Le Māfuaaga ua Faaauau ai Pea le Amioleaga

“E AMIOTONU Ieova [le Atua] i ona ala uma,” ua faapea mai ai le Tusi Paia. (Salamo 145:17; Faaaliga 15:3) Na taʻutino mai e le perofeta o Mose e faatatau iā Ieova e faapea: “E sao lava lana galuega; auā e tonu ona ala uma lava; o le Atua faamaoni, e lē o iā te ia se amiolētonu, o le amiotonu ma le amio saʻo lava ia.” (Teuteronome 32:4) Ua taʻua foʻi i le Iakopo 5:11 e faapea, “Ua mutimuti vale tele Ieova ma le alofa naunau.” E lē mafai la, ma e lē faapogaia e le Atua ni mea leaga.

Na tusi le soo o Iakopo: “A faaosoosoina se tasi, aua le faapea, ‘Ua faaosoosoina aʻu mai le Atua,’ auā e lē mafai ona faaosoosoina o le Atua i mea leaga, e lē faaosooso atu foʻi o ia i se tasi.” (Iakopo 1:13) E lē faaosoosoina e Ieova le Atua tagata e fai le amioleaga, ma e na te lē uunaʻia foʻi i latou e faia mea leaga. Ae o ai la e tatau ona tuuaʻia, mo mea leaga ma mafatiaga ua tatou aafia ai?

O Ai Moni e Tuuaʻia?

Na tuu atu e le tusitala o Iakopo le isi vaega o le tuuaʻiga i tagata. Na ia taʻua: “A ua taʻitasi ma faaosoosoina, pe a tosina ma maileia i lona lava tuʻinanau. Pe a tō le tuʻinanau ona fanau mai ai lea o le agasala; a matua le agasala ona fanaua mai ai lea o le oti.” (Iakopo 1:14, 15) E ono gaoioi le tagata e tusa ai ma ona lava tuʻinanauga sesē. Seʻi manatu foʻi, i aafiaga ua tuufaasolo mai o le agasala. E mafai e le malosi o le agasala ona faatupu aʻe faanaunauga leaga, ma aumaia ai ni iʻuga e matuā leaga. (Roma 7:21-23) O le mea moni, ua ‘mālō le agasala’ tuufaasolo i tagata, ma ua nofo pologa ai i latou e fai mea leaga, lea e iʻu ai i ni mafatiaga ogaoga. (Roma 5:21) E lē gata i lea, e mafai foʻi e tagata amioleaga ona taaʻina isi ina ia fai le leaga.—Faataoto 1:10-16.

Ae o le māfuaaga autū lava mo mea leaga uma o loo iai nei, o Satani le Tiapolo. Na ia aumaia le amioleaga i le lalolagi. Na taʻua e Iesu Satani o “lē leaga,” ma o ia o le “alii o lenei lalolagi,” po o le lalolagi o tagata amioleaga. Ua lagolagoina e le toʻatele o tagata Satani, e ala i le mulimuli i ana uunaʻiga ae lē amanaʻia ala lelei o Ieova le Atua. (Mataio 6:13; Ioane 14:30; 1 Ioane 2:15-17) O loo taʻua foʻi i le 1 Ioane 5:19 e faapea: “A o le lalolagi uma o loo  nofo toʻilalo i loo leaga.” O le mea moni, ua mafai e Satani ma ana temoni ona “faasesē i le lalolagi uma,” ma ua na o mafatiaga ua maua i le lalolagi. (Faaaliga 12:9, 12) O lea la, o le vaega tele o tuuaʻiga mo mea leaga ua tutupu nei, e ao ona tuu atu uma iā Satani le Tiapolo.

I le faailoaina mai o le isi māfuaaga mo puapuaga ma mafatiaga, na taʻua e le Failauga 9:11 e faapea: “A o le tausaga ma le mea e tupu ai e oo iā te i [tatou] uma.” Sa taʻua e Iesu se tasi o mala na tupu lea na maliliu ai tagata e toʻa 18, ina ua paʻū se ʻolo i o latou luga. (Luka 13:4) Na āfaina i latou nei, ona sa sesē le nofoaga ma le taimi na latou iai i inā. O loo tutupu foʻi ni mala faapena i aso nei. Mo se faaaʻoaʻoga, atonu o se piliki e lē o mau lelei e mafai ona paʻū mai se fale maualuga, ma taia ai se tagata o loo savali i le auala. Pe tatau ona tuuaʻia le Atua? E leai. O se mea na tupu faafuaseʻi e leʻi fuafuaina. E masani ona tatou manatu faapena pe a mamaʻi tagata o se aiga, po o le maliu faafuaseʻi o se tasi lea e tuua ai le fanau ua mātuaoti, ma fafine ua oti a latou tane.

Ua manino mai la i inei, e lē faapogaia e le Atua mea leaga, e lē o ia foʻi e māfua ai puapuaga. Peitaʻi, ua finagalo Ieova e tafiesea le amioleaga ma i latou ua māfua ai. (Faataoto 2:22) E lē gata i lea, e iai se isi gaoioiga e sili atu o le a ia faia. O loo taʻua i le Tusi Paia lona finagalo e auala mai iā Keriso e faapea, o le a “faaumatia e ia galuega a le tiapolo.” (1 Ioane 3:8) O lenei lalolagi lea o loo faia aʻe i le matapeʻapeʻa, le feitagaʻi, ma mea leaga—o le a faaumatia. Ae o le a mafai e le Atua ona “soloiesea loimata uma i o latou mata,” ma faapea ona ia faamutaina mafatiaga uma. (Faaaliga 21:4) Atonu e te fesili mai: ‘Aiseā ua lē faia ai loa e le Atua lenei gaoioiga? Aiseā ua ia faataga ai pea le amioleaga ma mafatiaga e oo mai i aso nei?’ E mafai ona tatou maua le tali mai le mea na tupu i le amataga iā Atamu ma Eva.

Ua Lāgā se Fesili Tāua

O le māfuaaga ua faataga ai pea e le Atua le amioleaga e oo mai i aso nei, e fesootaʻi atu i le mea na tupu i le amataga mai o le talafaasolopito o le tagata. O le mea na tupu i tuā i inā, na lāgā ai se fesili tāua e faatatau i Lē na Foafoaina mea uma lava—o se fesili e faigatā ona vave foʻia. Ae seʻi o tatou iloiloina po o le ā le mea na tupu.

Na foafoaina e Ieova le Atua le uluaʻi tane ma le fafine i se tulaga lelei atoatoa, ma tuu i laʻua i se paka matagofie. Na la mauaina se meaalofa e mafai ona faaesea mai ai i laʻua mai manu—le meaalofa o le saʻolotoga e filifili ai. (Kenese 1:28; 2:15, 19) I le mauaina o lenei meaalofa, na mafai ai e Atamu ma Eva ona faaaogā lo la tomai faalemafaufau, e filifili ai e alolofa, auauna ma usiusitai i Lē na Foafoaina i laʻua. Ia po o le filifili i se olaga fia tutoʻatasi mai le Atua.

Ina ia faamaonia le alofa o Atamu ma Eva iā te ia, na faasā ai e le Atua moni se mea se tasi mai iā i laʻua. Na ia faatonuina Atamu: “O laau uma o i le faatoʻaga e te ʻai ai. A o le laau e iloa ai le lelei ma le leaga, aua e te ʻai ai; auā o le aso e te ʻai ai e te oti ai lava.” (Kenese 2:16, 17) Ina ia tumau pea ona fiafia mai le Atua, ma e mo se laʻua lava lelei aemaise se lelei o ē o le a tupuga mai iā i laʻua, e ao iā Atamu ma Eva ona taumamao mai le ʻaina o le fua o le laau e iloa ai le lelei ma le leaga. Pe na la usitaia ea lenā faatonuga?

O loo taʻu mai e le Tusi Paia le mea na tupu. I le faaaogāina e Satani le Tiapolo o se gata e tautala atu ai, na ia faasesēina ai Eva i le fesili atu: “E moni ea, na fetalai mai le Atua, lua te lē aai i laau uma o le faatoʻaga?” Ina ua toe taʻua e Eva fetalaiga a le Atua, na faapea atu Satani iā te ia: “Lua te lē oti lava; auā ua silafia e le Atua, o le aso lua te aai ai, e pupula ai o oulua mata; ona avea ai lea o oulua e pei ni atua o loo iloa le lelei ma le leaga.” O le iʻuga, na tosina le vaai a Eva i le matagofie mai o le laau, ona “tago ai lea o ia i lona fua, ma ʻai ai.” Na faaauau mai le tala: “Na ia avatu foʻi i lana tane faatasi ma ia, na ʻai ai foʻi o ia.” (Kenese 3:1-6) E leʻi faaaogāina ma le saʻo e Atamu ma Eva le  la saʻolotoga e filifili ai, ma oo ai ina agasala talu ai le lē usitai i le Atua.

Po o e mātauina le matuiā o le mea na tupu? Na teena e Satani fetalaiga a le Atua na avatu iā Atamu. E tusa ai ma upu a Satani, e foliga mai na ia faapea atu iā Atamu ma Eva, e la te lē manaʻomia le pule a Ieova e filifili ai i le mea e lelei ma le mea e leaga mo i laʻua. Ona o lenā luʻi, ua amata ai ona fesiligia le moni ma le tonu o le pule a Ieova i tagata. O le mea moni, ua luʻia e Satani le tonu o le Pule Silisili Ese a Ieova i le aoao o mea. Sa faapefea la ona tali atu le Atua moni i lenā luʻi?

E Manaʻomia se Taimi e Tali ai le Luʻi

Na iai iā Ieova le mana na te faaumatia ai le ʻaufouvale—o Satani, Atamu ma Eva, auā e lē fesiligia le sili atu o lona malosi na i lo i latou. Peitaʻi, e leʻi luʻia e Satani le malosi o le Atua. Na ia luʻia le aiā a Ieova e pule ai. O lenei luʻi, na aafia ai foafoaga ola uma a le Atua lea sa mauaina le saʻolotoga e filifili ai. E manaʻomia ona latou malamalama e ui o loo iā i latou le saʻolotoga e filifili ai, ae ao ona faaaogā tatau lenā meaalofa—e tusa ai o tapulaa faaletino, o amioga ma taʻiala faaleagaga mai le Atua. A lē faia faapea, o le a oo i ni iʻuga lē lelei, e tai pei o ni iʻuga leaga o le a oo i se tagata e oso mai i luga o se fale maualuga, e aunoa ma lona amanaʻia o le tulafono o le kalave. (Kalatia 6:7, 8) E tatau i foafoaga ola atamamai uma ona aʻoaʻoina se lesona, i le iloaina o iʻuga leaga o le fia ola tutoʻatasi mai le Atua. E manaʻomia se taimi ina ia vaai ma iloa ai lenei mea.

O le manatu e manaʻomia se taimi e foʻia ai ni luʻi e tulaʻi mai, e mafai ona faataʻitaʻi i le auala lenei: Seʻi faapea ua luʻia e se tamā o le tasi aiga le tamā o le isi aiga, ina ia vaai po o ai o i laʻua e sili ona malosi. E lē tau manaʻomia se taimi mo lenā tulaga. Afai na fua le la malosi i le siiina o ni maa mamafa, e mautinoa o le tamā malosi e na te mafai ona sii le maa e pito sili ona mamafa. Ae seʻi faapea la o le luʻi o le vaai lea po o ai o nei tamā e sili ona alofa i a la fanau, ma pe latou te alolofa foʻi iā i laʻua. Po o le vaai foʻi po o ai o nei tamā e sili ona lelei le auala e tausia ai lona aiga? E lē lava le malosi po o le fai atu o ni faaupuga ina ia iloa ai e isi. E manaʻomia ona faaalu se taimi e vaai ai tagata i le eseesega o gaoioiga a nei tamā, ona latou filifili lea po o ai o i laʻua nei e sili ona alofa i lona aiga.

Mea ua Faaalia a o Faagasolo Taimi

Pe ā nei ma le 6,000 tausaga ua mavae talu ona luʻia e Satani le aiā a le Atua e pule ai. Ae o le ā ua faailoa mai i le mea na tupu? Seʻi manatu foʻi i tuuaʻiga e lua na fai e Satani i le Atua. Na ia taʻutino atu iā Eva: “Lua te lē oti lava.” (Kenese 3:4) I le taʻu atu iā Atamu ma Eva e lē oo le oti iā i laʻua pe a la aai i le fua o le laau faasāina, e tusa ua faapea atu Satani o Ieova o se Atua e pepelo. Pagā se tuuaʻiga inā matuiā! Auā afai e saʻo e pepelo le Atua, e faapefea la ona talitonuina e isi ana folafolaga? Ae ui i lea, o le ā ua faaalia mai ona o le tuu o se taimi e tali ai le luʻi a Satani?

Na maua Atamu ma Eva i maʻi, tigā, tino matua, ma oo ai i le oti. Ua taʻua i le Tusi Paia, “O aso uma foʻi na ola ai Atamu, e iva selau ma le tolugafulu, o ona tausaga ia; ona oti ai lea.” (Kenese 3:19; 5:5) Ua aafia uma le fanau a tagata i nei āuga leaga, ona o le agasala na tuufaasolo mai iā Atamu. (Roma 5:12) O le tuu o se taimi, na faamaonia ai Satani o sē ‘e pepelo ma le tamā o le pepelo,’ ae ua faailoa ai o Ieova o “le Atua faamaoni.”—Ioane 8:44; Salamo 31:5.

Sa taʻu atu foʻi e Satani iā Eva: “Ua silafia e le Atua, o le aso lua te aai ai, e pupula ai o oulua mata; ona avea ai lea o oulua e pei ni atua o loo iloa le lelei ma le leaga.” (Kenese 3:5) E ala i na faaupuga faaʻoleʻole, na faasesēina ai e Satani tagata e faapea, e mafai ona pule i latou iā i latou lava. Na ia faasesēina tagata i le manatu, e mafai ona latou ola e aunoa ma le fesoasoani a le Atua. Po o faamaonia le saʻo o lenā manatu?

 Talu mai le faagasologa o le talafaasolopito, ua tele faigāmalo faaletagata na tulaʻi mai ua lē toe iloa atu. Sa latou faataʻitaʻia so o se ituaiga o pulega eseese faaletagata. Peitaʻi, sa tumau pea ona feagai tagata ma faafitauli mai lea taimi i lea taimi. Na taʻua e se tasi o tusitala o le Tusi Paia pe ā ma le 3,000 tausaga ua mavae e faapea, ‘E pule le tasi tagata i le tasi, e leaga ai o ia lava.’ (Failauga 8:9) Na taʻua foʻi e le perofeta o Ieremia e faapea: “E lē o i le tagata e savali ona faatonuina le mea e ui ai o ia.” (Ieremia 10:23) E lē mafai e tulaga faasaienisi po o mea ua faataulauina i le tomai faaonapōnei, ona faafitia ai le moni o na manatu. Peitaʻi a o faagasolo taimi, ua tatou vaaia le lē taulau o pulega faaletagata.

O le ā e Ao Ona E Fai?

O le tuuina e le Atua o se taimi, ua faamaonia ai e pepelo le luʻi a Satani e faatatau i lana Pule Silisili Ese. O Ieova le Atua o ia moni o le silisili ese i le aoao o mea. E iā te ia le aiā e pule ai i ana foafoaga uma, ma e sili ona lelei le auala o loo faatinoina ai lana pule. Na faailoa mai e agelu, o ē ua masani ona ola i lalo o le taʻitaʻiga a le Atua lenā manatu i le faapea mai: “Le Alii e, e tatau lava oe ina ia tuu atu iā te oe le viiga, ma le faaneeneega, ma le mana; auā na e faia mea uma lava, ona o lou finagalo foʻi e i ai i latou ma ua faia.”—Faaaliga 4:11.

O le ā sou manatu i le luʻi e faatatau i le pule a le Atua? Po o e talitonu e tatau ona pulea e Ieova i tatou? Afai o lea, e tatau la ona e taliaina le Pule Silisili Ese a Ieova. E mafai ona e faia faapea e ala i le faatatauina i lou olaga, o aʻoaʻoga moni ma fautuaga a le Atua lea o loo maua i le Tusi Paia. Ioe, o le “Atua, o le alofa lava ia,” ma e faavae mai ana tulafono ma taʻiala i lona alofa i ana foafoaga ola na faia. (1 Ioane 4:8) E lē taofia e Ieova ni mea lelei mai iā i tatou. Seʻi o tatou teuloto le fautuaga lenei a le Tusi Paia: “Ia e faatuatua iā Ieova ma lou loto atoa; a e aua le faalagolago i lou lava atamai. Ia e manatua o ia i ou ala uma, ona faatonuina ai lea e ia lava ou ala.”—Faataoto 3:5, 6.

[Ata i le itulau 7]

E mafai ona e taliaina le pulega a le Atua e ala i lou suʻesuʻeina o le Tusi Paia, ma faatatau ana aʻoaʻoga i lou olaga

[Ē Ana le Ata i le itulau 4]

© Jeroen Oerlemans/Panos Pictures