Sortu fasi Gado abi?
O moro wi e kon sabi den fasi fu wan sma, o moro wi e kon sabi a sma dati. Na so wi kan tron moro bun mati. Na so a de tu taki o moro wi e kon sabi den fasi fu Yehovah, o moro wi o sabi suma na en èn wi o tron moro bun mati nanga en. Fu ala den moi fasi di Gado abi, fo fu den na den moro prenspariwan. Dati na a makti, a koni, a retidu, nanga a lobi fu en.
GADO ABI MAKTI
„Mi Moro Hei Masra Yehovah, nanga yu krakti èn nanga yu anu yu meki hemel nanga grontapu.”—YEREMIA 32:17.
Den sani di Gado meki e sori a krakti fu en. Fu eksempre, te yu e tanapu na dorosei te son e skèin, dan san yu e firi tapu yu skin? A waran fu a son. Te yu luku en bun, a krakti fu a son komoto fu Gado. O furu krakti a son abi? A mindrisei fu a son faya sowan 15.000.000 graden Celsius! A krakti di e komoto fu a son ibri sekonde, na a srefi leki a krakti fu milyunmilyun atoombom di e sutu panya.
Toku a son fu wi pikin te yu e teki en gersi nanga den milyunmilyun stari na hemel. Sabiman e taki dati wan fu den moro bigi stari di nen UY Scuti, bigi pikinmoro 1700 tron moro a son. Efu UY Scuti ben den na a presi fu a son, dan yu no ben o si grontapu nanga a planeiti Yupiter moro. Kande disi e yepi wi fu frustan moro krin san Yeremia ben
wani taigi wi di a taki dati Yehovah Gado gebroiki a bigi krakti fu en, fu meki hemel nanga grontapu.Fa wi e kisi wini fu a krakti fu Gado? Den sani di Gado meki, soleki a son nanga ala den tra sani na grontapu, e hori wi na libi. Boiti dati, Gado e gebroiki a krakti fu en fu a bun fu ibriwan fu wi. Fa so? Na a ten di Yesus ben de na grontapu, Gado ben gi en a makti fu du wondru. Bijbel e taki: „Den breni sma e si baka, den malengri sma e waka, den gwasiman e kon krin, den dofu sma e yere, den dede sma e kisi wan opobaka” (Mateyus 11:5). Fa a de na ini a ten disi? Bijbel e taki: „Te wan sma weri a e gi en krakti” èn „den wan di e frutrow na tapu Yehovah o kisi krakti baka” (Yesaya 40:29, 31). Gado kan gi wi „krakti di bigi pasa marki” fu man pasa den problema fu a libi èn fu man horidoro te tesi miti wi (2 Korentesma 4:7). Yu no ben o wani kon sabi so wan Gado di lobi wi so te taki a e gebroiki a bigi makti fu en fu yepi wi nanga den problema fu wi?
GADO KONI
„Yehovah, den sani di yu meki furu srefisrefi. Yu meki den alamala na wan tumusi koni fasi.”—PSALM 104:24.
O moro wi e kon sabi den sani di Gado meki, o moro a koni fu en e naki wi ati. Sabiman di e ondrosuku den sani di Yehovah meki, e pruberi fu meki sani di e wroko na a srefi fasi. Den e kari a sani disi ’biomimetiek’. Wan eksempre fu disi na a lens fu wan kamera èn wan trawan na opolani.
Ma a sani di e sori a koni fu Gado moro leki ala tra sani, na a skin fu libisma. Prakseri a fasi fa wan beibi e gro na ini en mama bere. A libi fu yu bigin di wan pikin eksi na ini yu mama bere moksi nanga wan siri fu yu papa èn a tron wan cel di abi ala sani na ini di meki wi tron a sma di wi de now. A cel dati e bigin prati ensrefi na ini furu cel di gersi densrefi. Ma na a yoisti ten den cel e bigin kenki kon tron redi brudu cel, senwe cel nanga cel di e meki bonyo. Baka dati den orgaan e meki èn den e bigin wroko. Na ini neigi mun nomo a fosi cel tron wan libisma di abi omeni milyunmilyun cel. Fu di den sani dati meki na so wan koni fasi, meki furu sma e agri nanga a Bijbel skrifiman di ben taki: „Mi o prèise yu, fu di yu meki mi na wan tumusi wondru fasi di e meki mi kisi bigi lespeki gi yu.”—Psalm 139:14.
Fa wi e kisi wini fu a koni fu Gado? A Mekiman sabi san wi abi fanowdu fu man de koloku. Fu di a abi furu sabi èn fu di a man frustan wi heri bun, meki a e gi wi koni rai na ini en Wortu, Bijbel. Fu eksempre, Bijbel e taki: ’Tan gi trawan pardon nanga un heri ati’ (Kolosesma 3:13). A sani disi na koni rai? Iya. Ondrosuku sori taki te wan sma de klariklari fu gi trawan pardon, dan a e sribi moro bun èn en brudu no e hei so makriki. Boiti dati, a no o firi brokosaka makriki èn a no o kisi tra siki so esi tu. Gado de leki wan koni mati di e broko en ede nanga wi èn di e tan gi wi bun rai di e tyari wini kon gi wi (2 Timoteyus 3:16, 17). Suma no ben o wani so wan mati?
GADO E DU SAN RETI
„Yehovah na wan sma di lobi retidu.”—PSALM 37:28.
Ala ten Gado e du san reti. Fu taki en leti, „a no tru kwetikweti taki Gado e du ogri! Noiti na Almaktiwan e du kruktu sani!” (Yob 34:10) Yehovah e krutu sma na wan reti fasi, soleki fa a psalm skrifiman ben taigi en: „Yu o krutu ala sma na wan reti fasi” (Psalm 67:4). Fu di „Yehovah e si fa na ati de”, meki wi no man kori en. Ala ten a man sabi san tru èn a man krutu sma na a yoisti fasi (1 Samuel 16:7). Boiti dati, Gado sabi iniwan ogri nanga kruktudu di sma e du na grontapu èn a pramisi taki heri esi a „o figi den ogri sma puru na grontapu”.—Odo 2:22.
Ma Gado a no wan ogri-ati krutuman di wani strafu sma nomo. A e sori sari-ati gi sma te dati fiti. Bijbel e taki: „Yehovah na wan Gado di abi sari-ati nanga switifasi” srefi gi den ogrisma efu den e sori berow nanga den heri ati. Yu no feni taki dati na trutru retidu?—Psalm 103:8; 2 Petrus 3:9.
Fa wi e kisi wini fu a retidu fu Gado? Na apostel Petrus ben taki: „Gado no lobi a wan sma moro a trawan, ma awansi fu sortu kondre wan sma de, efu a e lespeki Gado èn a e du san reti, dan Gado feni en bun” (Tori fu den apostel 10:34, 35). Wi e kisi wini fu a retidu fu Gado fu di noiti a e sori taki a e teki sei noso taki a lobi a wan sma moro a trawan. Wi kan tron mati nanga anbegiman fu en awinsi fu sortu ras wi de, awinsi fu sortu kondre wi de, awinsi sortu skoroleri wi kisi, noso awinsi wi gudu noso pôti.
Fu di Gado wani taki wi e frustan fa a e sori retidu èn fa wi kan kisi wini fu dati, meki a gi wi wan konsensi. Gado Wortu e taki dati a konsensi na wan wet ’di skrifi na ini wi ati’ èn di e sori efu wi du bun noso ogri (Romesma 2:15). Te wi leri wi konsensi fu wroko na wan fasi di e kruderi nanga Bijbel, dan a kan gi wi deki-ati fu no du ogri noso sani di no reti. Èn efu wi meki wan fowtu, dan a kan gi wi deki-ati fu sori berow èn fu kenki den fasi fu wi. Iya, te wi e frustan fa Gado e sori retidu, dan dati e hari wi kon na en!
GADO NA LOBI
„Gado na lobi.”—1 YOHANES 4:8.
Gado abi makti, a koni, èn a e sori retidu, ma Bijbel no e taki dati Gado na makti, koni, noso retidu. Ma a e taki dati Gado na lobi. Fu san ede? Fu di a makti fu Gado e meki taki a man du sani èn a retidu nanga koni fu en e tiri a fasi fa a e du sani. Ma na a lobi fu Yehovah e meki taki a e du sani. Lobi abi krakti tapu ala san a e du.
Aladi Yehovah abi noti fanowdu, toku a lobi fu en meki taki a meki engel nanga libisma di kan kisi wini fu a lobi fu en èn fu a fasi fa a e sorgu gi den. A no ben denki ensrefi nomo, ma a sreka grontapu fu tron a moro bun tanpe gi den libisma di a meki. Èn a e tan sori lobi gi ala sma fu di „a e meki a son fu en opo gi ogri sma èn gi bun sma. A e meki alen fadon gi sma di e du san reti èn gi sma di no e du san reti”.—Mateyus 5:45.
Wan tra sani, na taki „Yehovah lobi sma trutru èn taki a abi sari-ati” (Yakobus 5:11). A e sori lobi gi den wan di e du muiti fu kon sabi en èn fu tron mati fu en. Gado e si ibriwan fu den sma dati. Fu taki en leti, ’a e broko en ede nanga yu’.—1 Petrus 5:7.
Fa wi e kisi wini fu a lobi fu Gado? Wi e prisiri fu si wan moi sondongo. Wi e breiti te wi e yere fa wan beibi e lafu. Wi e warderi a lobi di wi e kisi fu wan famiriman fu wi. Den sani disi a no sani di wi abi fanowdu fu tan na libi, ma den e gi wi furu prisiri.
Wi e kisi wini tu fu wan tra fasi fa Gado e sori lobi gi wi. Dati na a grani di wi abi fu begi. Bijbel e taigi wi: „No broko un ede nanga nowan sani, ma begi Gado ala ten, begi en fayafaya èn taki en tangi tu. Na so a o kon sabi san unu wani aksi en.” Leki wan lobi papa, Gado wani taki wi suku yepi na en awinsi sortu problema wi abi. Èn fu di Yehovah lobi wi, meki a e pramisi wi taki a o gi wi „a freide fu Gado di bigi moro iniwan sani di libisma man frustan”.—Filipisma 4:6, 7.
Now di wi taki syatu fu Gado en makti, en koni, en retidu, nanga en lobi, dan dati yepi yu fu kon frustan den fasi fu Gado moro bun? Wi e gi yu deki-ati fu kon sabi san a du èn san a o du ete fu a bun fu wi.
SORTU FASI GADO ABI? Yehovah makti èn a koni moro iniwan sma, èn ala ten a e du san reti. Ma a moro moi fasi fu en na lobi