KWAGHFAN U NGISE U A LU A INJA NYIAN YÔ
Deen Ior Kwaghbo
KWAGHWAN U BIBILO: “Deen nen ayol a en kwaghbo aluer kwagh á nzughul orgen a orgen yô, er Ter A de ne akaabo nahan, ne kpaa kape eren nen la.”
Inja i kwagh ne ér nyi? Bibilo tôô isholibo kar sha injô, shi tôô u den or kwaghbo la di kar sha u den or a injô. (Luka 11:4) Takerada ugen kaa ér, ken Bibilo yô ishember i “u den or kwaghbo” la inja na yô, ka u “den or a injô, kera cirin nan i ga.” Sha nahan yô, shighe u se tsough u den or kwaghbo yô, ka se kera pine kwaghmôm hen a nan ga. Aluer se lumun u den nan kwaghbo yô, tese ér se lumun a kwaghbo u nan er se la shin se pande mvihi u kwagh shon a ve se a mi la ga. Nahan kpa ka se tsua u den nan kwaghbo shon, shin er alaghga se lu a ityôkyaa injaa i i ne ve ‘kwagh a nzughul se’ a nan nahan je kpaa.
Nyian kpa se fatyô u eren nahana? Er se lu uumace mba yinan yô, ashighe kpishi ka se er kwaghbo. (Mbaromanu 3:23) Sha nahan yô, doo u se lu a ishima i den mbagenev kwaghbo, sha ci u yange sev a hungwa a av a gba u ve kpa vea de se kwaghbo. Heela tseegh ga, ka sea tsua u den mbagenev kwaghbo yô, i wase se kpishi. Sha nyi gbenda?
Aluer ishima zer vihin se a or shin se wa kwagh ishima a nan, se venda u den nan kwaghbo yô, se mba eren iyol yase ican. Ishimavihin ne ia na a kera saan se iyol ga shi ia pande ayange a uma wase shi ia na se lu zunguluu. Shi ia fatyô u nan se angev mbu vesen je kpaa. Ortwer ugen ken tar u Amerika, mba yer un ér Yoichi Chida, un vea Profesôr Andrew Steptoe, ve due a ibaver ken Magazin u i yer ér Journal of the American College of Cardiology la, ve kaa ér: “Akaa agen a i sember zuan a mi ken kwaghtôvon yô, tese ér ishimavihin man ihyom i kôron i ne angev mbu shimav.”
Gema nenge ase mbamtsera mba ve lu ken u den or a kwaghbo yô. Ka sea de ior a kwaghbo a ishima i môm yô, se za hemen u lun vea ve ken mzough man ken bem, nahan se kura ikyar i se ye vea ve la. Kwagh u hemban cii yô, ka se tese ser se mba dondon ikyav i Aôndo, un u a den mba ve gem ishima la kwaghbo, shi a soo ér se kpa se eren nahan a mbagenev la.