ቃለ መጠይቕ | ሃንስ ክሪስቲያን ኮትላር
ሓደ ኽኢላ ባዮተክኖሎጂ ብዛዕባ እምነቱ ዝገለጾ
ብ1978 ዶክተር ሃንስ ክሪስቲያን ኮትላር ኣብ ሆስፒታል ራድየም ኖርወይ ንመንሽሮን ንስርዓተ ምክልኻል ሕማምን ዚምልከት ናይ መጀመርታ ስነ ፍልጠታዊ ምርምር ኣካየደ። ኣብቲ እዋን እቲ ድማ፡ ብዛዕባ መበቈል ህይወት ኪግደስ ጀመረ። ንቕሑ! ብዛዕባ እቲ ዝገበሮ ምርምርን ብዛዕባ ሃይማኖታዊ እምነቱን ሓቲታቶ ኣላ።
ብዛዕባ መበቈልን ትርጕምን ህይወት ከም እትግደስ ዝገበረካ እንታይ እዩ፧
ኣቦይ ካቶሊክ እዩ ነይሩ፣ ኣደይ ከኣ ፕሮተስታንት እያ ነይራ። ይኹን እምበር፡ ወለደይ ብዛዕባ ሃይማኖት ብዙሕ ተገዳስነት ኣይነበሮምን። ኣነ ግና ኰተቴ ኸለኹ፡ ብዛዕባ ትርጕም ህይወት ክሓስብ ጀሚረ፣ ብዛዕባ ቡድህናን ሂንዱነትን እስልምናን ዚገልጽ መጻሕፍቲ ድማ ኣንቢበ እየ። ሕሉፍ ሓሊፈ እውን፡ ብዛዕባ ሓቂ ምእንቲ ኺነግረኒ ንኣምላኽ ሓቲተዮ እየ።
1970ታት ዓውዲ ሞለኲላዊ ስነ ህይወት ንቕድሚት ዝገስገሰሉ እዋን ስለ ዝነበረ፡ ብዛዕባ መበቈል ህይወት ዚሕብሮ ነገር እንተ ኣልዩ ኽሓስብ ጀመርኩ። እቲ ኣብ ውሽጢ ህያዋን ዋህዮታት ዚካየድ መስርሕ ኣዝዩ የደንቐኒ ስለ ዝነበረ ድማ፡ ባዮተክኖሎጂ ኸጽንዕ መሪጸ። መብዛሕትኦም ዚምህሩኒ ዝነበሩ ፕሮፌሰራት፡ ህይወት ብባህርያዊ መስርሕ እናማዕበለት ከም ዝመጸት እዮም ዚዛረቡ ነይሮም፣ ኣነ እውን ነቲ ንሳቶም ዚብልዎ እኣምነሉ ነይረ።
ብዛዕባ መጽሓፍ ቅዱስ ክትግደስ ዝጀመርካ ስለምንታይ ኢኻ፧
ክልተ ናይ የሆዋ መሰኻኽር ናብ ቤትና መጹ። ፍሽሑዋት እኳ እንተ ነበሩ፡ ኣነ ግና ተገዳስነት ከም ዘይብለይ ብምንጋር ተጸዊገ መለስኩሎም። ከምኡ ኽገብር ከለኹ፡ ሰበይተይ ትሰምዓኒ ነይራ። “ከምኡ ኢልካ ኽትምልሰሎም ኣይነበረካን። ብዛዕባ ትርጕም ህይወት ኵሉ ሳዕ እንዲኻ እትግደስ” በለትኒ። ሓቃ እያ ነይራ። እቲ ዝገበርክዎ ስለ ዘሕፈረኒ ድማ፡ ነቶም ናይ የሆዋ መሰኻኽር እናጐየኹ ሰዓብክዎም። ክንዘራረብ ከለና፡ መጽሓፍ ቅዱስ ምስ ስነ ፍልጠት ይሳነ እንተ ዀይኑ ኽፈልጥ ከም ዝደሊ ነገርክዎም።
እሞኸ እንታይ ኢሎም መሊሶምልካ፧
መጽሓፍ ቅዱስ ብዛዕባ ምንጪ እቲ ኣብ ዩኒቨርስ ዘሎ ጸዓት እንታይ ከም ዚብል ኣርእዮምኒ። እታ ዘንበቡለይ ጥቕሲ፡ “ኣዒንትኹም ናብ ላዕሊ ቋሕ ኣቢልኩም ርአዩ፡ ነዚ ዝፈጠሮ መን እዩ፧ . . . ካብ ዕቤት ምልኩን ካብ ብርትዔ ሓይሉን እተላዕለ ሓደ እኳ ኣይተርፍን” ትብል። a እዚ ድማ ኣዝዩ ኣገረመኒ። ኣብ ርእሲኡ ኸኣ፡ ዩኒቨርስ ብስርዓት ኪጓዓዝ ዝኸኣለ፡ ምንጩ ኣስተውዓሊ ፈጣሪ ስለ ዝዀነ ምዃኑ ዚገልጽ ሓሳብ ርትዓዊ ዀይኑ ተሰምዓኒ።
ብዛዕባ ፍልቀት ዝነበረካ ኣረኣእያ ተቐዪሩዶ፧
ቀስ ብቐስ፡ ሓያሎ ኽልሰ ሓሳብ ፍልቀት፡ ጽኑዕ ስነ ፍልጠታዊ መርትዖ ኸም ዘይብሉ ተገንዚበ እየ። ክልሰ ሓሳብ ፍልቀት፡ ከም ስርዓተ ምክልኻል ሕማም ዝኣመሰለ ኣብ ውሽጢ ህያዋን ነገራት ዚርከብ ዜደንቕ ንድፊ፡ ብርእሱ ኸም ዝመጸ ንምግላጽ ተባሂሉ እተማህዘ ጽውጽዋይ እዩ። ንስርዓተ ምክልኻል ሕማም ብዝያዳ ምስ ኣጽናዕክዎ፡ ክሳዕ ክንደይ ሕልኽልኽ ዝበለን ውጽኢታውን ምዃኑ ተረዲአ እየ። በዚ ኸምዚ፡ ብምኽንያት እቲ ዝገበርክዎ ምርምር፡ ህይወት ብሓደ ኣስተውዓሊ ፈጣሪ ኸም እተፈጥረት ክድምድም ክኢለ።
ብምኽንያት እቲ ዝገበርክዎ ምርምር፡ ህይወት ብሓደ ኣስተውዓሊ ፈጣሪ ኸም እተፈጥረት ክድምድም ክኢለ
ብዛዕባ እቲ ኣብ ተፈጥሮ ዘሎ ንድፊ ዚገልጽ መርትዖ ኽትህበና ትኽእልዶ፧
ስርዓተ ምክልኻል ሕማም፡ ካብ ከም እኒ ባክተርያን ቫይረስን ዝኣመሰሉ እተፈላለዩ ዓይነት ደቀቕቲ ተህዋስያን ኪከላኸለልና ዚኽእል፡ ዜደንቕ ቅርጽን መስርሕን ዘለዎ ስርዓት እዩ። መስርሕ ስርዓተ ምክልኻል ሕማም፡ ኣብ ክልተ ንሓድሕዱ ዚደጋገፍ ስርዓት እዩ ዚምደብ። እቲ ቐዳማይ፡ ኣብ ውሽጢ እተወሰነ ሰዓታት፡ ነቶም ናብ ሰብነት ዝኣተዉ ደቀቕቲ ተህዋስያን ንምጥቃዕ ይዳሎ። እቲ ኻልኣይ ግና፡ ምላሽ ንምሃብ ነዊሕ መዓልትታት እዩ ዚወስድ፣ ይኹን እምበር፡ ልክዕ ከምቲ ዕላማኡ ብልክዕ ዚወቅዕ ፍላጻ ስለ ዝዀነ፡ ብዘይ ዋላ ሓንቲ ጌጋ ነቶም ደቀቕቲ ተህዋስያን የጥቅዖም። ብዘይካዚ፡ እቲ ኻልኣይ ስርዓት፡ ልዑል ናይ ምዝካር ክእለት ስለ ዘለዎ፡ ሓደ ደቂቕ ተህዋስ ድሕሪ ዓመታት ተመሊሱ እንተ መጺኡ፡ ብቕልጡፍ እዩ ስጕምቲ ዚወስደሉ። ብምሉኡ እቲ ስርዓት ብዜደንቕ መገዲ ስለ ዚዓዪ፡ መብዛሕትኡ እዋን፡ ደቀቕቲ ተህዋስያን ናብ ሰብነትና ኸም ዝኣተዉን እቲ ስርዓትና ብውጽኢታዊ መገዲ ኸም እተኸላኸለልናን ኣይንፈልጥን ኢና። ስርዓተ ምክልኻል ሕማም፡ ካብ ግዳም ንዚመጹ ደቀቕቲ ተህዋስያንን ነቶም ንሰብነትና ዜቝሙ ብኣማእታት ዚቝጸሩ ዋህዮታትን ፈልዩ ዚፈልጠሉ መገዲ እውን ዜደንቕ እዩ።
ደቂቕ ተህዋስ ናብ ኣካላትና ኺኣቱ ኸሎ እንታይ ከም ዜጋጥም እስከ ንገረና።
ደቀቕቲ ተህዋስያን፡ ብኣፍና፡ ብምግብና፡ ብጾታዊ ኣካላትና፡ ወይ ከኣ ብቘርበትና ኺኣትዉ ይኽእሉ እዮም። ስርዓተ ምክልኻል ሕማም፡ ደቀቕቲ ተህዋስያን ከም ዝኣተዉ እንተ ፈሊጡ፡ ነቶም ነዚ ዕላማ እዚ ተባሂሎም ብጥንቃቐ እተነድፉ ብዙሓት ፕሮቲን፡ ተኸታታሊ ስጕምቲ ንኺወስዱ የነቓቕሖም። ኣብዚ ስጕምቲ እዚ ዚካፈል ነፍሲ ወከፍ ክፋል፡ ነቲ ቐጺሉ ዘሎ ኽፋል የነቓቕሖ እዩ፣ እዚ ኸኣ፡ ነቲ መስርሕ ምክልኻል ዝያዳ ሓይሊ ይውስኸሉ። እቲ መስርሕ ኣዝዩ ዜደንቕ እዩ።
ብዛዕባ ስነ ፍልጠት ዘሎካ ምርዳእ፡ ነታ ኣብ ኣምላኽ ዘላትካ እምነት ኣደልዲልዋ እዩ ማለት ድዩ፧
እወ። ስርዓተ ምክልኻል ሕማም ዘለዎ ሓይልን እተሓላለኸ መስርሕን፡ ጥበበኛን ፈቃርን ፈጣሪ ኸም ዘሎ ዜርኢ እዩ። ስነ ፍልጠት ነታ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዘላትኒ እምነት እውን ኣደልዲልዋ እዩ። ንኣብነት፡ ምሳሌ 17:22፡ “ሕጉስ ልቢ ጽቡቕ መድሃኒት እዩ” ትብል። ተመራመርቲ ድማ፡ ኵነታት ኣእምሮና ንስርዓተ ምክልኻል ሕማም ኪጸልዎ ኸም ዚኽእል ፈሊጦም እዮም። ንኣብነት፡ ውጥረት ነቲ ኣብ ሰብነትና ዘሎ ስርዓተ ምክልኻል ሕማም ኬዳኽሞ ይኽእል እዩ።
ብዙሓት እትፈልጦም ሰባት፡ ኣብ ኣምላኽ ዘይኣምኑ ስለምንታይ እዮም፧
እተፈላለየ ምኽንያት ኪህልዎም ይኽእል እዩ። ገሊኣቶም ልክዕ ከማይ፡ ነቲ እተማህርዎ ነገራት ስለ እተቐበልዎ ኪኸውን ይኽእል እዩ። ምናልባት ንፍልቀት ዚድግፍ ቅኑዕ ስነ ፍልጠት ከም ዘሎ ገይሮም ይሓስቡ ይዀኑ። ገሊኣቶም ከኣ፡ ብዛዕባ መበቈል ህይወት ብዙሕ ኣይግደሱን እዮም። እዚ ግና ዜሕዝን እዩ። ዝያዳ ሕቶታት ኪሓትቱ ዘለዎም እዩ ዚመስለኒ።
ስለምንታይ ኢኻ ናይ የሆዋ ምስክር ኴንካ፧
ተቐበልቲ ጋሻ ምዃኖምን ኣብቲ ዝሓሸ መጻኢ ኸም ዚህሉ ዚገልጽ ፈጣሪ ዝሃቦ መብጽዓ ምእማኖምን እዩ ስሒቡኒ። b እዛ እምነት እዚኣ ኸኣ፡ ኣብ ጽውጽዋይን ግምትን ዘይኰነትስ፡ ኣብ ምርምርን ኣብ ዜእምን መርትዖን እተመርኰሰት እያ። c