LISA * alonga: “Kukoma ntima kukhapangiza abale na alongo kwandikhuya kakamwe. Iye alonga kuti ceneci ndi cibodzi mwa pinthu pidam’phedza toera kudziwa undimomwene.” Ndi pyenepi pidacitikambo kuna Anne, iye alonga: “Pinthu pidakhuya kakamwe ntima wanga ndi kukoma ntima kukhapangiza Mboni za Yahova kupiringana pinthu pikhapfundzisa iwo.” Alongo anewa asakomerwa kakamwe na kuleri Bhibhlya na kunyerezera mwadidi pinaleri iwo, mbwenye kukoma ntima kudapangiza abale na alongo kwaakhuya kakamwe.

Tinapangiza tani kukoma ntima toera kuwangisa anango? Tendeni tilonge njira ziwiri: Kuwangisa anango na mafala athu na macitiro athu. Buluka penepo tinaona kuti tisafunika kupangiza kukoma ntima kuna ani.

Nkazi wadidi analongwa m’bukhu ya Misangani kapitulu 31 akhali na ‘mwambo wakukoma ntima’ pa lirimi pace. (Mis. 31:26) Iye atawirisa ‘mwambo’ unoyu kuti um’phedze kuona kuti analonganji, pontho analonga tani. Ababa asafunikambo kuphatisira mwambo unoyu mu ndzidzi unalonga iwo. Anyakubala azinji asadziwa kuti angalonga mwaukali anatsukwalisa anawo, pontho anaacitisa toera akhonde kubvesera pinalonga iwo. Mbwenye anyakubala angalonga mwakukoma ntima, pinakhala pyakukhonda nentsa kuna anawo toera kuabvesera na kuabvera.

Mwakukhonda tsalakana khala ndimwe nyakubala peno nkhabe, munakwanisa tani kulonga mwaufuni? Ife tinagumana ntawiro wa mbvundzo unoyu pa Misangani kapitulu 31:26 inalonga kuti: ‘Iye asafungula mulomo wace mwaudziwisi.’ Pyenepi pisabveka kuti tisafunika kusankhula mwadidi mafala athu na kualonga mwaudziwisi. Mbatidzati kulonga, ife tisafunika kubvundzika: ‘Kodi mafala anafuna ine kulonga anacitisa anthu kuipirwa peno anakhazikisa ntendere?’ (Mis. 15:1) Pyenepi pisapangiza kuti tisafunika kunyerezera mbatidzati kulonga.

Bhibhlya isalonga kuti: ‘Mafala analongwa mwakukhonda kunyerezera asalasa ninga dipa.’ (Mis. 12:18) Ife tinganyerezera kuti mafala athu na njira inalonga ife pinakhuya tani anango, pyenepi pinatiphedza toera kulonga mwaufuni. Pontho tingaphatisira ‘mwambo wakukoma ntima,’ pyenepi pinatiphedza toera kucalira kulonga mafala akuipa na aukali. (Aef. 4:31, 32) M’mbuto mwakulonga mafala akuipa, ife tinalonga mafala adidi, pontho munjira yadidi. Pyenepi ndi pidacita Yahova mu ndzidzi udabalangaza iye mprofeta Eliya wakuti akhagopa kakamwe. Anju akhaimirira Yahova alonga na mprofeta unoyu ‘mwakukhurudzika.’ (1 Ama. 19:12) Mbwenye kukhala akukoma ntima kusaphataniza pinthu pizinji kupiringana basi ene kulonga mafala adidi. Ife tisafunikambo kucita pinthu mwakukoma ntima. Tinacita tani pyenepi?

Ife tingacita pinthu mwakukoma ntima mbatilonga mafala adidi, tisatowezera Yahova. (Aef. 4:32; 5:1, 2) Lisa adalongwa mu ndima yakutoma afokotoza kukoma ntima kudapangiza Mboni za Yahova. Iye alonga: “Banja yathu pidakakamizwa iyo toera ifuluke, mabanja mawiri a mu mpingo asiya mabasa awo mbabwera kudzatiphedza  kupaka pinthu. Pa ndzidzi unoyu, ine ndikhadzati kutoma kupfundza Bhibhlya.” Kukoma ntima kudapangiza mabanja anewa mawiri kwacitisa Lisa kufuna kupfundza undimomwene.

Anne adalongwa mu ndima yakutoma, apereka takhuta kakamwe thangwi yakukoma ntima kudapangiza Mboni za Yahova kuna iye. Iye alonga: “Nakuti anthu azinji nee akhanditsalakana mwadidi, pikhali pyakunentsa kuna ine toera kunyindira anthu anango.” Iye athimiza: “Pidatoma ine kucedza na Mboni za Yahova, ine nee ndikhaanyindira. Ine ndabvundzika: ‘Thangwi yanji iwo asanditsalakana munjira ineyi?’ Mbwenye kukoma ntima kwa munthu akhandipfundzisa Bhibhlya, kwandicitisa toera kun’nyindira.” Kodi pyenepi pyam’phedza tani? Iye alonga: “Mukupita kwa ndzidzi, ine ndatoma kunyerezera mwadidi pinthu pikhapfundza ine.”

Onani kuti pinthu pidakhuya kakamwe Lisa na Anne ndi macitiro aufuni adapangiza abale na alongo mu mpingo, pontho pyenepi pyaaphedza toera kufuna kupfundza undimomwene. Kukoma ntima kudapangiza abale na alongo mu mpingo kwaaphedza toera kunyindira Yahova na atumiki ace.

Thangwi ya njira idakuzwa iwo, anthu anango angalonga asaphatisira mafala adidi, pontho asamwetulira. Ndi pyadidi kudziwa kuti anthu anango asaphatisira mafala adidi pakulonga thangwi ya makhaliro awo peno njira idakuzwa iwo. Mbwenye khala ife tisacita pyenepi basi ene thangwi ya makhaliro athu peno njira idakuzwa ife, nee tikutowezera kukoma ntima kwa Mulungu.—Onani Mabasa 28:2.

Kukoma ntima kwandimomwene ndi nsapo wa nzimu wakucena wa Mulungu. (Agal. 5:22, 23) Natenepa, toera tikwanise kupangiza kukoma ntima kwandimomwene, ife tisafunika kutawirisa nzimu wakucena wa Mulungu toera utsogolere manyerezero athu na macitiro athu. Tingacita pyenepi, ife tiri kutowezera Yahova na Yezu. Pontho, ninga Yezu, ife tisafuna kakamwe anango. Natenepa, kufuna kwathu Yahova Mulungu na anthu kusatikulumiza toera kupangiza kukoma ntima. Tingacita pyenepi, tinapangiza kukoma ntima kwandimomwene kwakuti Mulungu asakomerwa nako.

Kazinji kene ndi pyakukhonda nentsa kupangiza kukoma ntima kuna ale anapangizambo kukoma ntima kuna ife, peno kuna ale anadziwa ife. (2 Sam. 2:6) Mwacitsandzo, midzidzi inango ife tisapangiza kukoma ntima kuna anango toera kupereka takhuta thangwi ya udidi udaticitira iwo. (Akol. 3:15) Mphapo tinacitanji khala tikuona kuti munthu unango nee athema kutsalakanwa mwakukoma ntima?

Onani basi: Yahova akhazikisa citsandzo cadidi kakamwe cakupangiza kukoma ntima, pontho Mafalace asatipangiza kufunika kwa kupangiza n’khaliro unoyu. Fala yakuti “kukoma ntima kukulu” yaphatisirwa kazinji kene m’Malemba Acigerego Acikristu. Mulungu asapangiza tani kukoma ntima kuna ife?

Yahova asapangiza kukoma ntima kuna anthu onsene mukuapasa pinthu pyakufunika kuna iwo toera apitirize kukhala m’maso. (Mat. 5:45) Mwandimomwene, ngakhale mbatidzati kudziwa Yahova, iye apangiza kale kukoma ntima kuna ife. (Aef. 2:4, 5, 8) Mwacitsandzo, iye apereka Mwanace m’bodzi ekha kuna anthu onsene. Mpostolo Paulu alemba kuti Yahova apereka ciomboli “thangwi yakunjipa kwa kukoma ntima kukulu kwa Mulungu.” (Aef. 1:7) Natenepa, maseze ife tisadawa mbatitsukwalisa Yahova, iye asapitiriza kutitsogolera na kutipfundzisa. Cipfundziso cace na mafalace ndi ninga ‘madzi anabvumba pang’ono-pang’ono.’ (Deut. 32:2) Mwandimomwene ife nkhabe kwanisa kulipa Mulungu thangwi ya udidi onsene unapangiza iye kuna ife. Pontho ife tisadziwa kuti Yahova mbadakhonda kupangiza kukoma ntima kukulu kuna ife, ife nee mbatidakhala na cidikhiro ca ntsogolo.—Onani 1 Pedhru 1:13.

Mwakukhonda penula, kukoma ntima kwa Yahova ndi n’khaliro wadidi kakamwe. Natenepa, m’mbuto mwakusankhula anthu anafunika ife kupangiza kukoma ntima, ife tisafunika kuwangisira toera kutowezera Yahova mukupangiza kukoma ntima kuna anthu onsene. (1 Ates. 5:15) Ife tingapangiza kukoma ntima ndzidzi onsene, tinakhala ninga moto wakugaka pa ntsiku yakutonthola. Ife tinakwanisa kubalangaza acibale athu, abale na alongo athu, andzathu akuxikola, akubasa na andzathu a pacisa.

Nyerezerani anthu a pabanja panu peno a mu mpingo mwanu akuti anaphedzeka na mafala anu adidi na pinthu pyadidi pinacita imwe. Panango mu mpingo mwanu muli na munthu wakuti asafuna ciphedzo toera kutsalakana mabasa akusiyana-siyana a panyumba peno toera kuenda kagula pinthu kunsika. Kusiyapo pyenepi, mungagumana munthu mu utumiki wanu wakuti asafuna ciphedzo, munakwanisa kum’phedza?

Mukutowezera Yahova, ndzidzi onsene mafala athu na macitiro athu asafunika kutsogolerwa na ‘mwambo wakukoma ntima.’