MATOAN-DAHATSORATSE
Tsy Mampagnino vao ty Magnente Sare Vetaveta?
Miparitake o sare vetavetao tie amy izao. * Va’e hahatreavagne irey o dokam-barotseo, boke misy lamody, filma, hirahira, gazeteboke, tele, jeux video, Internet, telefony naho fitaovagne elektronike hafa. Tsy le mampagninogne o ndatio ty magnente sare vetaveta. Tena maro mandikoatse ty taloha ty sare vetaveta miparitake naho ty ndaty magnente irey tie amy izao.—Henteo ty efajoro “ Isake Miomba ty Sare Vetaveta.”
Miova ka ty fihevera o ndatio o sare vetavetao. Hoe ty profesora Gail Dines: “Tena fa losotse ty sare vetaveta miboake amy izao. I raha nihevere o ndaty fa tena faly tie talohay ro nanjare rehafegne fa ara-dalàna.”
Akore ty heve’o? Tsy mampagninogne vao ty magnente sare vetaveta sa tena manimba? Hoe ty Jesosy: “Hoe izay ka fa mamoa voa soa ze hatae soa, sady mamoa voa raty ze hatae raty.” (Matio 7:17) Mamoa voa soa sa voa raty o sare vetavetao? Andao tikagne handineke hevetse tsiampeampe mba hamaleagne izay.
Ino ty voka o sare vetavetao amo o ndatio?
INO TY REHAFE O MANAM-PAHAIAGNEO? Tena magnan-devo o sare vetavetao. Misy manam-pahaiagne mampitovy io amy ty rongony.
Hoe ty Rivo, * nimpagnente sare vetaveta amy Internet ao: “Tsy nisy nahakalagne ahy tsy hagnente aze. Hoe nisy raha ninday ahy zay raho. Nititike raho naho fa boake nagnente aze, sady nanjare narare ty lohako. Nikezake niala tamy i fahazaran-dratikoy raho faie mbe nandevoze’e avao taogne maro tafara tatoy.”
Magnetake ty fahazara’e ty ndaty andevoze ty sare vetaveta. Magnetake ty toetse’e sady mamitake ndaty hafa reke. Tsy mahagaga naho manjare mivibìke reke, mahatsiaro megnatse, mialy saigne, tena kivy, sady boseke lava. Misy aza ty te hamono tegna. Hoe ty Benja, nampilitse sare vetaveta tagnate i telefoni’ey ao reke fa ho isan’andro: “Ty tegnako avao ty nieretsereteko sady fa nanjare namoe fo raho. Nagnamelo-tegna raho, nahatsiaro tegna ho tsy misy dika’e naho nangìke vaho voafandrike. Tena nimegnatse raho le natahotse ty hipay fagnampeagne.”
Misy voka’e raty o sare vetavetao, ndra tie sendra nahatrea aze o ndatio ndra tsy le naharetse ty nagnentea’e aze. Nirehake tamy ty Antenimeran-doholona ta Etazonia agne ty Pr. Judith Reisman. Nikaroke miomba ty sare vetaveta reke. Hoe reke: “Mipiteke an-doha ao o sare vetavetao sady manimba ty saigne. Tsielatsiela le mamoake raha simike o betrò, le mahavy i sarey ho sarotse halignovegne ndra tsy hiala an-tsaigne ao.” Hoe ty Landy, 19 taogne, sendra nahatrea sare vetaveta tamy Internet ao: “Miheo an-dohako ao avao i sarey. Miheregne tampoke an-dohako ao reke. Hoe raha tsy ho afake hagnafake aze sasa raho.”
NAHO BORIBORIEGNE: Magnandevo o sare vetavetao sady manimba ty fiaigna ze ndaty magnente aze.—2 Petera 2:19.
Ino ty voka o sare vetavetao amo o keleiagneo?
INO TY REHAFE O MANAM-PAHAIAGNEO?: “Mampisarake o mpivalio sady mampisaratsarake ty keleiagne o sare vetavetao.”—Mamandrike o Sare Vetavetao (angilé), sinora i Wendy naho i Larry Maltz.
Manimba tokatragno o sare vetavetao satria:
Mihegne ty fifampitokisa naho ty fifankateava o mpivalio.—Ohabolana 2:12-17.
Mahavy i ndatỳ ho tea tegna, tsy hifandrambe am-po amy i vali’e sady tsy ho afa-po ama’e sasa.—Efesianina 5:28, 29.
Mahavy i ndatỳ hagninofinofy hila ndaty amy ty fomba raty sady hagniry mafe hanao izay.—2 Petera 2:14.
Manjare mahavy ty ndaty raike hifampila amy ty vali’e amy ty fomba raty.—Efesianina 5:3, 4.
Mahavy i ndatỳ hagniry hila ndaty tsy vali’e sady hagnitsakitsa-baly.—Matio 5:28.
Rehafe ty Baiboly fa tsy toko’e ‘hivalike’ amy i vali’e o mpivalio. (Malakia 2:16) Mivalike amy ty vali’e ty ndaty raike naho fa mampirafe aze. Manimba tokatragno zay, le va’e hahavy o mpivalio hifampisintake naho hisarake. Faie misy voka’e raty amo o ajajao ka zay.
Tena manimba o ajajao o sare vetavetao. Hoe ty Rivo, i nirehafegne taloha tagney: “Nanao tsiketake raho tamy tie raho ni-10 taogne teo ho eo, le nitreako tampoke i boke i Babay, nisy sare vetaveta. Nangalatse nagnente irey raho nanomboke teo ndra tie tsy nifantako aza ty niteavako aze. Nanjare nizatse nagnente irey raho amparake ty naha bey ahy.” Aseho o fikarohagneo fa mahavy o ajajao ho tea mila ndaty o sare vetavetao. Manjare mpila ndaty maro sambe hafa reke, sady tsy soa fagnahy naho manao izay, mpiarotegne, mikorontagne ara-tsaigne naho ara-pihetseham-po.
NAHO BORIBORIEGNE: Mahavy o ndatio tsy hifankatea sasa o sare vetavetao, sady mamparare fo naho miterake alahelo.—Ohabolana 6:27.
Akore ty fivazohoan’Andrianagnahare o sare vetavetao?
HOE TY BAIBOLY: “Vonò ze fagnirian-draty agnate ty rantsambata’areo ao, le ty fijangajangagne, fahalotoagne, filan-draty ty nofotse, fagnirian-draty, naho ty fagniriagne tsy mete afa-po.”—Kolosianina 3:5.
Heje i Jehovah * Andrianagnahare areke o sare vetavetao. Tsy tihoe tsiela boseke amy ty rehake miomba ty filagne reke. Ireke aza ty namorogne ty maha lahilahy naho ty maha ampela o ndatio. Natao’e ho afake hifampila ty mpivaly, satria tea’e hahazo tsiro’e sady hifankatea vaho hiterake.—Jakoba 1:17.
Nagnino areke tikagne ro mirehake fa tena mahavignetse i Jehovah o sare vetavetao? Intoagne misy anto’e tsiampeampe:
Fanta’e tie manimba o sare vetavetao.—Efesianina 4:17-19.
Tea’e tikagne sady tea’e harovagne.—Isaia 48:17, 18.
Te hiaro o mpivalio naho ty keleiagne ty Jehovah.—Matio 19:4-6.
Tea’e halio findesam-batagne naho hagnaja ty zo ty hafa tikagne.—1 Tesalonianina 4:3-6.
Tea’e hampiasa ty maha lahilahy naho ty maha ampela amy ty fomba feno fagnajagne tikagne.—Hebreo 13:4.
Fanta i Jehovah fa mampibaribary ty heve-diso naho ty hatea tegna miomba ty filagne ty sare vetaveta, sady ahatreavagne ty heve i Satana miomba ty filagne.—Genesisy 6:2; Joda 6, 7.
NAHO BORIBORIEGNE: Manimba ty fifandrambesa o ndaty aman’Andrianagnahare o sare vetavetao.—Romanina 1:24.
Ndra tie eo zay, le mamindra fo amy ze tsy te ho andevoze o sare vetavetao sasa ty Jehovah. Hoe ty Baiboly: “Miferenaigne naho mitretré ty Jehovah, tsy mora boseke sady tena bey hatea ro tsy mivalike. Fanta’e soa ty namboaragne antikagne, sady tsy haligno’e fa lemboke tikagne.” (Salamo 103:8, 14) Risihe’e hiharine aze ty ndaty miambane. Amy izay reke le “hahazo famindram-po” naho “hanehoagne hasoa fagnahy tsy misy hoe’e” vaho ‘hahazo fagnampeagne amy ty fotoagne mete.’—Hebreo 4:16; henteo ty efajoro tihoe: “ Akore ty Hialàgne amy i Fahazaran-dratỳ?”
Ndaty maro ty nagneke hampean’Andrianagnahare, le afake amy ty fahazaran-draty. Hoe ty Baiboly miomba iareo: “Fa nivoasasa malio soa nareo, fa nihamasignegne, fa nambara ho maregne nareo tamy ty agnara i Jesosy Kristy Tompontikagne naho tamy ty fagnahin’Andrianagnaharentikagne.” (1 Korintianina 6:11) Afake mirehake manahake i apostoly Paoly iareo tie: “Managne hery hiatrehagne ze raha miseho raho, fa misy magnomey hery ahy.”—Filipianina 4:13.
Nirese i Landy i fahazaran-drati’ey. Hoe reke: “I Jehovah avao ro afake magnampe azo tsy ho andevoze ty sare vetaveta sasa. Naho mangatake ty fagnampea’e naho ty tari-dala’e rehe, le halio agnatreha’e eo. Tsy hagnary azo reke.”
^ feh. 3 Ty rehake tihoe “sare vetaveta” le fampisehoagne ndaty raike mila ndaty hafa, ndra sare o ndaty tsy miakanjo. Va’e ho sare zay, ndra soratse, ndra feo, sady natao hanairagne ty fagniriagne hila ndaty.
^ feh. 8 Novagne ty agnaragne ila’e amy ty lahatsoratse toy.
^ feh. 25 Rehafe ty Baiboly fa i Jehovah ty tahinan’Andrianagnahare.