NDIA TI MOÏSE afa so, na ambeni ngoi, a yeke na lege ni ti tene aJuif adeba yanga ti ala. Ye oko, na ngoi ti Jésus, debango yanga aga mbeni sarango ye ti aJuif na asara si ala yeke deba yanga ti ala na ndö ti aye kue so ala tene. Ala yeke sara ni ti sara si azo azia bê ti ala na ye so ala tene, me fani use Jésus afâ ngbanga na ndö ni. Lo tene na ala: “Zia ‘en’ ti ala angbâ gï ‘en,’ wala ‘ên-ën’ ti ala angbâ gï ‘ên-ën.”—Mat. 5:33-37; 23:16-22.

Mbeni buku (Theological Dictionary of the New Testament) atene so ye so alingbi ti mû maboko na e ti hinga tongana nyen la “aJuif aye lani ti deba yanga ti ala na ndö ti aye kue so ala tene” ayeke atënë ti yâ ti mbeni mbeti ti aJuif so iri ni ayeke Talmud. Mbeti so afa anzene nzene tënë na ndö ti adebango yanga so a lingbi zo asara ye alingbi na ni nga na ati so a lingbi zo asara ye alingbi na ni ape.

A yeke lani gï Jésus la afâ ngbanga na ndö ti sioni sarango ye so ape. Na tapande, Flavius Josèphe, mbeni Juif so asû ambaï, atene na ndö ti mbeni secte ti aJuif, atene: “Ala ke ti deba yanga ti ala, ala bâ so a yeke sioni ahon tenengo mvene, ndali ti so ala tene so tongana a lingbi zo adeba yanga ti lo si azo ahinga so lo yeke tene tâ tënë,” andâ zo ni ayeke zo ti mvene. Mbeni mbeti ti aJuif so a iri ni Ndara ti Sirach atene nga: “Zo so ayeke deba yanga ti lo ayeke zo ti kengo ndia.” Ni la, Jésus afâ ngbanga na ndö ti debango yanga na ndö ti asenge senge ye. Tongana e tene tâ tënë lakue, e yeke na bezoin pëpe ti deba yanga ti e ti tene azo ahinga so e yeke tene tâ tënë.