‘Lu Nen Mbatseen Asema’
‘Lu Nen Mbatseen Asema’
“Uwer u̱ de gbe ne sha gbashima ga, luun nen mbatseen asema, shiren nen Ter tom.”—ROM. 12:11.
1. Mbaiserael yange ve naan iniaav mbi sha uzendenya man akaa agenegh sha ci u nyi?
MBATOMOV mba Yehova ka vea naan un iniaav a ishima ve i môm sha u tesen ér a doo ve ishima shi ve soo u eren ishima na nahan, i doo un kpishi. Sha ayange a tsuaa la, Yehova lumun iniaav mbi i naan un sha uzendenya man akaa agenegh la. Mbaiserael naan iniaav mbin sha gbenda u Tindi u Mose tese la sha u sughun Yehova shi sônon un ér a de ve a asorabo a ve. Kpa ken tiônnongo u Kristu yô, Yehova kera pin se ér se na un iniaav sha uzendenya man akaa agenegh er i eren sha ayange a tsuaa la nahan ga. Nahan cii kpa, Apostoli Paulu tese ken ityough 12 ki washika na u nger hen Mbakristu mba ken Roma la ér, gba u se naan Aôndo iniaav her. De se nenge er a fatyô u eren kwagh ne yô.
Nagh Ku Uma
2. Ka uma u nyi i doo u Mbakristu vea lu a mini, man kwagh ne wa nyi man nyi kere?
2 Ôr Mbaromanu 12:1, 2. Paulu pase wang ken vegher u hii hii u washika na la ér ka sha aeren a sha tindi la i fe Mbakristu mba i shigh ve mkurem la a mi ga, kpa mba ne ve ishô sha ishigh ki Aôndo sha ci u jighjigh ve u nan la, vea lu Mbayuda shin vea lu Atôatyev kpaa. (Rom. 1:16; 3:20-24) Paulu pase ken ityough ki sha 12 la ér, doo u Mbakristu vea tese iwuese sha kwagh ne, sha u nan ayol a ve sha ci u Aôndo. U se er nahan yô, gba u se gema mhen wase. Er se ye dyako u myen yô, se mba sha ikyev i “tindi u isholibo man u kuugh la.” (Rom. 8:2) Sha nahan yô, gba u se gema se hingir “hegh ken jijingi u mhen [wase].” (Ef. 4:23) Ka sha iwasen i Aôndo man jijingi na tseegh se fatyô u aren sha imba mgem ne ye. Shi gba u se nôngo sha afatyô wase cii se yaren tom a “tahav mbu mhen wase,” (NW ). Kwagh ne tese ér gba u se nôngo kpoghuloo sha er se “hingir . . . inja i môm a tar ne ga” yô.—Ef. 2:1-3.
3. Se mba eren ityom i Mbakristu sha ci u nyi?
3 Paulu shi kaa a vese ér se yar tom a “tahav mbu mhen” wase sha er se “kar er ishima i Aôndo i lu yô man kwagh u a doo man a kom u rumun un man shi a lu vough la kpaa yô.” Se mba er Bibilo hanma iyange sha ci u nyi? Man se mba gbidyen kwar shi se mba eren msen shi se mba ze mbamkombo mba Mbakristu shi se mba pasen loho u dedoo u Tartor sha ci u nyi? Se mba eren akaa ne sha ci u mbatamen mba tiônnongo umbur se u eren aa? Sha kpôô yô, doo u se wuese mbatamen sha iwasen i ve ne se sha mbamumbur vev la. Kpa se mba eren ityom i Mbakristu sha ci u jijingi u Aôndo mgbegha se, nahan se soo u tesen ser Yehova doo se ishima a ishima yase cii. Heela tseegh ga, doo u se ayol a se se na jighjigh ser aluer se mba eren ityom ne yô, se mba eren ityom i Aôndo a soo er se er yô. (Sek. 4:6; Ef. 5:10) Mfe u se fe ser Aôndo una lumun a mcivir wase aluer se mba tesen ieren i mimi i Mbakristu la, ngu a va se a msaanyol kpishi man mkom u vesen kpaa.
I Na Se Uiyua Kposo Kposo
4, 5. Mbatamen mba ken Kristu vea yar tom a uiyua mba i ne ve la nena?
4 Ôr Mbaromanu 12:6-8, 11. Paulu pase ér “se mba a uiwua kposo kposo sha inja i mrumun u sha mhôôn u i ne se la.” Uiyua mbagenev mba Paulu a ter la, er iyua i wan mbagenev kwagh shin i hemen mbagenev nahan, ka mbatamen mba ken Kristu i doo u vea hemba lun a i ye. I wa mbatamen kwagh ér ve hemen “sha ishima i tseen.”
5 Paulu kaa ér mbakuran vea fatyô u tesen ér mba a imba ishimatseen ne sha gbenda u ve eren tom ve u mbatesen man “tom” u i ne ve la. Kwagh u i er ken avur ne la tese ér Paulu ngu ôron kwagh u “tom” u i eren ken tiônnongo shin tiônnongo shon u i yer un ér “iyol i môm” la. (Rom. 12:4, 5) Ka tom shon môm i ter kwagh u u ken Aerenakaa 6:4, ape mbaapostoli ve kaa ér: “Se yô, sé taver ishima sha msen u eren man sha tom u kwaghôron” la ye. Tom shon wa nyi man nyi kere? Mbatamen mba ken Kristu ka ve yar tom a uiyua mba i ne ve la sha u maan mbagenev ken tiônnongo. Mba tesen gbashima sha “tom u kwaghôron” sha u kuran shi wan tiônnongo kwagh ken Mkaanem ma Aôndo. Mbatamen vea fatyô u eren kwagh ne aluer mba eren msen cii henen kwagh shi mba timen sha kwagh shi mba tesen mbagenev shi hiden za sôron ve yô. Doo u mbakuran vea yar tom a uiyua mba i ne ve la a ikyoiwan shi vea nenge sha iyôngo “saan saan” kpaa.—Rom. 12:7, 8; 1 Pet. 5:1-3.
6. Se dondo kwaghwan u ken Mbaromanu 12:11 u a lu itinekwagh i ngeren ne la nena?
6 Paulu shi kaa ér: “Uwer u̱ de gbe ne sha gbashima ga, luun nen mbatseen asema, shiren nen Ter tom.” Aluer se fa ser uwegh ngu gban se a kwaghpasen yô, alaghga a gba u se hide se tov sha igbenda i se henen kwagh la shi se seer eren msen shi se sôn Yehova var var ser a na se jijingi na. Kwagh ne una wase se u palegh ieren i ndôhôr ga shi tseen kpaa ga la, nahan se fatyô u hiden lun a gbashima u ngise se lu a mi la. (Luka 11:9, 13; Mpa. 2:4; 3:14, 15, 19) Icighan jijingi yange na Mbakristu mba tsuaa mbara agee a ôron “uzegembaakaav mba Aôndo.” (Aer. 2:4, 11) Se kpa icighan jijingi ne una mgbegha se u tesen gbashima sha tomshiren shi ‘lun a ishima i tseen’ kpaa.
U Hiden a Iyol Ijime man u Eren Kwagh Akuma Akuma
7. Gba u se hiden a ayol a ase ijime shi se eren kwagh akuma akuma sha ci u nyi?
7 Ôr Mbaromanu 12:3, 16. Ka sha “mrumun u sha mhôôn” u Yehova se zough a uiyua ye. Paulu kaa ijiir igen la ér: “Mkom wase ka her Aôndo a dugh ye.” (2 Kor. 3:5) Sha nahan yô, doo u se kera ker icivir yase ga. Doo u se tese iyol i hiden a mi ijime sha u fan ser ka sha iveren i Aôndo se ze ikyura ye, ka sha mfe wase ga. (1 Kor. 3:6, 7) Ka nahan man Paulu a kaa ér: “[Or] nana̱ de nengen sha mlu u nan i̱ hemban er ma nan nenge la ga” ye. Doo u se lu a iciviryolough man msaanyol kua mkom ken tom u Tartor u se lu eren ne. Nahan kpa, aluer se mba eren akaa akuma akuma shi tesen ser se fa mbamyina asev yô, se kera lu mba nômbon ikyôr sha kwagh ga. Kpa se luun a “mnenge u mimi” sha kwagh.
8. Se er nan ve se palegh u ‘nengen ayol a ase ser se mba a kwaghfan’ hemba mbageneve?
8 Aluer se mba tan ihyagh sha akaa a se fetyô u eren la yô, se lu tesen ser se ban a kwaghfan, sha ci u ka ‘Aôndo a ne mvese’ ye. (1 Kor. 3:7) Paulu kaa wener Aôndo na hanma or ken tiônnongo “kwar u jighjigh u nan.” A u se henen ser se hemba mbagenev la yô, se nôngon u nengen a kwagh u ve fetyô u eren sha ci u kwar u jighjigh u nan u i ne ve la. Paulu shi kaa ér: “Luun nen ishima i môm ayol a en.” Ken washika na ugen la, apostoli Paulu kaa a vese ér: “De eren nen kwagh sha u wan ayol a en ikyo tseegh shin sha u keren icivir i gbilinigh kpaa ga, kpa hide nen ayol a en ijime; hanma or nana̱ nengen er orgen hemba nan yô.” (Fil. 2:3) Saa se lu mbahiden a ayol a ase ijime sha mimi shi se nôngo kwagh kpoghuloo ve se fa ser anmgbianev asev mba nomso man mba kasev hemba se sha ma gbenda ye. Iyol i hiden a mi ijime ia na se palegh u ‘nengen ayol a ase ser se mba a kwaghfan’ hemba mbagenev. Er alaghga ityom i vesen i mbagenev ve lu a mi ken tiônnongo la ia na ve u duen ati nahan kpa, doo u a saan hanma wase cii iyol u eren “akaa a kiriki” a ior ve fe nengen a mi ga la.—1 Pet. 5:5.
Mzough Wase u Mbakristu
9. Paulu tôô Mbakristu mba i mar ve sha jijingi la kar sha alegh a iyolough sha ci u nyi?
9 Ôr Mbaromanu 12:4, 5, 9, 10. Paulu tôô Mbakristu mba i shigh ve mkurem mbara kar sha alegh a iyolough a a eren tom ken mzough, i lu Kristu a lu Ityough sha mi la. (Kol. 1:18) A umbur Mbakristu mba i mar ve sha jijingi la ér iyol ngi a alegh kpishi man alegh ne nga eren ityom kposo kposo, shi a kaa ér ve mba ‘iyol i môm ken Kristu, shin er ve ngee nahan kpaa.’ Paulu yange wa Mbakristu mba ken Efese mba i shigh ve mkurem mbara kwagh ér: “Er se luun ken mimi sha dooshima yô, sé vesen sha akaa cii ken Un u A lu ityough, ka Kristu je la. Ka ken a Na man iyol cii er i magh i, i zua i sha iwasen i hanma ijuan i i lu ker yô, sha tom u hanma ilyeghegh ki lu eren sha inja i ki la, i lu vesen i lu maan iyol i i ken dooshima ye.”—Ef. 4:15, 16.
10. Ka tahav mbu nyi i doo u mba ve lu “iyôngo igen” la vea hemba mbu ato ga?
10 Shin er mba ve lu “iyôngo igen” la ve lu môm ken mba i kohol ve jimin cii ve lu iyol i Kristu la ga nahan kpa, vea fatyô u henen kwagh sha injakwagh ne kpishi. (Yoh. 10:16) Paulu kaa ér Yehova “ver akaa cii shin angahar a Na [Kristu], A ver Un A̱ lu ityough sha akaa cii ken nongo u Kristu.” (Ef. 1:22) Nyian ne, mba ve lu iyôngo igen la mba môm ken “akaa cii” a Yehova a we sha ikyev i hemen u wan na Yesu la. Shi mba môm ken “akaa” a Kristu a we sha ikyev i “wanakiriki [na] u jighjigh man u fan kwagh” la. (Mat. 24:45-47) Nahan yô, doo u mba ve lu a ishimaverenkeghen i va lun shin tar la vea fa ér ka Kristu a lu Ityough vev ye, shi vea ungwan imo i wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh kua Mbahemenev mba Shin Tine mba wanakiriki shon man ior mba a tsough ve ér ve lu mbakuran ken tiônnongo la. (Heb. 13:7, 17) Kwagh ne una na Mbakristu vea lu ken mzough.
11. Mzough wase har sha nyi, man ka kwaghwan ugen u nyi Paulu a we sha kwagh nee?
11 Mzough ne har sha dooshima u a lu “kwagh u maghen mlu u vough” la. (Kol. 3:14) Paulu pase kwagh ne var var ken Mbaromanu 12. A kaa ér dooshima wase “a de lu sha imanger ga,” kpa se ‘doo ayol a ase tsung sha dooshima.’ Kwagh ne wasen se u nan ayol a se icivir. Apostoli ne kaa ér: “Hemen nen sha u nan ior icivir.” Kpa jighilii yô, doo u se de ser dooshima a pir se ashe a nengen a isholibo i or u doon se ishima nan er la ga. Gba u se cii se nôngo sha a fatyô wase cii se wanger tiônnongo. Paulu seer wan se kwagh sha kwagh u dooshima, ér: “Nyagh nen kwagh u a lu u ifer, var nen sha kwagh u dedoo.”
U Eren a Mbavannya Dedoo
12. Kanyi se hen sha kwagh u m-er u eren a mbavannya dedoo la hen Mbakristu mba ken gar u Masedonia laa?
12 Ôr Mbaromanu 12:13. Mdoo u anmgbianev asev ve doo se ishima la una mgbegha se u “wasen . . . uicighanmbaiorov sha ugbayol vev” er se fetyô la. Aluer se gba ican je kpa se fatyô u panden ankwagh u se lu a mi la nan mbagenev. Shighe u Paulu lu ngeren kwagh sha kwagh u Mbakristu mba ken gar u Masedonia la, a kaa ér: “Sha mkar u i kar ve sha atsan kpishi la iember ve i tsung kua ibanave ve i tsung la i na ve hemba eren iwua gengee gengee. M ngu eren shiada sha kwagh ve mer, ve na sha agee ve, ve na hemba agee ve ken inya kpaa, ve na sha asema a ve je, ve zamber a vese ngeelee er i̱ na ve ian, ve kpaa vea lu ave sha iwasen i i lu nan sha ci u uicighanmbaiorov [mba ken Yudia] la.” (2 Kor. 8:2-4) Shin er Mbakristu mba ken gar u Masedonia mbara yange ve gba ican nahan kpa, ve lu ior mba wan nagh. Ian i ve lu a mi u panden akaa a ve lu a mi nan anmgbianev vev mbaibanave mba ken Yudia la lu ve kwagh u civirigh kpen kpen.
13. Inja i u “eren a mbavannya dedoo” la ér nyi?
13 Ishember i ken zwa Grika i i gem ér “eren nen a Mbavannya dedoo” la ngi ôron kwagh u keren ian i eren kwagh u dedoo. Bibilo i í yer ér The New Jerusalem Bible la gema ishember ne ér: “Keren nen aan a eren dedoo a mbavannya.” Ashighe agen se fatyô u eren a or doo doo sha u lôhôn nan ser nana va ya iwer hen ya wase, man aluer i er kwagh ne sha dooshima yô, a kuma iwuese. Aluer sar se u eren a mbavannya doo doo yô, se fatyô u zuan a igbenda kpishi i eren kwagh ne. Sha gbenda ugen yô, aluer tahav yina se u eren iwer, lôhôn mbagenev ser ve va ya yô, se fatyô u tesen ve erdoo sha u mgbaghen ve ahi shin moron ve gari, gayô ambaakaa la nahan.
14. (a) Ka ati ahar a nyi a pase inja i ishember i ken zwa Grika i í gem i er “erdoo” laa? (b) Se tese atôatyev erdoo shighe u se dugh kwaghpasen la nena?
14 U eren a mbagenev dedoo la wa gbenda u se nengen kwagh la kpa ker. “Dooshima” man “orvannya” ka ati ahar aa a pase inja i ishember i ken zwa Grika i í gem i ér “erdoo” la yô. Se mba nengen mbavannya shin atôatyev nena? Gbenda ugen u se fatyô u eren a mbavannya dedoo yô, ka sha u nôngon kpoghuloo henen zwa ugen sha er se pase atôatyev a a lu hen haregh u tiônnongo wase la loho u dedoo yô. Jighilii yô, ka se cii se lu sha ian i se fatyô u henen zwa ugen ga. Nahan kpa, se cii se fatyô u wasen atôatyev sha u yaren tom a antakerada u i yer ér Good News for People of All Nations, u a lu a loho u ken Bibilo ken ijô kposo kposo la. Kwaghpasen wou una ume atam a dedoo aluer u yar tom a antakerada ne yô.
Mhôônom ma Zungwen
15. Yesu yange dondo kwaghwan u a lu ken Mbaromanu 12:15 la nena?
15 Ôr Mbaromanu 12:15. Kwagh u vesen u Paulu a lu ôron ken ivur ne yô ér se zungwen mhôônom. Gba u se hen shi se fa u ember a mba ve lu ember la, shi se zungwen a mba ve lu zungwen la kpaa. Aluer se mba mbatseen asema yô, mhôônom ma se zungu mbagenev la ma a lu myer ga. Shighe u mbahenen mba 70 pase kwagh hide a ahan zwa, ve va ôr Yesu akaa a dedoo a ve er ken tom u kwaghpasen la, Yesu iyol na “ember ken Icighan Jijingi.” (Luka 10:17-21) Yange ember a ve. Sha shighe ugen la di, Yesu ‘vaa a ior mba ve lu vaan’ ku u boki na Lasaru la imôngo.—Yoh. 11:32-35.
16. Se tese mhôônom ma zungwen nena, man ka unô i hembe doon u vea er kwagh nee?
16 Se soo u dondon ikyav i Yesu a ver i zungwen mhôônom la. Shighe u anmgbian u nomso shin u kwase a ember yô, se ember a nan imôngo. Shighe u nan lu yan ican shin nan lu zungwen kpaa, se zungwen a nan imôngo. Aluer se kegh ato a mbananjighjigh a vese imôngo sha mimi shighe u ve lu yan ican yô, se sur ve ishima kpishi. Ashighe agen yô, ican ve la ia fatyô u benden a vese, nahan se haa mliam ashe je kpaa. (1 Pet. 1:22) Hemba doon u mbatamen vea dondo kwaghwan u Paulu a we sha kwagh u zungwen mhôônom ne cii.
17. Kanyi se hen ken Mbaromanu ityough 12, man kanyi se time sha mi ken ngeren u a dondo nee?
17 Avur a se tim sha mi ken Mbaromanu ityough 12 la wa se Mbakristu kwagh u se fatyô u yaren tom a mi ken uuma asev kua ken mlu wase vea anmgbianev asev yô. Ken ngeren u a dondo ne, se mase timen sha avur a a shi ken ityough ki shon, a a pase er se nengen shi se eren a ior mba ve lu ken tiônnongo u Kristu ga la, kua mba ve hendan a vese shi ve tev se a ican la kpaa.
U Hiden Saven a Sav
• Se tese ser se mba “mbatseen asema” nena?
• Se mba hidi a ayol a ase ijime shi se mba eren kwagh akuma akuma ken mcivir u Aôndo sha ci nyi?
• Ka sha igbenda i nyi nahan se fatyô u zungwen mbananjighjigh a vese imôngo mhôônomo?
[Mbmpin Mba Ngeren u Henen]
[Foto u sha peeji 4]
Se mba eren ityom i Mbakristu sha ci u nyi?
[Foto u sha peeji 6]
Hanma wase nana er nan ve nana wase atôatyev aa ungwa loho u Tartoro?