วิธี​ใด​ได้​ผล​ดี​ที่​สุด​ใน​การ​สอน​ลูก​เรื่อง​พระเจ้า?

“ถ้อย​คำ​เหล่า​นี้, ซึ่ง​เรา​สั่ง​ไว้​แก่​เจ้า​ทั้ง​หลาย​ใน​วัน​นี้, ก็​ให้​ตั้ง​อยู่​ใน​ใจ​ของ​เจ้า​ทั้ง​หลาย; และ​จง​อุตส่าห์​สั่ง​สอน​บุตร​ทั้ง​หลาย​ของ​เจ้า​ด้วย​ถ้อย​คำ​เหล่า​นี้, และ​เมื่อ​เจ้า​ทั้ง​หลาย​จะ​นั่ง​อยู่​ใน​เรือน หรือ​เดิน​ใน​หน​ทาง, หรือ​นอน​ลง, และ​ตื่น​ขึ้น.”—พระ​บัญญัติ 6:6, 7

บาง​ครั้ง​พ่อ​แม่​อาจ​รู้สึก​ว่า​การ​อบรม​เลี้ยง​ดู​ลูก​เป็น​หน้า​ที่​รับผิดชอบ​ที่​หนัก​มาก​จน​แทบ​จะ​รับ​ไม่​ไหว. และ​เมื่อ​พวก​เขา​พยายาม​จะ​หา​คำ​แนะ​นำ​เกี่ยว​กับ​วิธี​เลี้ยง​ดู​ลูก​ก็​พบ​ว่า​มี​คำ​แนะ​นำ​มาก​มาย​จน​พวก​เขา​สับสน. ส่วน​ญาติ​และ​เพื่อน ๆ ก็​ชอบ​ให้​คำ​แนะ​นำ​อยู่​บ่อย ๆ. นอก​จาก​นี้​ยัง​มี​หนังสือ บทความ​ใน​วารสาร และ​เว็บไซต์​ใน​อินเทอร์เน็ต​ที่​เสนอ​แนะ​วิธี​ต่าง ๆ มาก​มาย​ซึ่ง​บาง​ครั้ง​ก็​ขัด​แย้ง​กัน.

ใน​ทาง​ตรง​กัน​ข้าม คัมภีร์​ไบเบิล​ไม่​เพียง​ให้​คำ​แนะ​นำ​ที่​วางใจ​ได้​แก่​พ่อ​แม่​ว่า​จะ​สอน​ลูก​เรื่อง​อะไร แต่​ยัง​บอก​ด้วย​ว่า​จะ​สอน​อย่าง​ไร จึง​จะ​ได้​ผล​ดี​ที่​สุด. ข้อ​คัมภีร์​ที่​ยก​มา​ใน​ตอน​ต้น​แสดง​ว่า​พ่อ​แม่​จำเป็น​ต้อง​หา​วิธี​พูด​คุย​และ​สอน​ลูก​เรื่อง​พระเจ้า​เป็น​ประจำ​ทุก​วัน. ต่อ​ไป​นี้​เรา​จะ​พิจารณา​คำ​แนะ​นำ​สี่​ประการ​จาก​คัมภีร์​ไบเบิล​ที่​สามารถ​ช่วย​พ่อ​แม่​จำนวน​มาก​ให้​สอน​ลูก​เรื่อง​พระเจ้า​ได้​อย่าง​ประสบ​ผล​สำเร็จ.

1. สอน​ให้​ลูก​สังเกต​สิ่ง​ที่​พระเจ้า​สร้าง. อัครสาวก​เปาโล​เขียน​ว่า “คุณลักษณะ​ของ [พระเจ้า] อัน​ไม่​ประจักษ์​แก่​ตา คือ​ฤทธิ์​อัน​ถาวร​และ​ความ​เป็น​พระเจ้า​ของ​พระองค์ ก็​เห็น​ได้​ชัด​ตั้ง​แต่​การ​สร้าง​โลก​เป็น​ต้น​มา.” (โรม 1:20) พ่อ​แม่​สามารถ​ช่วย​ลูก​ได้​มาก​ให้​เข้าใจ​ว่า​พระเจ้า​ทรง​เป็น​บุคคล​จริง โดย​ชี้​ให้​พวก​เขา​สังเกต​ดู​สิ่ง​ต่าง ๆ ที่​พระเจ้า​สร้าง​และ​อธิบาย​ว่า​สิ่ง​เหล่า​นั้น​สอน​อะไร​เกี่ยว​กับ​คุณลักษณะ​ของ​พระเจ้า.

พระ​เยซู​ทรง​ใช้​วิธี​นี้​เช่น​กัน​เมื่อ​พระองค์​สอน​เหล่า​สาวก. ตัว​อย่าง​เช่น พระองค์​ตรัส​ว่า “จง​สังเกต​นก​ใน​ท้องฟ้า พวก​มัน​ไม่​ได้​หว่าน​หรือ​เกี่ยว​หรือ​สะสม​ไว้​ใน​ยุ้ง​ฉาง แต่​พระ​บิดา​ของ​เจ้า​ทั้ง​หลาย​ผู้​สถิต​ใน​สวรรค์​ทรง​เลี้ยง​ดู​พวก​มัน. เจ้า​ทั้ง​หลาย​มี​ค่า​มาก​กว่า​พวก​มัน​มิ​ใช่​หรือ?” (มัดธาย 6:26) โดย​ตรัส​เช่น​นี้ พระ​เยซู​กำลัง​ชี้​ให้​เห็น​คุณลักษณะ​สอง​ประการ​ของ​พระ​ยะโฮวา​คือ​ความ​รัก​และ​ความ​เมตตา. แต่​ยิ่ง​กว่า​นั้น พระ​เยซู​ยัง​ช่วย​สาวก​ให้​เข้าใจ​ว่า​พระเจ้า​ได้​แสดง​คุณลักษณะ​เหล่า​นั้น​ต่อ​มนุษย์​ซึ่ง​เป็น​บุตร​ของ​พระองค์​อย่าง​ไร.

กษัตริย์​โซโลมอน​ผู้​ชาญ​ฉลาด​กล่าว​ถึง​สติ​ปัญญา​ตาม​สัญชาตญาณ​ที่​พระเจ้า​ได้​ใส่​ไว้​ใน​ตัว​มด และ​ท่าน​ใช้​สัตว์​ตัว​เล็ก ๆ นี้​เพื่อ​สอน​บทเรียน​หนึ่ง​ที่​สำคัญ. ท่าน​เขียน​ว่า “ไป​ดู​มด​ซิ, เจ้า​ขี้​เกียจ; จง​พิจารณา​ทาง​ทั้ง​หลาย​ของ​มัน, และ​ จง​ฉลาด​ขึ้น; มัน​ไม่​มี​หัวหน้า, ผู้​กำกับ​การ, หรือ​ผู้​ปกครอง. ถึง​กระนั้น​มัน​ก็​ยัง​สะสม​อาหาร​ไว้​เมื่อ​ฤดู​ร้อน, และ​รวบ​รวม​เสบียง​ของ​มัน​ไว้​เมื่อ​ฤดู​เกี่ยว​ข้าว.” (สุภาษิต 6:6-8) ช่าง​เป็น​วิธี​สอน​ที่​มี​พลัง​จริง ๆ ซึ่ง​ช่วย​ให้​เห็น​คุณค่า​ของ​การ​ตั้ง​เป้าหมาย​ที่​ดี​และ​ใช้​กำลัง​ความ​สามารถ​ที่​พระเจ้า​ประทาน​ให้​เพื่อ​บรรลุ​เป้าหมาย​นั้น!

พ่อ​แม่​สามารถ​เลียน​แบบ​วิธี​สอน​ที่​มี​ประสิทธิภาพ​ของ​พระ​เยซู​และ​โซโลมอน​โดย​ทำ​ตาม​ขั้น​ตอน​ต่อ​ไป​นี้: (1) ถาม​ลูก​ว่า​เขา​ชอบ​ต้น​ไม้​หรือ​สัตว์​อะไร. (2) หา​ความ​รู้​เพิ่ม​เติม​เกี่ยว​กับ​ต้น​ไม้​และ​สัตว์​เหล่า​นั้น. (3) ช่วย​ลูก​ให้​เห็น​ว่า​สิ่ง​เหล่า​นั้น​สอน​อะไร​เกี่ยว​กับ​พระเจ้า.

2. เลียน​แบบ​ทัศนะ​ที่​พระ​เยซู​มี​ต่อ​คน​ที่​พระองค์​สอน. ใน​บรรดา​ผู้​ที่​เคย​มี​ชีวิต​อยู่​บน​โลก​นี้ พระ​เยซู​ทรง​มี​ความ​รู้​มาก​ที่​สุด​และ​มี​เรื่อง​สำคัญ​หลาย​เรื่อง​ที่​จะ​สอน. ถึง​กระนั้น พระองค์​ใช้​เวลา​มาก​มาย​เพื่อ​ถาม​คำ​ถาม. พระองค์​ทรง​สนใจ​จริง ๆ ว่า​คน​ที่​พระองค์​สอน​มี​ความ​คิด​และ​ความ​รู้สึก​เช่น​ไร. (มัดธาย 17:24, 25; มาระโก 8:27-29) ใน​ทำนอง​เดียว​กัน พ่อ​แม่​ก็​มี​บทเรียน​สำคัญ​มาก​มาย​ที่​จะ​สอน​ลูก. แต่​เพื่อ​จะ​สอน​ได้​อย่าง​มี​ประสิทธิภาพ พ่อ​แม่​ต้อง​เลียน​แบบ​พระ​เยซู​และ​สนับสนุน​ให้​ลูก​แสดง​ความ​คิด​เห็น​และ​เปิด​เผย​ความ​รู้สึก​ของ​เขา​ออก​มา​อย่าง​เป็น​อิสระ.

จะ​ว่า​อย่าง​ไร​ถ้า​ลูก​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​เขา​มี​ความ​คิด​ที่​ไม่​ถูก​ต้อง​หรือ​ไม่​กระตือรือร้น​ที่​จะ​นำ​บทเรียน​สำคัญ​บาง​อย่าง​ไป​ใช้? ขอ​ให้​นึก​ถึง​วิธี​ที่​พระ​เยซู​สอน​เหล่า​อัครสาวก. บาง​ครั้ง พวก​เขา​โต้​เถียง​กัน​อย่าง​เอา​เป็น​เอา​ตาย​และ​ไม่​กระตือรือร้น​ที่​จะ​นำ​บทเรียน​เรื่อง​ความ​ถ่อม​ใจ​ไป​ใช้. ถึง​กระนั้น พระ​เยซู​ก็​ยัง​อด​ทน​และ​ตรัส​ซ้ำ​แล้ว​ซ้ำ​อีก​ถึง​เหตุ​ผล​ที่​พวก​เขา​จำเป็น​ต้อง​ถ่อม​ใจ. (มาระโก 9:33, 34; ลูกา 9:46-48; 22:24, 25) พ่อ​แม่​ที่​เลียน​แบบ​พระ​เยซู​จะ​พยายาม​ขัด​เกลา​และ​อบรม​บ่ม​นิสัย​ลูก​อย่าง​อด​ทน และ​ถ้า​จำเป็น​พวก​เขา​ก็​จะ​สอน​บทเรียน​เรื่อง​เดิม​ซ้ำ​แล้ว​ซ้ำ​อีก​จน​กว่า​ลูก​จะ​เห็น​ความ​สำคัญ​ของ​เรื่อง​นั้น​จริง ๆ. *

3. สอน​โดย​การ​วาง​ตัว​อย่าง. พ่อ​แม่​ควร​เอา​ใจ​ใส่​คำ​แนะ​นำ​ของ​อัครสาวก​เปาโล​ที่​ให้​แก่​คริสเตียน​ใน​กรุง​โรม. ท่าน​เขียน​ไป​ถึง​คน​เหล่า​นั้น​ว่า “ถ้า​เป็น​เช่น​นี้ ท่าน​ผู้​สอน​คน​อื่น​ไม่​ได้​สอน​ตน​เอง​หรือ? ท่าน​ผู้​สอน​ว่า ‘อย่า​ขโมย’ ท่าน​เอง​ขโมย​หรือ?”—โรม 2:21

คำ​แนะ​นำ​ของ​เปาโล​ยัง​ใช้​ได้​ใน​ปัจจุบัน เพราะ​ปกติ​แล้ว​เด็ก​จะ​จด​จำ​สิ่ง​ที่​พ่อ​แม่​ทำ​มาก​กว่า​สิ่ง​ที่​พ่อ​แม่​พูด. ที่​จริง ถ้า​พ่อ​แม่​สอน​โดย​ปฏิบัติ​ให้​เห็น​เป็น​ตัว​อย่าง ก็​เป็น​ไป​ได้​มาก​ที​เดียว​ที่​ลูก​จะ​เชื่อ​ฟัง​คำ​แนะ​นำ​สั่ง​สอน​ของ​พวก​เขา.

4. เริ่ม​สอน​ตั้ง​แต่​ลูก​ยัง​เล็ก. ติโมเธียว​ซึ่ง​ร่วม​งาน​มิชชันนารี​กับ​อัครสาวก​เปาโล​เป็น​คน​ที่​มี​ชื่อเสียง​ดี​ใน​หมู่​คริสเตียน​เมือง​ลิสตรา. (กิจการ 16:1, 2) เหตุ​ผล​หนึ่ง​คือ เขา​ได้​รับ​การ​สอน​ให้​รู้​จัก “หนังสือ​บริสุทธิ์​ตั้ง​แต่​เป็น​ทารก.” แม่​และ​ยาย​ของ​ติโมเธียว​ไม่​เพียง​แค่​อ่าน​หนังสือ​บริสุทธิ์​ใน​พระ​คัมภีร์​ให้​เขา​ฟัง แต่​พวก​เธอ​ยัง​ช่วย​เขา​ให้​สามารถ​อธิบาย​ความ​จริง​ที่​เขียน​ไว้​ใน​หนังสือ​เหล่า​นั้น​ด้วย.—2 ติโมเธียว 1:5; 3:14, 15

คุณ​จะ​ได้​รับ​ความ​ช่วยเหลือ​จาก​ที่​ไหน?

พยาน​พระ​ยะโฮวา​มี​สิ่ง​พิมพ์​มาก​มาย​ที่​ผลิต​ขึ้น​เป็น​พิเศษ​เพื่อ​ช่วย​พ่อ​แม่​ใน​การ​สอน​ลูก​ให้​รู้​ความ​จริง​เรื่อง​พระเจ้า. หนังสือ​เหล่า​นี้​บาง​เล่ม​เขียน​ขึ้น​สำหรับ​เด็ก​เล็ก ๆ โดย​เฉพาะ. บาง​เล่ม​ก็​เป็น​สื่อ​กลาง​ที่​ช่วย​พ่อ​แม่​และ​ลูก​วัยรุ่น​ให้​มี​เรื่อง​พูด​คุย​กัน​ได้​เสมอ. *

แต่​ก่อน​ที่​พ่อ​แม่​จะ​สอน​ลูก​เกี่ยว​กับ​พระเจ้า​ได้ พวก​เขา​จำเป็น​ต้อง​รู้​คำ​ตอบ​สำหรับ​คำ​ถาม​ยาก ๆ ที่​ลูก​อาจ​ถาม​ขึ้น​มา. ตัว​อย่าง​เช่น คุณ​จะ​ตอบ​อย่าง​ไร​ถ้า​ลูก​ถาม​คำ​ถาม​ต่อ​ไป​นี้: ทำไม​พระเจ้า​ยอม​ให้​มี​ความ​ทุกข์? พระเจ้า​สร้าง​โลก​ขึ้น​มา​ทำไม? คน​ตาย​แล้ว​ไป​ไหน? พยาน​พระ​ยะโฮวา​ยินดี​ช่วย​คุณ​ให้​รู้​คำ​ตอบ​สำหรับ​คำ​ถาม​ดัง​กล่าว​และ​คำ​ถาม​อื่น ๆ ด้วย. การ​รู้​คำ​ตอบ​เหล่า​นี้​สามารถ​ช่วย​คุณ​และ​ครอบครัว​ให้​ใกล้​ชิด​พระเจ้า​ได้.—ยาโกโบ 4:8

[เชิงอรรถ]