Ichokwadi kana kuti Inhema

1.   Kana uine shamwari dzakawanda, hauzombofi wakasurukirwa.

2.   Kana ukataura neshamwari paIndaneti (social network), hauzombofi wakasurukirwa.

3.   Kana ukagara uchitumira vamwe mameseji pafoni, hauzombofi wakasurukirwa.

4.   Kana ukabatsira vamwe, hauzombofi wakasurukirwa.

 Chikonzero nei?

•   Kuva neshamwari dzakawanda hakurevi kuti hauzombofi wakasurukirwa.

   “Ndine hanya neshamwari dzangu, asi dzimwe nguva ndinoona sokuti havambondiratidziwo hanya. Unowedzera kusurukirwa zvakanyanya kana uine shamwari asi shamwari dzacho dzisingaratidzi kuti dzinokuda.”​—Anne.

•   Kuva neshamwari dzaunotaura nadzo paIndaneti hakurevi kuti hauzombofi wakasurukirwa.

   “Vamwe vanhu vanoita shamwari dzakawanda sokunge vari kuunganidza zvivezwa. Asi kuita makomo nemakomo ezvivezwa hakuiti kuti munhu anzwe achidiwa. Kana usina shamwari dzepachokwadi, kuva neshamwari dzakawanda dzepaIndaneti kwakangofanana nekuunganidza zvivezwa zvisina zvazvinokubatsira.”​—Elaine.

•   Kugara uchitumira mameseji pafoni hakurevi kuti hauzombofi wakasurukirwa.

   “Dzimwe nguva kana wakasurukirwa unoramba uchingokanda ziso pafoni kuti uone kana paine shamwari yakutumira meseji. Ukaona kuti hapana kana mumwe chete akutumirawo meseji zvinogona kuita kuti uwedzere kusurukirwa!”​—Serena.

•   Kubatsira vamwe hakurevi kuti hauzombofi wakasurukirwa.

   “Ndinogara ndichibatsira shamwari dzangu nezvimwe zvinhu asi idzo handisati ndambodziona dzichibatsirawo. Hazvirevi hazvo kuti ndinozvidemba kuti chandinofira chii asi kuti zvinongondishamisa kuti sei vasingandiitiriwo zvakanaka.”​—Richard.

 Chinhu chinokosha chaunofanira kuziva: Kusuruvara kunobva pamaonero aunoita zvinhu. “Zvinokonzerwa nemafungiro aunoita, kwete nevamwe vanhu,” anodaro mukadzi anonzi Jeanette.

 Zvii zvaungaita kana uchiona sokuti hauna shamwari uye wakasurukirwa?

Usazvitarisira pasi.

 “Kusurukirwa kunogona kukonzerwa nokusava nechokwadi nezvimwe zvinhu. Zvakaoma kuti uve neshamwari uye usununguke kwadziri kana uchiona sokuti vanhu vacho havakufariri.”​—Jeanette.

 Bhaibheri rinoti: “Ida muvakidzani wako sezvaunozviita.” (VaGaratiya 5:14) Kuti tive neushamwari hwepachokwadi, hatifaniri kuzvitarisira pasi, uye panguva imwe chete tisingazvikudzi.​—VaGaratiya 6:3, 4.

Usanyanya kuzvinzwira tsitsi.

 “Kusurukirwa kwakafanana nejecha rokuti ukaritsika unonyura. Kana ukatambira pajecha iri zvinozokuomera kubvapo. Kana ukanyanya kuzvinzwira tsitsi, zvichaita kuti shamwari dzako dzitambire kure newe zvobva zvatoita kuti uwedzere kusurukirwa​—Erin.

 Bhaibheri rinoti: “Rudo . . . haruzvitsvakiri zvarwo.” (1 VaKorinde 13:4, 5) Zvinoitika ndezvekuti, kana tikanyanya kuzvifunga, tinopedzisira tisisina hanya nevamwe uye kuita izvi kunoita kuti shamwari dzitambire kure. (2 VaKorinde 12:15) Chokwadi ndechokuti: Kana uchifunga kuti mufaro wako unobva pakuti vamwe vanokuona sei, hauzombofari muupenyu! Kutaura kwokuti “Hapana anombondifungawo” uye “Hapana anombondikokawo” kunoita kuti zviite sokuti kufara kwako kunobva pane vamwe vanhu. Kuita izvozvo kwakafanana nekuvabvumira kudzora upenyu hwako.

Usangoti munhu wose wawaona ishamwari.

 “Vanhu vakasurukirwa vanoda vanhu vanovapa nguva yokuvateerera, uye kana kusurukirwa kwacho kukanyanyisa vanopedzisira vava kungoti chero munhu anoratidza kuti ari kuvateerera yatova shamwari yavo. Chavanongoda kudiwa. Asi vamwe vanhu vanoita kuti unzwe sokuti vanokuda vobva vakushandisa. Kana zvikadaro unobva watonyanya kusurukirwa.”​—Brianne.

 Bhaibheri rinoti: “Munhu anofamba nevanhu vakachenjera achava akachenjera, asi iye anofambidzana nemapenzi zvichamuipira.” (Zvirevo 13:20) Munhu afa nenzara anodya chero chaawana. Ndizvowo zvinoitika kuvanhu vanotsvaka shamwari nemaziso matsvuku vanongoti chero wavaona ishamwari. Zvinogona kupedzisira zvaita kuti vawire mumaoko evanhu vanovashandisa, vachiona sokuti hapana chakaipa nokushamwaridzana nevanhu vakadaro.

 Mhedziso: Munhu wose ane nguva dzaanombosurukirwa; kungoti vanhu vanosurukirwa zvakasiyana. Kusurukirwa kunorwadza, asi kunokonzerwa nemaonero atinoita zvinhu. Zvatinofunga ndizvo zvinoita kuti tive nemaonero atinoita, uye tinogona kudzora zvinhu zvatinofunga.

 Usatarisira vamwe kuti vaite zvinhu zvavasingakwanisi. “Haasi munhu wose acharamba ari shamwari yako,” anodaro Jeanette, ambotaurwa kwekutanga, “asi uchawana vanhu vane hanya newe. Uye chinongodiwa kuva nevanhu vane hanya newe. Izvi ndizvo zvinoita kuti usasurukirwe.”

 Unoda rumwe rubatsiro here? Verenga bhokisi rakanzi “ Kukunda Zvaunotya Pakuva Neshamwari.” Dhaunirodhawo paIndaneti nyaya inoti “Kukunda Dambudziko Rokusurukirwa.”