ብዛዕባ ጌጋታት ግቡእ ኣረኣእያ ይሃሉኻ
ዶንን ማርጋሬትን፡ * ጓሎም ምስ ስድራ ቤታ ዀይና ኽትበጽሖም ስለ ዝመጸት ተሓጒሶም እዮም። ቅድሚ ምፍልላዮም ብሓባር ምእንቲ ኺምገቡ ኸኣ እታ ጥሮታ ዝወጸት ክኢላ ኸሻኒት ዝዀነት ማርጋሬት፡ እቶም ክልተ ደቂ ጓላ ዚፈትውዎ ብማካሮኒን ኣጅቦን ዚስራሕ ምግቢ ኣዳለወት።
ኵሎም ምስ ተቐመጡ፡ ማርጋሬት ነቲ ቐንዲ ምግቢ ኣምጺኣ ኣብ ማእከል እቲ ሰደቓ ኣንበረቶ። ነቲ መኽደን ምስ ኣልዓለቶ ግና፡ ኣብቲ ጻሕሊ፡ ውዑይ ስልሲ ኣጅቦ ጥራይ እዩ ነይሩ። ማርጋሬት ነቲ ቐንዲ ምግቢ ዝዀነ ማካሮኒ ምእታው ረሲዓቶ ነበረት።
ዕድመና ወይ ተመክሮና ብዘየገድስ ኵላትና ንጋገ ኢና። ከይሓሰብና ኽንዛረብ፡ ኣብ ዘይግዜኡ ገለ ነገር ክንገብር፡ ምናልባት እውን ንነገራት ሸለል ብምባልና ወይ ብምርሳዕና ጌጋታት ክንፍጽም ንኽእል ኢና። ግናኸ፡ ስለምንታይ ኢና እንጋገ፧ ንጌጋታት ብኸመይ ክንሕዞ ኣሎና፧ ኪውገድከ ይኽእል ድዩ፧ ብዛዕባ ጌጋታት ግቡእ ኣረኣእያ ምህላው ነዚ ሕቶታት እዚ መልሲ ኽንረኽበሉ ኺሕግዘና እዩ።
ብዛዕባ ጌጋታት ዘሎና ኣረኣእያን ኣረኣእያ ኣምላኽን
ጽቡቕ ነገር ምስ እንገብር እሞ፡ ዚግብኣና ዀይኑ እተሰምዓና ውዳሰን ምስጋናን ምስ ዚውሃበና፡ ተሓጒስና ኢና እንቕበሎ። እሞ ደኣ፡ ጌጋ ኽንገብር ከለና፡ ዋላ እውን ብዘይፍላጥ ዝገበርናዮ ወይ ካልኦት ዘየስተብሃሉሉ ይኹን፡ ጌጋና ኽንእመንዶ ኣይግብኣናን፧ ከምዚ ምግባር፡ ትሕትና ይሓትት።
ንርእስና ኻብ መጠን ንላዕሊ ኽብ ኣቢልና ንርኢ እንተ ዄንና፡ ጌጋና ኸነነኣእስ፡ ንኻልእ ሰብ ከነላግበሉ፡ ወይ እውን ከም እተጋገና ኽንክሕድ ንፍትን ንኸውን። ከምዚ ዝኣመሰለ ተግባር፡ መብዛሕትኡ ግዜ ሕማቕ ውጽኢት እዩ ዘለዎ። እቲ ጸገም ከይተፈትሐ ኺተርፍ ይኽእል እዩ፣ ካልኦት ድማ ብዘይፍትሓዊ መገዲ ብጌጋና ኺውቀሱ ይኽእሉ እዮም። ዋላ እኳ ጌጋና ናብ ካልኦት ብምልጋብ ካብ ሳዕቤናቱ ንግዜኡ እንተ ኣምለጥና፡ ኣብ መወዳእታኡ ግና፡ ‘ነፍሲ ወከፍና ብዛዕባ ርእሱ ንኣምላኽ ጸብጻብ ከም ዚህብ’ ክንርስዕ የብልናን።—ሮሜ 14:12።
ኣምላኽ ብዛዕባ ጌጋታት ርትዓዊ ኣረኣእያ እዩ ዘለዎ። ኣብ መጽሓፍ መዝሙር፡ ኣምላኽ “መሓርን ርሕሩሕን” ከም ዝዀነ ተገሊጹ ኣሎ፣ ብዘይካዚ፡ “ወትሩ ጕድለት ኣይኣርን፡ ንዘለኣለም እውን ኣይቅየምን እዩ።” ሰባት ዘይፍጹማት ምዃኖም ይፈልጥ እዩ፣ “ሓመድ ምዃንና ኸኣ ይዝክር” ስለ ዝዀነ፡ ንተፈጥሮኣዊ ድኽመትና ይርድኣልና እዩ።—መዝሙር 103:8, 9, 14።
ኣብ ርእሲ እዚ፡ እቲ ልክዕ ከም ሓደ መሓሪ ኣቦ ዝዀነ ኣምላኽና፡ ብዛዕባ ጌጋታት ከም ናቱ ዓይነት ኣረኣእያ ኺህልወና እዩ ዚደልየና። (መዝሙር 130:3) ቃሉ፡ ንሕና ዀንና ኻልኦት ክንጋገ ኸለና ዚሕግዘና ብዙሕ ምኽርን መምርሕን ይህበና እዩ።
ንጌጋታት እትሕዘሉ መገዲ
ሰባት ጌጋ ምስ ዚፍጽሙ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ንኻልኦት ኣብ ምውቃስ ወይ ንዝበልዎ ይኹን ንዝገበርዎ ነገር መመኽነይታ ኣብ ምቕራብ ብዙሕ ግዜን ጕልበትን የጥፍኡ እዮም። ከምዚ ኣብ ክንዲ እትገብር፡ ንሓደ ሰብ ብቓላትካ ኣጕሂኻዮ እንተ ዄንካ፡ ይቕረታ ሕተቶ፡ ጌጋኻ ኣርም፡ ዕርክነትካ ኸኣ ዓቅብ። ጌጋ ፈጺምካ፡ ብሰንኩ ድማ ንርእስኻ ወይ ንኻልእ ሰብ ጸገም ፈጢርካ ዲኻ፧ ኣብ ክንዲ ንርእስኻ እትወቅስ ወይ ንኻልኦት እትኸስስ፡ ንምንታይ ነቲ ጸገም ንምዕራይ ዚከኣለካ ዘይትገብር፧
እቲ ጌጋ ናትካ ኸም ዘይኰነ እናገለጽካ ድርቕ ምባል፡ ነቲ እተፈጥረ ዘየድሊ ውጥረት ዝያዳ ኸም ዚናዋሕን እቲ ጸገም ከም ዚጋደድን እዩ ዚገብር። ስለዚ፡ ካብ ጌጋኻ እንተ ተምሃርካን ንጌጋኻ እንተ ኣረምካዮን ዝሓሸ እዩ።ካልእ ሰብ ምስ ዚጋገ ግና ከም ዘይተሓጐስና ዜርኢ ምላሽ ክንህብ ኣዝዩ ቐሊል እዩ። ነቲ የሱስ፡ “ከምቲ ሰባት ኪገብሩልኩም እትደልይዎ ዘበለ ዅሉ፡ ንስኻትኩም እውን ከምኡ ግበሩሎም” ብምባል ዝሃቦ ምኽሪ ምስዓብሲ ኽንደይ ዝሓሸ ዀን እዩ። (ማቴዎስ 7:12) ዋላ እውን ጌጋኻ ንእሽቶ ይኹን፡ ክትጋገ ኸለኻ ኻልኦት ሰባት ምሕረት ኪገብሩልካ ወይ እውን ንጌጋኻ ምሉእ ብምሉእ ዕሽሽ ኪብልዎ ኸም እትደሊ ዜጠራጥር ኣይኰነን። እሞ ደኣ ንምንታይ ንኻልኦት ከምዚ ዝኣመሰለ ለውሃት ከተርእዮም ዘይትጽዕር፧—ኤፌሶን 4:32።
ጌጋታት ንምንካይ ዚሕግዝ ስርዓታት
ሓደ መዝገበ ቓላት ከም ዝገለጾ፡ ጌጋታት ዚፍጠር፡ ቅኑዕ ዘይኰነ መደምደምታ ስለ ዚህልወናን እኹል ዘይኰነ ፍልጠት ስለ እንረክብን ኣቓልቦ ስለ ዘይንገብርን ኪኸውን ይኽእል እዩ። ነፍሲ ወከፍ ሰብ ንሓደ ኻብዚ ጠባያት ወይ ካብኡ ንላዕሊ ኣንጸባሪቑ ኸም ዚፈልጥ ዚከሓድ ኣይኰነን። ግናኸ፡ ንገለ ኻብቲ ኣብ ቅዱሳት ጽሑፋት ዚርከብ መሰረታዊ ስርዓታት ምምርማር፡ ጌጋታት ንምንካይ ይሕግዝ እዩ።
ሓደ ኻብዚ ስርዓታት እዚ እቲ ኣብ ምሳሌ 18:13 ዚርከብ፡ “ከይሰምዐ ዚምልስ፡ ዕሽነትን ውርደትን ይዀኖ” ዚብል እዩ። እወ፡ ግዜ ወሲድካ ጽን ኢልካ ምስማዕን እንታይ ኢልካ ኸም እትምልስ ምሕሳብን፡ ብሃወኽ ካብ ምዝራብ ወይ ቅጽበታዊ ምላሽ ኻብ ምሃብ ክትቍጠብ ይሕግዝ እዩ። ኣቓልቦ ብምግባርካ እትረኽቦ ፍልጠት ከኣ ኣብ ግጉይ መደምደምታ ኻብ ምብጻሕን ጌጋ ኻብ ምፍጻምን ክትስተር ኪሕግዘካ ይኽእል እዩ።
ካልእ ስርዓት መጽሓፍ ቅዱስ ከኣ፡ “ዚከኣል እንተ ዀይኑስ፡ ብወገንኩም፡ ምስ ኵሉ ሰብ ብሰላም ንበሩ” ይብል። (ሮሜ 12:18) መንፈስ ሰላምን ምትሕብባርን ከተስፍን ዚከኣለካ ግበር። ምስ ካልኦት ክትዓዪ ኸለኻ፡ ሓልዮትን ኣኽብሮትን ኣርኢ፣ ክትንእዶምን ከተተባብዖምን ድማ ጽዓር። ከምኡ ትገብር እንተ ዄንካ፡ ከይሓሰብካ እትዛረቦ ዘረባን እትገብሮ ተግባርን ብቐሊሉ ይቕረ ወይ ዕሽሽ ኪብሃለልካ እዩ፣ ከቢድ በደላት እውን ከይተረፈ ብዘይ ገለ ጸገም ኪድቅስ ወይ ኪፍታሕ ይኽእል እዩ።
ካብ ጌጋታትካ ጽቡቕ ትምህርቲ ኽትረክብ ጽዓር። ንእተዛረብካዮ ወይ ንዝገበርካዮ ነገር ከተመኻንየሉ ኣብ ክንዲ እትፍትን፡ ጽቡቕ ባህርያት ከተማዕብል ዚሕግዘካ ኣጋጣሚ ኸም ዝዀነ ጌርካ ርኣዮ። ዝያዳ ዓቕሊ፡ ለውሃት፡ ወይ ርእሰ ግትኣት ከተርኢ የድልየካዶ ይኸውን፧ ከም ልእመት፡ ሰላም፡ ወይ ፍቕሪ ዝኣመሰለ ባህርያትከ፧ (ገላትያ 5:22, 23) እንተ ወሓደ፡ ኣብ መጻኢ እንታይ ክትገብር ከም ዘይብልካ ኽትምሃር ትኽእል ኢኻ። ሓላፍነት ዘይስምዖ ሰብ ክትከውን እኳ እንተ ዘይብልካ፡ ብጌጋታት ግና እምብዛ ኣይትጨነቕ። ተዋዛያይ ምዃን ድማ ውጥረት ኣብ ምንካይ ሓጋዚ እዩ።
ግቡእ ኣረኣእያ ምህላው ዘለዎ ጥቕሚ
ብዛዕባ ጌጋታት ግቡእ ኣረኣእያ ምህላው፡ ጌጋታት ኣብ እንፍጽመሉ ግዜ ጠቓሚ ብዝዀነ መገዲ ኽንሕዞ ይሕግዘና። ምስ ገዛእ ርእስናን ምስ ካልኦትን ዝያዳ ሰላም ይህልወና። ካብ ጌጋታትና ኽንምሃር እንተ ጽዒርና፡ ብዝያዳ ጥበበኛታትን ተፈተውትን ንኸውን። እምብዛ ኣይክንድቈስን፡ ብዛዕባ ርእስና እውን ሕማቕ ኣይክንሓስብን ኢና። ካልኦት እውን ምስ ጌጋታቶም ይቃለሱ ኸም ዘለዉ ምስ እንግንዘብ፡ ናባታቶም ብዝያዳ ኽንቀርብ ኢና። ልዕሊ ዅሉ ድማ፡ ኣምላኽ ፈቃርን ብናጻ ይቕረ ዚብልን ከም ዝዀነ ፈሊጥና ንዕኡ ምስ እንመስሎ፡ ክንጥቀም ንኽእል ኢና።—ቈሎሴ 3:13።
እታ ኣቐዲማ እተጠቕሰት ማርጋሬት ዝፈጸመቶ ጌጋ፡ ንምትእኽኻብ እታ ስድራ ቤት ኣበላሽይዎዶ፧ ፈጺሙ ኣየበላሸዎን። ኵሎም፡ ምናዳ ኸኣ ማርጋሬት፡ እቲ ዅነታት ዜስሕቕ ከም ዝዀነ ተገንዚቦም እዮም፣ ነቲ ምግቢ ኸኣ ብዘይ ማካሮኒ ተሓጒሶም በልዕዎ። ድሕሪ እተወሰነ ዓመታት፡ እቶም ክልተ ደቂ ደቂ ብዛዕባ እታ ብስድራ ቤት ኰይኖም እተመገቡላ ዘይትርሳዕ ኣጋጣምን ምስ ኣቦሓጎኦምን እኖሓጎኦምን ዘሕለፍዎ ባህ ዜብል ግዜን ንደቆም ኣዘንትዮምሎም እዮም። ከመይሲ፡ ማርጋሬት ዝፈጸመቶ ጌጋ ኸቢድ ኣይነበረን!
^ ሕ.ጽ. 2 ስማት ተቐዪሩ እዩ።