michiqniykunaqa manan oveja maskhaq rirqankuchu, aswanpas paykunallatan michikurqanku oveja michinankutaqa”, nispa. Arí, anchatan Diospa llaqtan ñak’arirqan michiqkuna mana allinta cuidasqankurayku (Ezeq. 34:7-10; Jer. 23:1). Chay michiqkuna hina kasqankuraykun, kay tiempopi pantasqa religionkunapi michiqkunatapas Diosqa mana allinpaq qhawarin. Chayraykun Diospa llaqtanpi umallikunaqa kallpachakunanku Diospa ovejankunata munakuywan michinankupaq.

8. ¿Imatan yachanchis qatikuqninkunata imaynata Jesús yanapasqanmanta?

⁸ Huchayoq runa kasqanchisraykun mayninpi wakin iñiqmasikuna mana allintachu entiendenkuman Jehová Diospa munayninta. Yaqapaschá mana Bibliaq  nisqanman hinachu imatapas ruwanqaku otaq mana allin yuyaywan imatapas decidinqaku. ¿Imatan umallikuna chayta rikuspa ruwananku? Jesús hinan pacienciayoq kananku. Huk kutinmi qatikuqninkuna paykunapura hap’inakurqanku mayqenninkuchus aswan kurak kasqankumanta. Chaywanpas Jesusqa manan paykunata phiñakurqanchu, aswanmi sumaqllata yuyaycharqan huch’uyyaykukuq kanankupaq (Luc. 9:46-48; 22:24-27). Huch’uyyaykukuq kayta yachachinanpaqmi paykunaq chakinta mayllirqan. Chay hinallataqmi kay tiempopi umallikunapas huch’uyyaykukuq kananku (leey Juan 13:12-15; 1 Ped. 2:21).

9. ¿Imaynatan Jesús qatikuqninkunata yanaparqan?

⁹ Santiagowan Juanwanmi mana allinta entiendespa yuyaykusharqanku, umalli kaspankuqa hukkunata kamachiy atisqankuta. Chaymi Jesusta valekurqanku Diospa Gobiernonpi huk allin puestota qonanpaq. Ichaqa Jesusmi paykunata nirqan: “Yachankichismi wak suyukunapi kamachikuqkunaqa paykuna ukhupi munaychakusqankuta, paykuna ukhupi umalli kaqkunapas atiyniyoq kasqankuta. Qankuna ukhupin ichaqa mana chay hinachu kanqa, aswanqa, pipas qankuna ukhupi umalli kayta munaqqa, serviqniykichismi kanqa”, nispa (Mat. 20:25, 26). Arí, apostolkunaqa kallpachakunankun karqan iñiqmasikunata mana munaychakuspalla michinankupaq.

10. a) ¿Ovejachakunata umallikuna imayna qhawarinankutan Jesús munan? b) ¿Imapin Pablo umallikunapaq allin ejemplo?

¹⁰ Jesusqa munanmi umallikuna llapa ovejachakunata pay hina qhawarinankuta. Umallikunaqa manan kamachikuq hinachu iñiqmasikuna ukhupi llank’ananku, aswanmi iñiqmasikunaq kamachin hina kananku. Pablopas huch’uyyaykukuqmi karqan, chaymi Éfeso llaqtapi umallikunata nirqan: ‘Asia provinciaman chayamusqay p’unchaymantapachan qankunaqa yachankichis imaynatachus tukuy tiempo qankuna ukhupi purisqayta. Tukuypi huch’uyyaykukuspan [...] Señorta servirqani’, nispa. Pabloqa munarqanmi chay llaqtapi umallikuna tukuy sonqowan huch’uyyaykukuywan iñiqkunata yanapanankuta. Chay qhepamanmi nirqan: “Tukuy ruwasqaypin rikuchirqaykichis, chay hinata llank’aspa pisichikuqkunata [otaq pisikallpayaqkunata] yanapanapuni kasqanta”, nispa (Hech. 20:18, 19, 35). Huk kutipin Corinto llaqtapi cristianokunata nillarqantaq: ‘Iñiyniykichispiqa manan kamachikuytachu munayku, aswanpas kusikunaykichispaqmi yanapaykuyta munayku’, nispa (2 Cor. 1:24). Pabloqa allin llank’aq huch’uyyaykukuq runan karqan, chaymi allin ejemplo llapa umallikunapaq.

11, 12. ¿Imaynatan umallikuna iñiqkunata yanapankuman imatapas allinta decidinankupaq?

¹¹ Umalliqa “cheqaq yachachikuytan hap’ikunan, ahinapin cheqaq yachachikuyta yachachispa hukkunata kallpachanqa” (Tito 1:9). Ichaqa ‘llamp’u sonqo-kaywanmi’ yachachinan (Gál. 6:1). Allin michiqqa manan iñiqmasinta tanqanchu imata ruwananpaqpas, aswanmi sonqonman chayaqta yachachin imatapas allinta decidinanpaq. Chaypaqqa Bibliapi otaq qelqanchiskunapi yuyaychaykunatan qhawarichinan. Yuyaymanachinanmi imachus decidisqanwan imaynapi tarikunanta, qhawarichinantaqmi ñawpaqta Diosmanta mañakuy ancha allinpuni kasqanta (Prov. 3:5, 6). Chay yanapaykunata chaskisqan  qhepamanqa payllamantan imatapas decidinan (Rom. 14:1-4).

¹² Umallikunaqa Bibliaq nisqanman hinapunin yuyaychankupas yachachinkupas, chaypaqqa Bibliapi yachachikuykunatan allinta reqsinanku. Chaymi paykunata yanapanqa mana munaychakuspalla imatapas ruwanankupaq. Hinaspapas yuyarinankun iñiq t’aqapi ovejakunaqa Jehová Diospa Jesuspa kasqanta, sapankankutaqmi Diosman cuentata qonqaku (Gál. 6:5, 7, 8).

13, 14. ¿Imakunapin umallikuna allin ejemplo kananku iñiqmasikunapaq?

¹³ ‘Ama michisqaykichista munaychakuychischu’ nispa umallikunata nisqan qhepamanmi, apóstol Pedro paykunata kallpacharqan iñiqkunaq ‘yachaqakunankupaq hina [otaq allin ejemplo] kanankupaq’ (1 Ped. 5:3). ¿Imaynatan umallikuna chayta hunt’ankuman? ‘Umalli kayta munaqkunapaq’ Bibliaq nisqanta hunt’aspan. Ñawpaqtaqa, ‘allin yuyaywanmi purinan’. Chaypaqqa Bibliaq yachachisqantan allinta entiendenan chayman hinataqmi kawsananpas. Allin yuyaywanmi ima sasachakuytapas qhawarinan, allinta yuyaykuspataqmi imatapas decidinan. Chaymantapas familiayoq kaspaqa ‘wasinpi kaqkunatan allinta kamachiyta’ yachanan. Chaypaqqa allin ejemplon kanan esposanpaq wawankunapaqpas. “Wasinpi kaqkunata mana kamachiyta yachaqqa, ¿imaynatan Diospa iglesianta cuidanman?” (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5). Sumaq kaykunata umallikunapi rikuspaqa, llapa iñiqmasikunan paykunapi confianqaku.

¹⁴ Chaymantapas umallikunaqa Jesús hinan predicaypi allin ejemplo kananku. Payqa chay llank’aytan ñawpaqtaqa aparirqan, chayta imayna ruwanankupaqmi qatikuqninkunatapas yachachirqan (Mar. 1:38; Luc. 8:1). Kay tiempopipas iñiqmasikunaqa kusikunkun umallikunata tukuy sonqowan predicasqankuta rikuspa, paykunawan predicaspataq huk hinakunamanta predicayta yachanku. Hinaspapas imaymana ruwanayoqña kanku chaypas, tukuy atisqankuta tukuy kallpankuwan predicasqankuta rikuspan hukkunapas ejemplonkuta qatikunku. Chaymantapas umallikunaqa allin ejemplon kanku huñunakuykunapaq preparakusqankupi, tapuykunaman kutichisqankupi, Huñunakuna Wasita pichaypi allichaypi yanapakuspa ima (Efes. 5:15, 16; leey Hebreos 13:7).

15. ¿Imaraykun umallikuna iñiqmasikunata visitanku?

¹⁵ Allin michiqqa usqhayllan k’irisqa otaq onqosqa ovejachankunata yanapan. Chay hinatan umallikunapas usqhaylla yanapananku ñak’ariypi otaq iñiyninkupi  pisipashaq iñiqmasikunata. Kurakkunapas onqosqakunapas yaqapaschá necesitanku imachus necesitasqankupi yanapanata, ichaqa iñiyninkupi kallpachanatan astawanqa necesitanku (1 Tes. 5:14). Yaqapaschá wayna-sipaskunapas ‘wayna-kaypa waqllisqa munapayayninkunapi’ tarikushanku (2 Tim. 2:22). Chhaynakunapi iñiqmasikuna tarikusqankuraykun necesitanku sapa kuti visitaspa yanapanata. Paykunata visitaspaqa makillan uyarina willakusqankuta, chayman hinataq Bibliapi tarikuq sumaq yuyaychaykunawan kallpachana. Ancha allinpunin kanqa chayllaraq imapas paqarimushaqtin yanapaykuyqa.

16. ¿Imatan umallikuna ruwananku iñiqmasikuna iñiyninkupi yanapanata necesitaqtinku?

¹⁶ ¿Pipas hatun huchapi urmanman chayri? Biblian nin: “¿Pipas qankuna ukhupi onqosqachu kashan? Iglesiapi umalli runakunata waqyachikamuchun, paypaq Diosmanta mañapunankupaq, Señorpa sutinpi aceitewan payta hawiykunankupaqwan. Iñiywan Diosmanta mañakuyqa onqosqatan qhaliyachinqa, hinan Señorqa payta sayarichinqa, huchallikunmanña karqan chaypas pampachasqan kanqa”, nispa (Sant. 5:14, 15). Manapaschá iñiyninpi onqosqa iñiqmasiqa umallikunata waqyachinqachu, chaywanpas umallikunaqa usqhayllan yanapananku chay iñiqmasiq sasachakuyninmanta yacharuspa hina. Iñiqmasikunapaq mañakusqankupi, necesitasqankupi yanapaspa iman, umallikunaqa rikuchinku allin michiq kasqankuta (leey Isaías 32:1, 2).

17. ¿Ima allinkunan kanqa umallikuna ‘qollana michiq’ hina kaqtinku?

¹⁷ Umallikunaqa tukuy atisqankutan kallpachakunku ‘qollana michiq’ Jesús hina kanankupaq. Chaymi llapa iñiqmasikunata yanapanku iñiyninkupi allin takyasqa kanankupaq, Diostapas tukuy sonqowan servinankupaq. ¡Anchatapunin hatun michiqninchis Jehová Diosta agradecekunchis umallikuna qowasqanchismanta!