Hen Kwagh U “Mkur”

ER SE lu uma ne, akaa nga kpishi a se tsuan u eren hanma shighe yô. Sha mimi yô, hanma kwagh u se soo u eren cii, doo u se vande teman se gbidye kwar sha kwagh u una due ker la cii man se mase eren un ye. Mbagenev vaa afanyô kpishi sha akaa a yange ve er yô. Alaghga we kpa, u kaa wer, ‘Luun er yange mea fe mer, kape kwagh a lu ne nahan, ma m er kwagh ne ga cii.’

Or u zan zende u fankwagh nan gbe karen gbenda u nan soo tsô ga, ka nan vande fan ape u yem la cii ve nan za u ye. Alaghga nana nenge ngeren u tesen gbenda shi nana pine ior mba ve fe ijiir la gbenda. Shi nana ver ishima sha akav a nana lu nengen a mi sha gbenda la kpaa. Man gema uma wase yô, a er nan man se fa gbenda u ú hembe doon u se karaa? Aôndo yange ôr kwagh a Mbaiserael sha ikyev i Mose kwagen la wener: “Vea lu a kwaghfan yô, ma ve kav kwagh, ma ve hen kwagh u mkur ve!”—Duteronomi 32:29.

Kwaghwan u Hemban Doon Cii

Doo u se hen a hen kwagh u “mkur” u gbenda u uma wase ga. Aôndo ngu sha ian i hemban doon cii i una tese uumace cii gbenda u hemban doon u vea kar sha mi sha ayange a uma ve yô. A nenge igbenda kposo kposo i uumace ve kar sha mi la kua kwagh u a dugh ker kpaa. Bibilo kaa ér: “Gadia aeren a or nga sha ashe a TER, ka A kar igbenda i nan cii.”—Anzaakaa 5:21.

Yehova nengen sha mba a doo ve ishima la. A ôr ve gbenda u hemban doon u vea za yô ken Mkaanem nam, ka Bibilo je la. Bibilo kaa ér: “Me pase u, shi Me tese u gbenda u ú za kpaa;  Me wase u henen; ishe Yam ia lu sha a we.” Nahan yô, cii man u hii u zan sha ma gbenda u uma yô, vande keren kwaghwan hen Yehova, er Davidi tor u Iserael u ngise la er nahan; yange er msen kaa wener: “Tesem gbenda u me za yô, gadia ka sha a We m veren ishima ye.”—Pasalmi 32:8; 143:8.

Aluer u ngu zan zende man or u nan vande zan zende la gbem i hoghor nan tese u gbenda yô, u lu a vangertiôr shi ishima ia gba u shimi kpaa. Ishima ia nyian we sha kwagh u gbenda shon, ape u yem ga. Davidi yange pine Yehova gbenda shi dondo hemen u Yehova man gbendatesen na kpaa. Sha nahan yô, kpe Davidi iyol kpishi, ishima nyian un ga cii, man ka kwagh u i pase ken Pasalmi u sha 23 la je ne. Davidi nger wener: “TER ka orkuran mo, kwagh môm banem ga; A erem, m yav inya henpe agumatoho a hem yô; A hemen mo A za a mo hen mngerem ma ma lu ving yô. A er i yôhôr uma wam iyol; A hemen mo sha igbenda i perapera sha ci u iti Na. Shin mea karen ken pev u mure u kuugh kpaa, me cia kwagh u bo ga, sha ci u We U lu a mo yô.”—Pasalmi 23:1-4.

Mlu Ve u ken Hemen Una Lu Nena?

Orpasalmi ugen u yange zende sha gbenda u uma yô, kaa wener “shi kpuaa tsô” ma un kaha ma un undu gbenda u vough la; orpasalmi ne lu Asav gayô lu wan na. Kanyi yange i eree? Yange mbanyighen ior kua mbawan ipila lu yan tar shi “ikôl-laghen i mbaaferev” la sar un kpishi. A hen ér “kwagh . . . ze ve iyol ga.” Kwagh u vihin je yô, orpasalmi ne yange hii u henen ér alaghga tsô un er kwagh sha ibume sha u dondon gbenda u perapera la.—Pasalmi 73:2, 3, 6, 12, 13.

Orpasalmi ne nyôr ken icighanjiir u Yehova, za er msen shi hen sha kwagh u una va tser mbaaferev yô. A kaa ér, “m nenge mkur ve.” A hen sha akaa a aa va tser mba yange sar un u lun er ve la. Mkur ve una lu nena? A fa wener ambaaior la tile “ken ajiir a lyemen,” nahan “akaa a tan mciem iyol” aa tim ve kera. Man gema gbenda u orpasalmi ne lu zan sha u la di ye? A pase wener: “Ken masetyô yô, Ú ngohol mo, Ú za a mo ken icivir.”—Pasalmi 73:17-19, 24.

Orpasalmi ne yange gbidye kwar sha akaa a ka a tser mba inyaregh ki nôôn a nôô hen a ve shin ve zough a mi sha anyighe la, nahan mase fan er un lu zan sha gbenda u vough yô. Tsô a kaa ér: “Kpa mo yô, doom u mgbôghom a Aôndo.” Aluer se mba ikyua a Yehova Aôndo yô, se zua a mbamtsera mba been mayange ga.—Pasalmi 73:28.

“Fa Ape u Lun Zan Yô”

Se kpa alaghga se tagher a imba kwagh ne nyian. Alaghga i na u tom u ua va u a inyaregh kpishi shin i seer we tom shin or kaa a we ér u kohol nan ne er kpenga u ua na u inyaregh kpishi yô. Sha mimi yô, kwagh u he banen a  mbamvihi ker ga. Nahan kpa, u nenge wer hemba doon u ú vande henen er “mkur” u kwagh u ú soo u eren la una lu ga he? Ka mbamzeyol mba nyi nahan alaghga u tagher a mini? A gba u undu tsombor wou u za lu ijiir igen, nahan alaghga kwase wou una hingir u yan ican shin we iyol youwe? Kpenga la ua na a gba u ú hingir u zenden vea udangmbaiorov shin tsan ken uhôtel a ve shin lun imôngo a ve sha ajiir agenee? Aluer u gbidye kwar sha mbamzeyol mba u tagher a mi la yô, u fatyô u tsuan kwagh u ú er la sha kwaghfan. Dondo kwaghwan u Solomon a we se heen ne, a kaa ér: “Fa ape u lun zan yô.”—Anzaakaa 4:26, Mgem u Bibilo i í yer ér Contemporary English Version la.

Doo u se cii se hen sha kwaghwan na ne, kpa hemban je yô agumaior. Gumor ugen yange za ngohol tser u vidio u i tese idya i eren ker yô, shin er fa dedoo ér tser ne tese idya nahan kpaa. Ayange nga kar yô, a kaa wener yange un nenge tser la yô kende un iyol je, un mough un za yav a akpela ugen u lu ikyua a ya ve yô. Er un er kwagh ne yô, un ule kpishi, imoshima na za un iyol shi ishima lu nyian un, un lu henen ér un tôô angev. Kwagh u yange er gumor ne zua sha kwagh u i pase ken Bibilo heen ne, ér: “Maa a dondo un fese, er bua u zan hen ijiir i sôngon yô.” Luun er yange una vande henen sha “mkur” u ieren na la yô, ma er kwagh ne ga.—Anzaakaa 7:22, 23.

 Lumun Akav a U Lu Nengen a Mi La

Ior kpishi nenge ér aluer or ngu zan zende yô, hemba doon u nana ver ishima sha akav a tesen nan gbenda. Kpa kwagh ka a er i vihi yô, mbagenev kpishi ka vea nenge a ikyav i tesen ve gbenda u vea dondo ken uma ve, man a lu gbenda u sha ishima ve ga yô ve venda ikyav shon. Nenge ase kwagh u Mbaiserael mbagenev er sha ayange a Yeremia la. Yange gba u Mbaiserael vea tsua kwagh u vea er yô, nahan Yehova Aôndo wa ve kwagh, wener: “Pine nen igbenda i tse, henpe gbenda u doon shi u lu yô, zende nen sha u.” Kpa ikyurior ne venda sha apera ér ka ve “ka zenden sha mi ga.” (Yeremia 6:16) Nahan kanyi yange i lu “mkur” u ityough vev ki taver nee? Ken inyom i 607 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la Mbababilon va tim gar u Yerusalem gbulu gbulu, yem a ior mbagenev uikyangen ken Babilon.

Aluer se venda ikyav i tesen se gbenda i Aôndo a ver sha ci wase la yô, a kpe se iyol ga cii. Ruamabera wa se kwagh ér: “Suur sha TER a ishima you cii, de yier sha mkav wou ga. Umbur Un sha ijende you cii, Un kpaa Una kôôm igbenda you.”—Anzaakaa 3:5, 6.

Acin a tan a Aôndo nga a tese se gbenda u dedoo u se za yô. Nenge ase kwagh u Bibilo i er ne, ér: ‘De nyer sha gbenda u ior mba bov ga, man shi de zenden sha gbenda u mbaaferev kpaa ga.’ (Anzaakaa 4:14) Môm ken igbenda i bo ne yô ka u i er kwagh u u ken Anzaakaa 5:3, 4 la: “Ityumbuzwaagh i kwase u u fe nan ga la, ngi nende er anende a ikpayou nahan, man zwa u nan kpaa hemba leghem a mkurem, kpa mkur u nan yô, yua er kon u yuan nahan, er sanker u esen akur ahar nahan.” Mbagenev yô, idya i eren, a lu vea akpela shin ma kwase ugen kpaa, ka kwagh u doon ve. Kpa aluer or venda acin a tan a Aôndo a á tesen se kwagh u i doo u se er la yô, kwagh a tser nan.

Nahan cii man ú hii u zan sha gbenda u bo yô, vande pinen iyol you wer, ‘Kwagh u m we ishima u eren ne una za a mo hana?’ Aluer u tamber, u hide u hen sha “mkur” u kwagh u ú soo u eren la tseegh kpa, alaghga u kera er kwagh u ma a ze a we ken kwaghtseren u vihin ga. Akaabo nga sha gbenda u mba ve vende icintan i Aôndo la er angev mbu AIDS man iangev mbigenev mbi tsaren sha idya nahan, kua iyav mbu wan hen ya man iyav mbu dughun man ihyom i nom vea kwase man imoshima i bo kpaa. Apostoli Paulu pase wanger wanger er mkur u gbenda u mba eren dang la u lu yô. Vea “ya dyako u tartor u Aôndo je ga.”—1 Mbakorinte 6:9, 10.

“Ka Gbenda Je Ne”

Ashighe agen ka i taver kpishi u fan ape gbenda u se lu zan sha mi la ua za a vese yô. Kpa Aôndo wa se ikyo shi a tese se gbenda wang u se za sha mi yô! Yehova kaa ér, “ka gbenda je ne, za nen sha u.” (Yesaia 30:21) Gbenda u Yehova a lu tesen se la kure nena? Shin er gbenda la u hoghor shi u taver u zan sha u nahan kpa, Yesu kaa ér u za ken uma u tsôron.—Mateu 7:14.

Hide tamber kpuaa, hen sha gbenda u ú lu zan sha mi la. Ka u vough kpa? Ngu zan a we hana? Er msen hen Yehova a tese u gbenda. Nenge ngeren u tesen gbenda, ka Bibilo je la. U soo ga je yô, za kohol or u fankwagh u nan vanden zenden sha gbenda u Aôndo a tese la yô. Man aluer u nenge wer gbenda u ú lu zan sha mi la ka u vough ga yô, hii u zan sha u vough la fese je.

Or u zan zende ka nana nenge a ikyav sha gbenda, i tesen nan ér gbenda u nan lu zan la ka u vough nahan ishima i hemba taver nan. Aluer u tôv uma wou man u nenge wer gbenda u ú lu zan la ka u vough yô, de gbe uwer u zenden sha u ga. Vegher u dedoo u zende u se lu zan ne ngu se ken hemen ikyua ikyua je.—2 Peteru 3:13.

Hanma gbenda yô, u za ar mape. Nahan gbenda u ú lu zan sha u la ua za a we a za kighir hana? Hen shighe la wea vaa afanyô wer, ‘Kpash, nenge ase, yange mea fe nahan ma m kar gbenda ugen!’ kpa a kera wase u ga. Nahan yô, cii man shi u tôô nguhar sha gbenda u uma u ú lu zan sha mi hegen ne yô, pine iyol you wer, ‘Kanyi ia lu “mkur” u gbenda u m lu zan sha u nee?’

[Box/Pictures on page 26]

“Mkur” U Kwagh Shon Una Lu Nena?

Agumaior nga a shi tagher a mkighir man ameen a eren akaa a ior kpishi ve lu eren la. Ka ameen agen aa alaghga gumor nana tagher a mi je ne.

◼ Orgen naha u tar, kaa a we ér u ngu anye u cian kwagh kpishi, ka nahan ve u me taav ga ye.

◼ Tica wou ugen u nan soo kwagh wou yô, ngu taver we ishima ér u za yunivasiti keng keng.

◼ I lôhô u iniongo i ikyôhô i ngee her kpishi yô, man alaghga i va a mcimbim ma bov kpa heregh.

◼ Orgen kaa a we ér, “nger kwagh wou ver sha Intanet, pase ior mlu wou.”

◼ Huror wou ugen kaa a we ér we u va ne za nenge fiim i í tese tswam man ijimba i eren yô.

Aluer i mee u sha igbenda i í ter sha heen ne nahan, u er nena? U gba imeen shon shinii, shin u hen er “mkur” u kwagh shon una lu yôô? Doo u ú pine iyol you wer: “Or á fatyô u veren usu sha vanger u nan, man akondo a nan á hia ga kpa? Shin or á fatyô u ndyaren sha akausu, man angahar a nan á hughum ga kpa?”—Anzaakaa 6:27, 28.