Ikhali n’Cipiri namasikati, pontho ntsiku ya Nisane 11 ikumala. Yezu akhadasala na ntsiku zakucepa toera kumalisa basa yace pa dziko yapantsi. Iye akhapfundzisa mu templo namasikati, mbwenye namasiku iye akhaenda kagona kunja kwa nzinda. Anthu akhafuna kakamwe kubvesera, natenepa iwo “akhaenda ku templo namacibese kakamwe toera kubvesera Yezu.” (Luka 21:37, 38) Cincino Yezu ali nawa Paphiri ya Milivera pabodzi na apostolo ace anai—Pedhru, Andreya, Tiyago na Juwau.

Anyakupfundza anai aenda kuna Yezu pikhali iye ekhene. Iwo akhadzudzumika na pikhafuna kucitikira templo thangwi Yezu akhadaapanga kuti nkhabe mwala ukhafuna kusala padzulu pa undzace. Mbwenye nee ndi pyenepi basi pikhaadzudzumisa. Yezu akhadaacenjeza kale kuti: “Khalani akukhunganyika, thangwi Mwana wa munthu anabwera pa ndzidzi unakhonda imwe kudikhira.” (Luka 12:40) Iye akhadaapangambo pya “ntsiku yakuonekera kwa Mwana wa munthu.” (Luka 17:30) Kodi mafala anewa asabverana na pikhadalonga iye thangwi ya templo? Apostolo akhafuna kakamwe kudziwa pyenepi. Iwo abvundza: “Tipangeni, pinthu pyenepi pinacitika lini, ndi cipi cidzindikiro ca kuonekera kwanu na cakumala kwa makhaliro a dziko?”—Mateu 24:3.

Panango mudacita iwo mbvundzo unoyu akhanyerezera pya kufudzwa kwa templo ikhaona iwo cifupi. Pontho, iwo abvundza pya kuonekera kwa Mwana wa munthu. Panango iwo akumbuka nsangani wa Yezu unalonga thangwi ya ‘mamuna wakuti ndi mwana wa mambo adaenda ku dziko yakutali kakamwe toera akhazikiswe ninga mambo, angamala abwerere.’ (Luka 19:11, 12) Anyakupfundza anewa akhafunambo kudziwa pinthu pinango pikhafuna kucitika ‘pakumala kwa makhaliro a dziko.’

Pakutawira mbvundzo wa anyakupfundzace, Yezu alonga cidzindikiro cakuti mbicidaaphedza kudziwa ndzidzi ukhafuna kumala utongi Waciyuda na kufudzwa kwa templo. Kusiyapo pyenepi Yezu alongambo kuti cidzindikiro ceneci mbacidaphedza Akristu a ntsogolo toera kudzindikira ndzidzi ‘wakuonekera’ kwace na ndzidzi wakufudzwa kwa makhaliro onsene akuipa a dziko ino.

Mukupita kwa pyaka, apostolo aona kukwanirisika kwa profesiya ya Yezu. Pinthu pizinji pidalonga Yezu pyatoma kucitika mu ndzidzi wawo. Natenepa, pidacitika mu caka 70 N.W. nee pyatutumusa Akristu akhapitiriza kudikhira. Mu caka ceneci utongi Waciyuda na templo pyafudzwa ninga mudalonga Yezu pyaka 37 nduli. Mbwenye nee ndi pyonsene pidalonga Yezu pyakuti pyacitika mu caka 70 N.W. peno nduli mwa caka ceneci. Mphapo, ninji pontho pikhafuna kupangiza ndzidzi wakuonekera kwace ninga mambo wa Umambo? Yezu apanga apostolo ace pinthu pikhafuna kucitika.

Yezu alongeratu kuti kunadzaoneka “nkhondo na mabvabva a nkhondo,” pontho “mbumba inadzamenyana na mbumba indzace, umambo unadzamenyana na umambo undzace.” (Mateu 24:6, 7) Iye alongambo kuti “kunadzaoneka piteketeke pikulu, kunadzaonekambo njala na mautenda m’mbuto zakusiyana-siyana; pontho anthu anadzaona pinthu pyakugopswa, na pidzindikiro pikulu kudzulu.” (Luka 21:11) Yezu acenjeza anyakupfundzace: “Anthu anadzakumangani mbakutcingani.” (Luka 21:12) Mbapadaoneka aprofeta authambi mbanyengeza anthu azinji. Anthu akukhonda bvera mwambo mbadanjipa, pontho ufuni wa anthu azinji mbudathowa. Mwakuthimizira iye alonga kuti “mphangwa zadidi za Umambo zinadzamwazwa pa  dziko yonsene yapantsi toera zikhale umboni kuna anthu a madzindza onsene, buluka penepo kumala kunadzafika.”—Mateu 24:14.

Ngakhale mafala a Yezu akwanirisika pang’ono Yerusalemu mbadzati kufudzwa na pidamala kufudzwa nzinda unoyu na Aroma, kodi iwo anadzakwanirisika kupiringana mu ndzidzi unoyu? Musakwanisa kuona kukwanirisika kukulu kwa profesiya ya Yezu mu ntsiku zathu?

Cinthu cinango cidalonga Yezu kuti mbicidakhala cidzindikiro cakuonekera kwace ndi kuoneka kwa “cinthu cakunyanyasa cakufudza.” (Mateu 24:15) Mu caka 66 N.W., cinthu ceneci cakunyanyasa cikhali “anyankhondo” Aciroma adazungulira nzinda wa Yerusalemu, mbathukula madzimunthu awo na mabandera awo. Iwo azungulira nzinda mbagomola makhundu anango a mipanda yace. (Luka 21:20) Natenepa, “cinthu cakunyanyasa” cikhadalimira pa mbuto yakukhonda thema yakuti Ayuda akhaiona ninga “mbuto yakucena.”

Yezu alongambo kuti: “Inadzaoneka nyatwa ikulu yakuti cipo yaoneka kale kubulukira pakucitwa kwa dziko mpaka cincino, buluka penepo cipo inadzacitika pontho.” Aroma afudza Yerusalemu mu caka 70 N.W. Kufudzwa kweneku kwa ‘nzinda wakucena’ wa Ayuda, kuphatanizambo templo kukhapangiza kuti ikhali nyatwa ikulu thangwi anthu azinji aphiwa. (Mateu 4:5; 24:21) Kufudzwa kweneku cipo kukhadacitika kale, pontho Ayuda cipo akhadakuona kale. Pyenepi pyamalisa njira yakulambira ikhatowezera Ayuda mu pyaka pizinji. Pontho pyapangiza kuti kukwanirisika kwa profesiya ya Yezu ntsogolo kunadzakhala kwakugopswa kakamwe.

Mu ndzidzi ukhacedza Yezu na apostolo ace thangwi ya cidzindikiro cakuonekera kwace ninga Mambo na kumala kwa makhaliro a dziko ino, cikupitiriza. Iye aacenjeza toera akhonde kutowezera ‘Akristu authambi na aprofeta authambi.’ Iye alonga kuti iwo anayesera ‘kunyengeza anthu, ngakhale anthu ene adasankhulwa.’ (Mateu 24:24) Mbwenye adasankhulwa nee anadzanyengezwa. Akristu authambi asaoneka na maso mbwenye kuonekera kwa Yezu nkhabe kudzaoneka na maso.

Pakulonga pya nyatwa ikulu inafuna kucitika pakumala kwa makhaliro akuipa a dziko ino, Yezu alonga: “Dzuwa inadzathima, mwezi nee unadzabulusa ceza cace, nyenyezi zakudzulu zinadzagwa pantsi, pontho mphambvu zakudzulu zinadzatekenyeka.” (Mateu 24:29) Apostolo adabva mafala anewa akugopesa nee akhadziwa mwadidi kuti mbapidacitika tani, mbwenye akhadziwa kuti pyenepi mbapidakhala pyakugopswa kakamwe.

Kodi pyenepi pingacitika anthu anadzacitanji? Yezu alonga: “Anthu anadzakomoka thangwi yakugopa munadikhira iwo pinthu pinafuna kucitika pa dziko yapantsi, thangwi mphambvu zakudzulu zinadzatekenyeka.” (Luka 21:26) Yezu akhalonga pya ndzidzi wakuti kunadzacitika pinthu pyakugopswa kakamwe pyakuti anthu cipo apiona kale.

Mphyakubalangaza kakamwe kudziwa kuti Yezu afokotoza kuti nee ndi anthu onsene anadzalira pakuona “Mwana wa munthu mbakabwera m’makole kudzulu na mphambvu na mbiri ikulu.” (Mateu 24:30) Iye akhadalonga kale kuti Mulungu anadzacita pinthu toera kupulumusa “anthu adasankhulwa.” (Mateu 24:22) Mphapo anyakupfundza akukhulupirika anacitanji angaona pinthu pyakugopswa pidalonga Yezu? Yezu abalangaza atowereri ace kuti: “Pinthu pyenepi pingatoma kucitika, khalani dzololo mbamulamusa misolo yanu, thangwi cipulumuso canu ciri cifupi.”—Luka 21:28.

Kodi anyakupfundza a Yezu akuti mbadakhala maso mu ndzidzi unoyu mbadadziwa tani kuti kumala kuli cifupi? Yezu alonga nsangani wa muti wa nsambvu: “Nthawi zace zitete zingatoma kuphukira masamba, imwe musadziwa kuti malimwe ali cifupi. Munjira ibodzi ene, mungaona pinthu pyenepi pyonsene, dziwani kuti iye ali cifupi, ali pansuwo. Mwandimomwene ndinakupangani kuti anthu a ubalwi uyu nee anadzamala kufa mpaka kucitika pinthu pyenepi pyonsene.”—Mateu 24:32-34.

Natenepa, anyakupfundzace angaona makhundu akusiyana-siyana a cidzindikiro ceneci mbakakwanirisika, mbadadziwa kuti kumala kuli cifupi. Yezu acenjeza anyakupfundzace akuti mbadakhala maso mu ndzidzi ukhafuna kucitika pinthu pyenepi.

 Iye alonga: “Thangwi ya ntsiku ineyi na ndzidzi unoyu, nkhabe anapidziwa, nee aanju akudzulu, nee Mwana, basi ene Baba ndiye anapidziwa. Thangwi ninga pikhacitika mu ntsiku za Nowa, tenepa pinadzacitikambo pakuonekera kwa Mwana wa munthu. Ninga pikhacitika mu ntsiku zenezi cigumula mbacidzati kufika, anthu akhadya, akhamwa, amuna akhasemba, akazi akhasembwa, mpaka pa ntsiku idapita Nowa m’bote, iwo nee adzindikira cinthu mpaka mudabwera madzi makulu mbafudza anthu onsene, tenepa pinadzacitikambo pakuonekera kwa Mwana wa munthu.” (Mateu 24:36-39) Yezu alandanisa pyenepi na Cigumula cidacitika pa dziko yonsene yapantsi mu ntsiku za Nowa.

Apostolo akhabvesera Yezu Paphiri ya Milivera akhadziwa kufunika kwa kukhala akuyang’anira. Yezu alonga: “Citani mpholemphole toera mitima yanu ikhonde kudzudzumika kakamwe na pya kudya, kumwa peno kudzudzumika na pinthu pinafuna imwe mu umaso, ntsiku ineyi mbifika kwa imwe mwakututumusa ninga nsampha. Thangwi ntsiku ineyi inadzafika mwakututumusa kuna anthu onsene anakhala pa dziko yapantsi. Natenepa, pitirizani kuyang’anira, ndzidzi onsene citani maphembero akudembetera toera mukwanise kupulumuka mu pinthu pyenepi pyonsene pinafuna kucitika, mbamukwanisambo kulimira pamaso pa Mwana wa munthu.”—Luka 21:34-36.

Mafala anewa asapangiza kuti pidalonga Yezu nee mbapidacitika mu ndzidzi unoyu basi. Profesiya ineyi nee ikhapangiza pikhafuna kucitika mu ndzidzi wakucepa thangwi yakufudzwa kwa nzinda wa Yerusalemu peno dzindza ya Ayuda basi. M’mbuto mwace, iye akhalonga pinthu pikhafuna kucitikira “anthu onsene anakhala pa dziko yapantsi.”

Iye alonga kuti anyakupfundzace akhafunika kupitiriza kukhala akuyang’anira, kukhala dzololo, pontho akukhunganyika. Yezu aphatisira nsangani unango toera kugomezera ntsonga ineyi, iye alonga: “Kumbukani ipi: Khala mwanaciro nyumba asadziwa ndzidzi unafuna kufika mbava, iye nee mbadagona, pontho nee mbadatawirisa kuti mbava apite n’nyumba mwace. Na thangwi ineyi, imwembo khalani akukhunganyika, thangwi Mwana wa munthu anabwera pa ndzidzi unakhonda imwe kudikhira.”—Mateu 24:43, 44.

Yezu alonga kuna anyakupfundzace mafala akuti aacitisa kudikhira pinthu pyadidi. Yezu aapasa cinyindiro cakuti mu ndzidzi unafuna kukwanirisika profesiya ineyi, panadzakhala “bitcu” wakuyang’anira na waphinga. Yezu alonga pinthu pyakuti anyakupfundzace mbadapibvesesa mwakukhonda nentsa, iye alonga: “Mwandimomwene, mbani bitcu wakukhulupirika na wandzeru adakhazikiswa na mbuyace toera kuonera anyabasace apanyumba, toera kuapasa cakudya cawo pa ndzidzi wakuthema? Wakutsandzaya ndi bitcu unoyu mbuyace angabwera mban’gumana akucita pyenepi! Mwandimomwene ndinakupangani kuti iye anadzan’khazikisa toera kuonera pinthu pyace pyonsene.” Mbwenye “bitcu” unoyu angakhala wakuipa mbatoma kumenya anyabasa andzace, mbuyace “anadzantcunyusa kakamwe.”—Mateu 24:45-51; landanisani na Luka 12:45, 46.

Mbwenye mafala a Yezu nee akhafuna kupangiza kuti atowereri ace anango mbadakhala na makhaliro akuipa. Mphapo ndi ntsonga ipi yakuti Yezu akhafuna kuti anyakupfundzace aibvesese? Iye akhafuna kuti iwo akhale akuyang’anira na aphinga. Iye alonga nsangani unango toera kuaphedza kubvesesa pyenepi.