UA TAʻUA manino i le Tusi Paia, e tatau i le tane ona “alofa i lana avā e pei ona ia alofa iā te ia lava.” E tatau foʻi i le avā ona “matuā faaaloalo o ia i lana tane.” E tatau ona faia o la tiute tauave o se “tino e tasi.” (Efe. 5:33; Kene. 2:23, 24) A o faagasolo taimi, o le a matuā māfana ma malosi le faiā a le ulugalii, faapea le alofa o le tasi i le isi. E tai pei lava o aa o ni laau se lua ua fili faatasi, e faapena foʻi ona māfana ma vavalalata le faiā a se ulugalii fiafia a o faagasolo taimi.

Ae faapefea pe a maliu se tasi o le paaga? O le a motusia le faiā māfana a le ulugalii, lea sa faigatā ona motusia. E masani ona lagona e le tane po o le avā o loo soifua pea faalogona tigā, le tuua toʻatasi, ma atonu o le ita foʻi po o faalogona nofosala. O Daniella, o lē ua 58 tausaga talu ona faaipoipo, na ia iloa e toʻatele ē ua maliliu a latou paaga. * Peitaʻi, ina ua maliu lana tane, na ia faapea mai: “O lea faatoʻā ou malamalama i le tigā o na faalogona. E lē mafai ona malamalama se tasi i na faalogona, seʻi vaganā ua tofo i ai.”

Ua taʻua e nisi tagata suʻesuʻe e faapea, e leai se isi mea e mafai ona faatusa i ai le mafatia o se tasi pe a maliu lana paaga faaipoipo. E ioe foʻi i ai le toʻatele ua maliliu a latou paaga i lenā manatu. O Millie, o lē na maliu lana tane mo le tele o tausaga ua mavae, na ia faapea mai e faatatau i lona olaga: “E matuā telē le aafiaga i oʻu faalogona.” Sa ia taumafai e faamatala ona faalogona  ina ua maliu lana tane, o lē sa ia faaipoipo iai mo le 25 tausaga.

Sa masani ona manatu Susana, e lē tatau ona faanoanoa umi fafine ua feoti a latou tane. Peitaʻi, na maliu lana tane ina ua 38 tausaga o le la faaipoipoga. Ua 20 nei tausaga, ae o loo ia mafaufau pea i lana tane i aso uma, ma e maligi ona loimata i le tele o taimi ona o lona misia o ia.

Ua faamaonia i le Tusi Paia, e umi se taimi e tigā ai faalogona pe a motusia i le oti le mafutaga ma se tasi o le paaga. Ina ua maliu Sara, ona ʻalu atu ai lea o Aperaamo lana tane i le faleʻie, ua faavauvau ma tagiauē ona o ia.’ (Kene. 23:1, 2) E ui na talitonu Aperaamo i le toetū, peitaʻi na matuā faavauvau o ia ona o le maliu o lana avā pele. (Epe. 11:17-19) E leʻi galo iā Iakopo lana avā pele o Rasela ina ua maliu, ma na ia talanoa atu ma le māfana i ona atalii e faatatau iā te ia.​—Kene. 44:27; 48:7.

O le ā se lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i nei faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia? E masani ona umi se taimi e tigā ai faalogona o se tasi, pe a maliu se tasi o le paaga. E lē tatau ona sesē o tatou manatu pe a faavauvau pea se tasi, ae ia manatu i ai o ni faalogona masani ona o le mafatia. Atonu e latou te manaʻomia le lagolagosua mo se taimi umi.

E lē otometi ona toe foʻi le olaga o se tasi i le tulaga sa iai a o nofofua, pe a maliu se tasi o le paaga. Pe a mavae le tele o tausaga talu ona faaipoipo, e masani ona iloa lelei e le tane le auala e faamāfanafana ma faalaeiau ai lana avā pe a faanoanoa pe e lē mautonu. Ae pe a maliu le tane, o le a lē toe maua e le avā lenā faamāfanafanaga. E faapena foʻi ona iloa e le avā le auala e maua ai e le tane le mautinoa ma le fiafia. E leai se mea e faatusa i ai le mālū o le leo o le avā, o ana upu faamalosiau ma lona uaʻi atu i manaʻoga ma mea e fiafia i ai lana tane. Ae pe a maliu le avā, e ono lagona e le tane ua leai se aogā o le olaga. O lea, e lagona e nisi ua maliliu a latou paaga le popole po o le matataʻu i le lumanaʻi. O le ā se mataupu silisili e mafai ona fesoasoani iā i latou e maua ai le toʻafilemu ma le mautinoa?

“Ia aua neʻi outou popole mo le aso a taeao, auā e iai foʻi popolega o le aso a taeao. Auā e tofu lava le aso ma mea leaga e tutupu ai.” (Mata. 6:34) O loo faatatau le fetalaiga a Iesu i o tatou manaʻoga faaletino. Peitaʻi, e mafai ona fesoasoani i le toʻatele e onosaia ai faalogona tigā, ona o le maliu o se tasi o le paaga. Ina ua mavae ni nai masina talu ona maliu le avā a Charles, ona ia tusi mai lea e faapea: “E ese loʻu misia o Monique, ma e iai taimi e matuā faigatā ai lava. Peitaʻi, na ou iloa o faalogona masani lava na, ae o le a faaitiitia na mafatiaga a o faagasolo taimi.”

Na faapefea ona onosaia pea e Charles faalogona tigā “a o faagasolo taimi”? Na ia faapea mai, o le fesoasoani a Ieova, sa ia taumafai ai e taulima ona popolega o lenā taimi, nai lo o le atuatuvale i popolega o le isi aso. E ui e leʻi vave ona mou atu ona faalogona tigā, peitaʻi e leʻi pulea ai o ia  e na faalogona. Afai ua maliu lau paaga, ia taumafai e taulima ou faanoanoaga o loo iai i lenā taimi. Auā atonu e iai ni faalaeiauga aogā o le a e mauaina i le aso e sosoo ai.

O le oti e lē o le finagalo lea o Ieova mo tagata. Peitaʻi, o se vaega o “galuega a le Tiapolo.” (1 Ioa. 3:8; Roma 6:23) Ua faaaogā e Satani le oti ma le fefe i le oti e faapologaina ai tagata, ma aveesea atoatoa ai lo latou faamoemoe. (Epe. 2:14, 15) E fiafia Satani pe a manatu se tasi, e lē mafai ona maua le fiafia ma le faamalieina i le taimi lenei ma le lalolagi fou a le Atua. O le agasala a Atamu ma le fouvale a Satani, o le pogai lea e mafatia ai se tasi ua maliu lana paaga. (Roma 5:12) O le a toe faaleleia atoatoa e Ieova mea leaga uma na faapogaia e Satani. O le a Ia faatoʻilaloina foʻi le oti, ma o le a saʻoloto ai i latou ua faapologaina e Satani i le fefe i le oti, e aofia ai ma i latou ua maliliu a latou paaga.

O le a iai ni suiga mo i latou o le a toetutū mai i le lalolagi fou, e aofia ai faiā faaletagata. O se faataʻitaʻiga, o le a faasolosolo ina lelei atoatoa tuaa o le a toetutū mai, a o ola faatasi ma a latou fanau ma fanau a fanau. O le a aveesea aafiaga o le soifua matua. O le a eseese le auala e vaai ai fanau i o latou tuaa i le taimi lenei ma le lumanaʻi. O nei suiga o le a fesoasoani i le faaleleia o faiā faaleaiga.

Atonu e tele ni a tatou fesili e faatatau i ē o le a toetutū mai. O se faataʻitaʻiga, o le ā e tupu i se  tasi e tele ana paaga ae ua maliliu uma? O le mea lenā na fesili ai le ʻau Satukaio e faatatau i se fafine ua maliliu ana tane e toʻafitu. (Luka 20:27-33) O le a faapeʻī la latou faiā pe a toetutū mai i le lalolagi fou? E tatou te lē mautinoa, ma e leai se aogā o le popole i lenā vala. Peitaʻi, ia tatou maufaatuatuaina le Atua. E tatou te mautinoa o so o se mea e faia e Ieova i le lumanaʻi e mo lo tatou lelei. O lea, o se faamoemoe e tatou te tulimataʻia e aunoa ma le mataʻu i ai.

O se tasi o aʻoaʻoga manino a le Tusi Paia, o le toetutū mai o ē pele ua maliliu. O tala o loo i le Tusi Paia o ē na toe faatutūina mai, e faamautinoa mai ai o le a toetutū i latou o loo i le tuugamau pe a faalogo i le leo o Iesu. (Ioa. 5:28, 29) O le a olioli tagata uma pe a toe faatasi ma ē pele o le a toe faatutūina mai i le lumanaʻi. Maʻeu foʻi le fiafia o le a maua e i latou o le a toetutū mai.

E lē mafaatusalia le fiafia o le a maua pe a toe faatutūina mai le faitau piliona o tagata. (Mare. 5:39-42; Faaa. 20:13) E faamāfanafanaina i tatou, pe a faaāta i mafaufau le taimi e faataunuu ai nei vaaiga mataʻina i le lumanaʻi.

Ua taʻua i le Tusi Paia, e leai se tasi e toe faanoanoa pe a faatutū mai ē pele ua maliliu. Ua faapea mai le Isaia 25:8: “O le a faaumatia e ia le oti e faavavau, o le a soloiesea foʻi e le Alii Pule Silisili Ese o Ieova o loimata mai i mata uma.” E lē toe manatua le faanoanoa o loo e fesagaʻia i le taimi lenei, pe a toetū mai lau paaga e pele iā te oe.

E leai se tasi e malamalama atoatoa i gaoioiga uma o le a faia e le Atua i le lalolagi fou. Ua fetalai mai Ieova: “E pei ona maualuga o le lagi i le lalolagi, e faapena ona maualuga o oʻu ala i o outou ala, ma oʻu manatu i o outou manatu.” (Isa. 55:9) I le pei o Aperaamo, ia tatou maufaatuatuaina Ieova e ala i le faatuatua i le folafolaga a Iesu e faatatau i le toetū. E tāua i Kerisiano uma i le taimi lenei ona faia le finagalo o le Atua. O le faia faapea, o le a ʻtaʻuaogāina ai i tatou e ola i le lumanaʻi,’  faatasi ma ē o le a toetutū mai.​—Luka 20:35.

Pe a tāmau i lou mafaufau lenā faamoemoe pupula, o le a fesoasoani iā te oe e ʻalofia ai le atuatuvale i le lumanaʻi. O le toʻatele o tagata, e leai se faamoemoe mo le lumanaʻi. Peitaʻi, ua folafola mai e Ieova se olaga e sili atu. E ui e tatou te lē iloa le auala o le a faataunuu ai, ae e mautinoa o le a faamalie e Ieova o tatou manaʻoga ma faanaunauga uma. Na tusi Paulo e faapea: “O le faamoemoe ua vaaia, e lē o le faamoemoe lea, auā pe e faapefea ona toe faamoemoe se tasi i le mea ua ia vaaia? Ae afai tatou te faamoemoe i mea tatou te lē o vaaia, e tumau pea ona tatou faatalitali i ai.” (Roma 8:24, 25) E fesoasoani le iai o se faamoemoe mausalī e onosaia ai faalogona tigā ona o le maliu o lau paaga. O le onosaʻi, o le a e vaaitino ai i le taimi e ʻfoaʻi mai ai e Ieova mea e manaʻo i ai lou loto’ i le lumanaʻi. O le a ia faamalieina “manaʻo o mea ola uma lava.”​—Sala. 37:4; 145:16; Luka 21:19.

A o lata ina maliu Iesu, na matuā faanoanoa, fefefe ma lē mautonu ona soo. Na faamāfanafanaina i latou e Iesu e faapea: ʻAua neʻi atuatuvale o outou loto. Ia faatuatua i le Atua, ma ia faatuatua mai foʻi iā te aʻu. Ou te lē tuua outou e faanoanoa. E moni ou te sau iā te outou.’ (Ioa. 14:1-4, 18, 27) A o faagasolo tausaga, ua fesoasoani na fetalaiga e faataatia ai se faavae mo le faamoemoe o soo faauuina. O le a lē mou atu foʻi le faamoemoe o ē o loo naunau e feiloaʻi ma ē pele iā i latou ua maliliu. E lē tuulafoaʻia oe e Ieova ma lona Alo. O le a toetutū mai ē ua maliliu, ma ua toe o se aga ona e toe feiloaʻi lea ma ē pele iā te oe.