ወለድኻ ማሕበራዊ መራኸቢ ኽትጥቀም ይፈቕዱልካ ድዮም፧ ዚፈቕዱልካ እንተ ዀይኖም፡ እዛ ዓንቀጽ እዚኣ ኣብ ሰለስተ ኣገደስቲ መዳያት ክትሕግዘካ እያ።

ኣብዛ ገጽ እዚኣ፦

•  ማሕበራዊ መራኸቢ ንግዜይ ብኸመይ እዩ ዚጸልዎ፧

•  ማሕበራዊ መራኸቢ ንድቃሰይ ብኸመይ እዩ ዚጸልዎ፧

•  ማሕበራዊ መራኸቢ ንስምዒተይ ብኸመይ እዩ ዚጸልዎ፧

•  መዛኑኻ እንታይ ይብሉ፧

 ማሕበራዊ መራኸቢ ምጥቃም ንሓደ ፈጣን ፈረስ ከም ምግላብ እዩ። ወይ ንሱ ይቈጻጸረካ ወይ ድማ ንስኻ ትቈጻጸሮ።

 “ማሕበራዊ መራኸቢ ንሒደት ደቓይቕ ክርኢ ኢለ እየ ዝጅምር፡ ደሓር ግና ከይተረድኣኒ ንነዊሕ ሰዓታት እጸንሕ። ማሕበራዊ መራኸቢ፡ ወልፊ ዜትሕዝን ንግዜኻ ዚቐትልን ኪኸውን ይኽእል እዩ።”—ጆኣና።

 ትፈልጥዶ፧ ማሕበራዊ መራኸቢታት፡ ኰነ ኢልካ ንሰባት ወልፊ ኸም ዜትሕዝ ጌርካ እዩ ዚንደፍ። እቶም ነደፍቲ፡ ሓደ ወብሳይት ዝያዳ ህቡብን ሰባት ብዙሕ ዚርእይዎን እንተ ዀይኑ፡ ትካላት ኣብኡ ፍርያቶም ንምውዕዋዕ ብዙሕ ገንዘብ ከም ዚኸፍሉ ይፈልጡ እዮም።

 ንርእስኻ ኸምዚ ኢልካ ሕተት፦ ‘ከይተፈለጠኒ ኣብ ማሕበራዊ መራኸቢ ነዊሕ ሰዓታት አጥፍእ ድየ፧’ ‘ንገለ ኻብቲ ኣብኡ ዘጥፍኦ ግዜ፡ ኣብ ካልእ ዚጠቅም ንጥፈታት ከውዕሎዶ ምኸኣልኩ ነይረ፧’

 ክትገብሮ እትኽእል። ማሕበራዊ መራኸቢ ንኽንደይ ሰዓታት ከም እትጥቀም ኣቐዲምካ ወስን። ካብቲ ዝመደብካዮ ግዜ ድማ ኣይትሕለፍ።

 “ገሊኡ ኣፕሊኬሽናት ንእተወሰነ ሰዓታት ድሕሪ ምጥቃመይ ሞባይለይ ባዕላ ኸም እትዓጽዎ ገይረ። ድሕሪኡ፡ ንእተወሰነ እዋን ከምኡ ምግባር ቀጺለ። በዚ ኸምዚ ነዊሕ ሰዓታት ከየባኸንኩ፡ ማሕበራዊ መራኸቢ ሚዛናዊ ብዝዀነ መገዲ ኽጥቀም ክኢለ።”—ቲና።

 ስርዓት መጽሓፍ ቅዱስ፦ “ንግዜኹም ብዝበለጸ ተጠቐሙሉ።”—ኤፌሶን 5:16።

 መንእሰያት እንተ ወሓደ ንሸሞንተ ሰዓት ኪድቅሱ ኸም ዘለዎም ሓያሎ ኽኢላታት ይዛረቡ እዮም፣ እንተ ዀነ ግና፡ ብዙሓት መንእሰያት ክንድኡ ዚኣክል ሰዓት ኣይድቅሱን እዮም። እዚ ዝዀነሉ ምኽንያት ድማ፡ ኣብ እዋን ድቃስ ማሕበራዊ መራኸቢ ስለ ዚጥቀሙ እዩ።

 “ቅድሚ ምድቃሰይ፡ ኣድላዪ መልእኽቲ ኸይህሉ ኢለ ሞባይለይ እርኢ እየ፡ ደሓር ግና ሰባት ዝለጠፍዎ ስእልታት ብምርኣይ ነዊሕ ሰዓታት አጥፍእ። እዚ ኸቋርጾ ዝጽዕር ዘለኹ ሕማቕ ልማድ እዩ።”—ማሪያ።

 ትፈልጥዶ፧ እኹል ዕረፍቲ ዘይምርካብ፡ ወጥርን ጭንቀትን ኬስዕብ ይኽእል እዩ። ፕሮፌሰር ስነ ኣእምሮ ዝዀነት ጂን ትወይን ከም ዝገለጸቶ፡ ዋሕዲ ድቃስ ሰባት ጽቡቕ ከም ዘይስምዖምን ሓጐሶም ከም ዚስእኑን ኪገብር ይኽእል እዩ። ብዘይካዚ፡ “ድሕሪ ግዜ ኸቢድ ኣእምሮኣዊ ጸገም” ኬምጽእ ከም ዚኽእል ገሊጻ እያ። a

 ንርእስኻ ኸምዚ ኢልካ ሕተት፦ ‘ንኽንደይ ዚኣክል ሰዓታት እየ ዝድቅስ፧’ ‘ኣብቲ ኸዕርፈሉን ክድቅሰሉን ዚግባእ እዋን፡ ማሕበራዊ መራኸቢ እርኢ ድየ፧’

 ክትገብሮ እትኽእል። ኤለክትሮኒካዊ ንዋት ኣብ እትድቅሰሉ ኽፍሊ ኣይተቐምጥ። ዚከኣል እንተ ዀይኑ ኻብቲ እትድቅሰሉ ኽልተ ሰዓት ኣቐዲምካ፡ ኤለክትሮኒካዊ ንዋት ኣይትጠቐም። ንግሆ ኻብ ድቃስካ ንምብርባር፡ ደወል ሰዓት ዜድልየካ እንተ ዀይኑ፡ ነዚ ኣብ ናይ ሞባይልካ ወይ ናይ ታብለትካ ሰዓት ኣይትግበሮ።

 “ሓድሓደ ግዜ፡ ኣብ ሞባይለይ ክርኢ አምሲ እየ፣ ነዚ ግና ከመሓይሾ እጽዕር ኣለኹ። ብሱልን ሓላፍነት ዚስምዖን ሰብ ክኸውን እየ ዝደሊ። ንጽብሒቱ ንጡፍ ኰይነ መታን ክውዕል ብኣጋኡ ምድቃስ ክጅምር ኣሎኒ።”—ጀረሚ።

 ስርዓት መጽሓፍ ቅዱስ፦ ‘እቲ ዚሓይሽ መርምሩ።’—ፊልጲ 1:10።

 ኣብ ሓደ መጽናዕቲ ኻብ እተሳተፋ ተምሃሮ ኻልኣይ ደረጃ ቤት ትምህርቲ፡ ዳርጋ ፍርቀን “ዘየቋርጽ ጓሂ ወይ ተስፋ ናይ ምቝራጽ ስምዒት” ከም ዘለወን ሓቢረን እየን። መበገሲ ኸምዚ ዓይነት ስምዒት ድማ ማሕበራዊ መራኸቢ ኪኸውን ይኽእል እዩ። ከመይሲ፡ ዶክተር ሌናርድ ሳክስ ከም ዝገለጾ፡ “ኣብ ማሕበራዊ መራኸቢ ብዙሕ ግዜ ብዘጥፋእና መጠን፡ ንርእስና ምስ ካልኦት ስለ እነነጻጽራ፡ ብዛዕባ ርእስና ሕማቕ ኪስምዓናን ክንጕህን ንኽእል ኢና።” b

 “መንእሰያት ንርእሶም ምስ ካልኦት ኬወዳድሩ ንቡር እዩ፡ ማሕበራዊ መራኸቢ ድማ ነዚ የጋድዶ እዩ። ንነዊሕ ሰዓታት ካልኦት ሰባት ዝለጠፍዎ ስእልታት ምስ ረኣኻ ንህይወትካ ምስ ህይወቶም ተወዳድራ ትኸውን፡ ወይ ከኣ ነቲ ኣዕሩኽካ ዜሕልፍዎ ጽቡቕ ግዜ ምስ ረኣኻ ብዙሕ ነገር ይሓልፈካ ኸም ዘሎ ዀይኑ ይስምዓካ ይኸውን።”—ፊቢ።

 ትፈልጥዶ፧ ማሕበራዊ መራኸቢ ምስ ኣዕሩኽካ ንኽትራኸብ ዚሕግዝ እኳ እንተ ዀነ፡ ነቲ ብኣካል ተራኺብካ እትገብሮ ዕላል ግና ዚትክእ ኣይኰነን። ነዚ ብዚምልከት ዶክተር ኒኮላስ ካርዳራስ ከምዚ ኢሉ ጽሒፉ ኣሎ፦ “ምስ ሰባት ብኤለክትሮኒካዊ መገዲ ምጽሕሓፍ ከምቲ ገጽ ንገጽ እናተረኣኣኻ እትገብሮ ዕላል ዜዕግብ ኣይኰነን። እዚ ዚዀነሉ ምኽንያት ድማ፡ ሰባት ብኣካል ተራኺቦም ናይ ልቦም ምዕላል ዝያዳ ስለ ዜሐጕሶም እዩ።” c

 ንርእስኻ ኸምዚ ኢልካ ሕተት፦ ‘ኣዕሩኸይ ዚገብርዎ ነገራት ምስ ረኣኹ፡ በይነይ ዝዀንኩ ዀይኑ ይስምዓኒ ድዩ፧’ ‘ኣዕሩኸይ ኪዘናግዑ ኸለዉ ንዝለጠፍዎ ስእልታት ምስ ረኣኹ ህይወተይ ዘሰልኪ ዀይኑ ይስምዓኒ ድዩ፧’ ‘ዝለጠፍክዎ ነገራት ሒደት ወይ ዋላ ሓንቲ ላይክ እንተ ዘይተገይሩሉ፡ እበሳጮ ድየ፧’

 ክትገብሮ እትኽእል። ንሒደት መዓልትታት፡ ወይ ንሰሙን ፡ ወይ ድማ ንሓደ ወርሒ ዚኸውን ካብ ማሕበራዊ መራኸቢ ርሓቕ። ምስ ኣዕሩኽካ ዝያዳ ብኣካል ወይ ብተሌፎን ተራኸብ። ካብ ማሕበራዊ መራኸቢ ምስ ረሓቕካ፡ ዝስምዓካ ዝነበረ ወጥሪ ኸም ዝነከየን ሓጐስካ ኸም ዝወሰኸን ተስተብህል ትኸውን።

 “ማሕበራዊ መራኸቢ ኽጥቀም ከለኹ፡ ካልኦት ሰባት ኣብ ዚገብርዎ ነገራት ሓያል ተገዳስነት ነይሩኒ። ንዅሉ ኣካውንተይ ምስ ደምሰስክዎ ግና፡ ካብ ዝባነይ ከቢድ ጾር ከም እተላዕለ ዀይኑ ተሰሚዑኒ። ዝያዳ ጠቓሚ ነገራት ንኽገብር ድማ ግዜ ረኺበ።”—ብሪያና።

 ስርዓት መጽሓፍ ቅዱስ፦ “ነፍሲ ወከፍ ገግብሩ ይመርምር እሞ፡ ምስ ካልእ ከይተነጻጸረ፡ ብርእሱ ጥራይ ዜሐጕሶ ነገር ኪህልዎ እዩ።”—ገላትያ 6:4።