เพราะหนังสือวิวรณ์ระบุว่าซาตานเป็นผู้นำในการโจมตีประชาชนของพระเจ้าทั่วโลก (วิ. 12:1-17) ดังนั้น เราจึงเข้าใจว่าโกกต้องเป็นอีกชื่อหนึ่งของซาตาน

แต่คำอธิบายนี้ทำให้เกิดคำถามบางอย่าง เมื่อพูดถึงการทำลายโกก พระยะโฮวาบอกว่าพระองค์จะให้โกก “เป็นอาหารแก่นกร้ายต่าง ๆ และแก่สัตว์ทั้งหลายในพื้นนา” (ยเอศ. 39:4) แล้วพระองค์ยังบอกอีกว่า ‘จะเป็นมาในวันนั้น เราจะให้โกกมีหลุมฝังศพในเมืองอิสราเอล’ (ยเอศ. 39:11) แต่เนื่องจากซาตานเป็นกายวิญญาณที่มองไม่เห็น มันจะถูกนกและสัตว์กินได้อย่างไร? และมันจะถูกฝังบนโลกได้อย่างไร? นอกจากนั้น คัมภีร์ไบเบิลบอกว่าซาตานจะถูกขังในขุมลึกเป็นเวลา 1,000 ปี เห็นได้ชัดว่า ซาตานจะไม่ถูกสัตว์กินหรือถูกฝังบนโลก—วิ. 20:1, 2

คัมภีร์ไบเบิลบอกว่าเมื่อสิ้นสุด 1,000 ปี ซาตานจะถูกปล่อยจากขุมลึกและ “มันจะออกไปชักนำชาติต่าง ๆ ทั้งสี่มุมโลกซึ่งก็คือโกกและมาโกกให้หลงผิด เพื่อจะรวบรวมพวกเขาไปทำสงคราม” (วิ. 20:8) ถ้าซาตานคือโกก ก็หมายความว่ามันจะชักนำตัวเองให้หลงผิดด้วย ดังนั้น “โกก” ที่กล่าวถึงในหนังสือยะเอศเคลและวิวรณ์จึงไม่ใช่ซาตาน

ถ้าอย่างนั้นใครคือโกกแห่งมาโกก? เพื่อจะรู้คำตอบ เราต้องค้นดูในคัมภีร์ไบเบิลว่าใครจะโจมตีประชาชนของพระเจ้า คัมภีร์ไบเบิลบอกว่าการโจมตีจะมาจาก ‘โกกแห่งมาโกก’ “กษัตริย์ทิศเหนือ” และ “กษัตริย์ทั้งหลายแห่งแผ่นดินโลก” (ยเอศ. 38:2, 10-13; ดานิ. 11:40, 44, 45, ฉบับคาทอลิก; วิ. 17:14; 19:19) การโจมตีเหล่านี้ต่างกันไหม? ไม่ แม้ว่าคัมภีร์ไบเบิลใช้ชื่อต่างกันแต่ทั้งหมดนี้หมายถึงการโจมตีประชาชนของพระเจ้าเหมือนกัน ทำไมเราบอกอย่างนั้น? เพราะคัมภีร์ไบเบิลบอกเราว่า ทุกชาติทั่วโลกจะมีส่วนในการโจมตีครั้งสุดท้ายนี้ซึ่งเป็นการเริ่มต้นของสงครามอาร์มาเก็ดดอน—วิ. 16:14, 16

เมื่อเราเทียบข้อคัมภีร์ทั้งหมดที่คัมภีร์ไบเบิลอ้างถึงเกี่ยวกับการโจมตีประชาชนของพระเจ้าครั้งสุดท้าย จึงเห็นได้ชัด ว่าโกกแห่งมาโกกไม่ได้หมายถึงซาตาน แต่หมายถึงกลุ่มชาติต่าง ๆ แล้วผู้นำกลุ่มชาติต่าง ๆ นี้คือ “กษัตริย์ทิศเหนือ” ไหม? เราไม่รู้ แต่คำอธิบายนี้ดูเหมือนจะสอดคล้องกับสิ่งที่พระยะโฮวาพูดถึงโกกว่า “เจ้าจะมาจากที่ของเจ้าซึ่งอยู่ส่วนเหนือ ที่สุด ทั้งเจ้าและชนชาติทั้งหลายเป็นอันมากที่อยู่กับเจ้า ทุกคนขี่ม้าเป็นกองทัพมหึมา เป็นกองทัพทรงกำลังยิ่งนัก”—ยเอศ. 38:6, 15, ฉบับคิงเจมส์

คล้ายกัน ผู้พยากรณ์ดานิเอลที่มีชีวิตอยู่ในยุคเดียวกับยะเอศเคลพูดถึงกษัตริย์ทิศเหนือว่า “ข่าวจากทางตะวันออกและทางเหนือจะทำให้เขาตื่นตกใจและเขาจะยกทัพออกไปด้วยความโกรธอย่างรุนแรง เพื่อทำลายล้างคนเป็นอันมาก เขาจะตั้งเต็นท์หลวงขึ้นระหว่างทะเลที่ภูเขาศักดิ์สิทธิ์อันงดงาม แต่เขาก็จะถึงจุดจบและไม่มีใครช่วยเขา” (ดานิ. 11:44, 45, ฉบับอมตธรรมร่วมสมัย ) คำพูดนี้คล้ายกับสิ่งที่หนังสือยะเอศเคลได้พูดถึงโกกด้วย—ยเอศ. 38:8-12, 16

จะเกิดอะไรขึ้นหลังจากการโจมตีครั้งสุดท้ายของโกกแห่งมาโกก? ดานิเอลบอกเราว่า “ระหว่างเวลานั้นมิคาเอล [พระเยซูคริสต์] จะยืนขึ้น [ช่วงอาร์มาเก็ดดอน] เจ้าองค์ยิ่งใหญ่ผู้ซึ่งยืนอยู่ [ตั้งแต่ปี 1914]เพื่อเห็นแก่บุตรทั้งหลายแห่งชนร่วมชาติของท่าน และจะเกิดยุคแห่งความยากลำบากเป็นแน่ [ช่วงความทุกข์ลำบากใหญ่] อย่างที่ไม่เคยทำให้เกิดขึ้นตั้งแต่เกิดเป็นชาติมาจนถึงเวลานั้น และระหว่างเวลานั้นชนร่วมชาติของท่านจะหนีรอด [คือ] ทุกคนที่มีชื่อเขียนไว้ในหนังสือนั้น” (ดานิ. 12:1, ล.ม.) หนังสือวิวรณ์ 19:11-21 ก็บอกว่าพระเยซูจะทำคล้าย ๆ กัน

แล้วใครคือ “โกกและมาโกก” ที่บอกไว้ในหนังสือวิวรณ์ 20:8? ชื่อนี้หมายถึงทุกคนที่ต่อต้านพระยะโฮวาและจะโจมตีประชาชนของพระองค์ในช่วงการทดสอบครั้งสุดท้ายคือตอนสิ้นสุด 1,000 ปีที่พระคริสต์ปกครอง คนเหล่านี้มีความเกลียดชังเหมือนกับโกกแห่งมาโกก ซึ่งก็คือชาติต่าง ๆ ที่จะโจมตีประชาชนของพระเจ้าในตอนจบของความทุกข์ลำบากใหญ่และจะถูกทำลายในช่วงอาร์มาเก็ดดอน โกกและมาโกกก็จะถูกทำลายเช่นเดียวกัน (วิ. 19:20, 21; 20:9) ดังนั้น ดูเหมือนว่าเหมาะทีเดียวที่จะเรียกทุกคนที่กบฏในตอนจบของช่วง 1,000 ปีว่า “โกกและมาโกก”

การที่เราเป็นนักศึกษาคัมภีร์ไบเบิลที่จริงจัง เราจึงอยากรู้ว่าใครคือ “กษัตริย์ทิศเหนือ” ที่กำลังจะมา แต่ไม่ว่าคนที่นำหน้าในการต่อสู้ประชาชนของพระเจ้าจะเป็นใคร เรามั่นใจได้ในสองเรื่องต่อไปนี้ (1) โกกแห่งมาโกกและกองทัพของมันจะพ่ายแพ้และจะถูกทำลาย (2) พระเยซูคริสต์กษัตริย์ของเราจะปกป้องประชาชนของพระเจ้า และจะนำพวกเขาไปสู่โลกใหม่ที่มีสันติสุขและความปลอดภัยแท้—วิ. 7:14-17