Skip to content

Skip to table of contents

AJUDA BA FAMÍLIA | MORIS KABEN NIAN

Feen-laʼen tenke hanesan ka lae?

Feen-laʼen tenke hanesan ka lae?

TANSÁ MAK SUSAR?

Ita-Boot gosta tebes desportu maibé Ita-nia kaben gosta lee livru. Ita-Boot gosta haloot didiʼak sasán no halo buat hotu ho kabeer maibé Ita-nia kaben lae. Ita-Boot gosta hamutuk ho kolega sira maibé Ita-nia kaben gosta mesak deʼit.

Karik neʼe halo Ita-Boot hanoin: ‘Haʼu ho haʼu-nia kaben la hanesan duni. Tansá mak haʼu la hatene ida-neʼe bainhira ami rua sei namora hela?’

Iha tempu namora Ita sempre halo tuir deʼit ema neʼebé Ita hadomi nia hakarak. Maibé bainhira kaben ona, dala ruma Ita la iha pasiénsia tan se Ita-nia kaben nia hanoin no hakarak la hanesan ho Ita-nian. Oinsá mak ita bele komprende malu nafatin?

BUAT NEʼEBÉ ITA PRESIZA HATENE

Antes kaben, tenke koñese malu didiʼak. Iha tempu namora, mane ida ho feto ida tenke koñese malu didiʼak atu hatene se sira naʼin-rua bele moris hamutuk ka lae. Se sira hatene katak sira-nia planu ba aban-bainrua ka hahalok mak kontra malu duni, diʼak liu fahe malu bainhira sei namora hela, se lae kaben tiha mak moris la kontente. Maibé se kaben tiha ona, diʼak liu aprende atu komprende malu no apoia malu. Oinsá mak bele halo ida-neʼe?

La iha feen-laʼen ida neʼebé sempre hanesan iha buat hotu. Tan neʼe se feen-laʼen hanoin la hanesan kona-ba buat sira tuirmai neʼe, ita labele hakfodak:

Halimar. Feen ida naran Ana * hatete: “Haʼu la gosta laʼo dook hanesan saʼe foho ka laʼo iha ai-laran, maibé haʼu-nia laʼen husi kiʼik kedas gosta tebes halo ida-neʼe.”

Toman. Laʼen ida naran Brian hatete: “Haʼu-nia feen toman toba iha kalan-boot no tuku 5 dadeer deʼit nia hadeer ona. Maibé haʼu fali, se kalan-boot mak haʼu toba, susar loos ba haʼu atu hadeer sedu iha dadeer.”

Jeitu. Porezemplu Ita-nia kaben gosta koʼalia barak maibé Ita fali gosta nonook deʼit. Laʼen ida naran David hatete: “Husi kiʼik kedas, haʼu la toman koʼalia haʼu-nia problema ba ema, maibé haʼu-nia feen ho ninia família sira gosta koʼalia nakloke ba malu kona-ba buat hotu.”

Dala ruma hanoin la hanesan bele halo feen-laʼen komprende malu. Feen ida naran Elena hatete: “Haʼu hatene katak dala ruma haʼu-nia hanoin mak loos, maibé la sala mós atu simu haʼu-nia laʼen nia hanoin.”

SAIDA MAK ITA BELE HALO?

Apoia malu. La’en ida naran Adão hatete: “Haʼu-nia feen Karen la gosta desportu maibé tanba haʼu gosta desportu, nia mós hamaluk haʼu no apoia haʼu. Karen fali, gosta bá fatin neʼebé ema tau dezeñu sira hanesan iha muzeu. Haʼu mós hamaluk nia no haʼu la ansi nia atu fila lalais. Haʼu uza tempu neʼe atu buka-hatene kona-ba buat neʼebé Karen gosta.”Bíblia nia matadalan: 1 Korinto 10:24.

enke hanoin luan. Se dala ruma Ita-nia kaben nia hanoin la hanesan ho Ita-nian, neʼe la dehan katak ninia hanoin mak sempre sala. Laʼen ida naran Alex hatete: “Bainhira haʼu seidauk kaben, haʼu hanoin, haʼu mak sempre loos deʼit. Maibé agora haʼu-nia moris nuʼudar kaben-naʼin ajuda haʼu atu iha hanoin luan no komprende katak ita presiza simu ideia oioin atu halo buat ruma.”Bíblia nia matadalan: 1 Pedro 5:5.

Simu realidade. Feen-laʼen neʼebé hadomi malu la dehan katak tenke iha hanoin neʼebé hanesan kona-ba buat hotu. Tan neʼe, se feen-laʼen iha hanoin ruma neʼebé kontra malu, neʼe laʼós katak sira la bele moris hamutuk ona. Iha livru ida (The Case Against Divorce) dehan: “Ema barak neʼebé soe malu, sira dehan katak ‘uluk domin mak halo sira hanesan matan-delek, halo sira simu deʼit buat neʼebé la hanesan entre sira, maibé agora domin la iha ona’. Hanoin toʼok, se uluk sira kontente atu simu deʼit, maski iha hanoin la hanesan, neʼe hatudu katak agora mós sira bele kontente nafatin.” Koko atu “kontinua hatudu pasiénsia ba malu . . . maski ema halo buat ruma hasoru imi”.Bíblia nia matadalan: Koloso 3:13.

Koko toʼok halo ida-neʼe: Hakerek buat saida deʼit mak Ita gosta no la gosta kona-ba Ita-nia kaben. Hodi halo nuneʼe, sei ajuda Ita atu hafolin buat diʼak husi Ita-nia kaben no hatudu pasiénsia ba buat neʼebé Ita la gosta husi nia. Laʼen ida naran Kenneth hatete: “Kuandu haʼu-nia feen halo tuir haʼu-nia hakarak, haʼu sente kontente. Nuneʼe mós, nia sei kontente se haʼu halo tuir ninia hakarak. Maski dala ruma haʼu tenke hakaʼas an pasiénsia atu halo tuir ninia hakarak, maibé se haʼu haree nia kontente, neʼe halo haʼu mós kontente.”Bíblia nia matadalan: Filipe 4:5.

^ par. 10 Naran balu iha informasaun neʼe laʼós naran neʼebé loos.