Mo hinga?
So bazengele Paul ayeke nga lani Romain, a ga na lo anzoni ye wa?
Tongana mbeni zo amû mara ti aRomain, lo yeke wara ambeni droit nga na ambeni pasa na ando kue so lo yeke gue dä na yâ ti kodoro-togbia ni. Lo yeke na gbe ti ndia ti Rome, me pëpe na gbe ti andia ti agbata ti akodoro so ayeke na gbe ti Rome. Tongana a bi tënë na li ti lo, lo lingbi ti yeda ti tene a fâ ngbanga ti lo alingbi na andia ti gbata ni, me lo lingbi lakue ti hunda ti tene a mä lo na gbele mbeni da-ngbanga ti Rome. Me tongana a si so a dë ngbanga ti kuâ na li ti lo, lo yeke na droit ti hunda ti tene a gue na tënë ti lo ni na gbele togbia ti Rome ni.
Na ndo ti tënë ti adroit so, Cicéron, so ayeke lani mbeni kota zo ti kodoro ti Rome, atene: “Ti kanga mbeni zo ti kodoro ti Rome na kamba ayeke sioni mingi; ti pika lo ayeke mbeni ye ti sioni; ti fâ lo ayeke tongana ti so zo afâ mbeni fami ti lo wani”.
TBazengele Paul afa lani tënë mingi na yâ ti Kodoro-togbia ti Rome. Lo sara lani kua na adroit ti lo ti Romain fani ota tongaso: (1) Lo fa na awafango ngbanga ti kodoro ti Philippes so ala doro adroit ti lo ngbanga ti so ala pika lo na zaza. (2) Na Jérusalem, lo fa so lo yeke Romain ti kpe ti tene a pika lo. (3) Lo hunda ti tene a gue na tënë ti lo na gbele César, so ayeke togbia ti Rome, ti tene César ni wani la amä lo.—Kusala 16:37-39; 22:25-28; 25:10-12.
Ândö a yeke futa ka aberger tongana nyen?
Jacob abata lani anyama ti koya ti lo Laban teti angu 20 tongaso. Lo sara kua ngu 14 ndali ti so lo ye ti mû amolenge ti Laban ti wali use, na kua so lo sara na yâ ti tanga ti angu 6 ni, a futa lo na mungo na lo anyama (Genèse 30:25-33). Mbeni mbeti-sango (Biblical Archaeoloy Review) atene: “Mara ti mango tere tongana ti so Laban na Jacob asara so ayeke mbeni ye so azo so asû Bible nga na azo so ayeke diko ni lani ahinga ni nzoni mingi.”
Na gbata ti Nuzi, so ayeke na Larsa, nga na ambeni ndo ni nde so ayeke na Irak, a wara lani ambeni ye so afa so amara ti mango tere ni so ayeke biani dä lani. A yeke mbeni mango tere ti ngu oko, ti londo na mbeni ngu ti si na mbeni nde, so andu tënë ti fango kuä ti tere ti ataba. Ândö, tongana aberger aye ti sara kua ti batango anyama, ala yeke gi kozoni kue ti bâ wala ngu ti anyama ni ayeke oke, wala awali na akoli ni ayeke dä oke. Ngu oko na pekoni, a yeke mû na wa ti ataba ni kuä ti tere ti anyama ni, angu ti me ni, akete molenge ni nga na ambeni ye ni nde alingbi na mango tere ti ala. Tongana tanga ti aye ni angbâ, kue ayeke ga ti berger ni.
Wungo ti anyama ni adépend na wungo ti awali ni so a mû na berger ni ti bata. Tongana a mû na mbeni berger awali taba ngbangbo oko, a yeke ku ti tene lo wara amolenge ni 80. Tongana a si so lo wara wungo ni so ape wala ambeni agirisa, a yeke lo berger ni lo wani la lo yeke futa ni na place ni. Aye so kue ayeke pusu lo ti bâ ndo nzoni na ndo ti anyama so a mû na lo ti bata.