Baebele ke Eng?
Karabo ya Baebele
Baebele e na le dibukana di le 66 tse di boitshepo. Dibukana tseo di tsere dingwaga di ka feta 1 600 gore di kwalwe. Baebele e na le molaetsa o o tswang kwa Modimong, tota ke “lefoko la Modimo.”—1 Bathesalonika 2:13.
Mo setlhogong seno:
Dintlha tse di boammaruri ka Baebele
Mokwadi wa Baebele ke mang? Modimo ke Mokwadi wa Baebele, le fa go ntse jalo o ile a dirisa banna ba ba farologaneng ba ka nna 40 go e kwala. Bangwe ba banna bao e ne e le Moshe, Kgosi Dafide, Mathaio, Mareko, Luke le Johane. a Banna bano ba ile ba kwala dikgopolo tsa Modimo.—2 Timotheo 3:16.
Ka sekai: fa rakgwebo a kopa mokwaledi wa gagwe gore a mo kwalele lekwalo, le fa lekwalo leo le kwadilwe ke mokwaledi molaetsa ke wa ga rakgwebo. Ka tsela e e tshwanang, Modimo le ene o ile a dirisa banna go kwala molaetsa wa gagwe, ke ene Mokwadi wa Baebele.
Lefoko “Baebele” le kaya eng? “Baebele” e tswa mo lefokong la Segerika e leng biblia, le le kayang “dibukana.” Fa nako e ntse e ya, lefoko biblia le ne la tlhalosa dibukana tsotlhe tse di kopantsweng tse di dirang Baebele.
Baebele e kwadilwe leng? Baebele e ile ya simolola go kwalwa ka 1513 B.C.E. mme e tsere lobaka lo lo fetang dingwaga di le 1 600 go kwalwa, e weditswe mo e ka nnang ka 98 C.E.
Baebele ya ntlhantlha e kae? Ga go na mekwalo ya Baebele ya ntlha e e sa ntseng e le teng. Seno ke ka ntlha ya gore bakwadi ba Baebele ba ne ba kwalela mo dilong tse di senyegang ka bonako tse di neng di dirisiwa ka nako eo, tse di jaaka papirase le matlalo a diphologolo. Le fa go ntse jalo, bakwalolodi ba ba ditswerere ba ile ba kwalolola mekwalo ya Baebele ya bogologolo go e bolokela babadi ba mo nakong e e tlang.
“Tesetamente e Kgologolo” le “Tesetamente e Ntšha” ke eng? Dikwalo tse di itsegeng e le Tesetamente e Kgologolo di tlhalosiwa e le karolo ya Baebele e e neng ya kwalwa ka Sehebera, b mme di itsege e le Dikwalo Tsa Sehebera. Dikwalo tse di itsegeng e le Tesetamente e Ntšha di kaya karolo e e kwadilweng ka Segerika, e gape e itseweng e le Dikwalo Tsa Bokeresete Tsa Segerika. Dikarolo tseno tse pedi fa di kopane di dira buka e e feletseng, e gape e bidiwang Dikwalo Tse di Boitshepo. c
Ke eng se se mo Baebeleng? Dikarolo tse di farologaneng tsa Baebele di na le hisitori, melao, boporofeti, maboko, diane, dipina le makwalo.—Bona “ Lenaane la dibuka tsa Baebele.”
Baebele e na le molaetsa ofe?
Lekwalo la ntlha la Baebele le bua ka nako ya fa Modimo Mothatayotlhe a ne a bopa magodimo le lefatshe. O dirisa Baebele go itsise batho gore leina la gagwe ke Jehofa, gape o ba laletsa gore ba mo itse.—Pesalema 83:18.
Baebele e tlhalosa kafa batho ba sentseng Modimo leina ka gone le gore o tla busa jang seriti sa gagwe.
Baebele e tlhalosa boikaelelo jwa Modimo ka batho le ka lefatshe. Baebele e bontsha gore mo nakong e e tlang, Modimo o tla fedisang jang go boga ga batho.
Baebele e re fa dikgakololo tse re ka di dirisang letsatsi le letsatsi. Dingwe tsa tsone di akaretsa tseno:
Go nna le botsala jo bontle le ba bangwe. “Ka jalo, lo tshwanetse go direla batho dilo tsotlhe tse lo batlang ba di lo direla.”—Mathaio 7:12.
Tlhaloso: Re tshwanetse go dirisana le ba bangwe jaaka re batla gore ba dirisane le rona.
Go lebana le seterese. “Le ka motlha lo se ka lwa tlhobaela ka letsatsi le le latelang, ka gonne letsatsi le le latelang le tla nna le ditlhobaelo tsa lone.”—Mathaio 6:34.
Tlhaloso: Go na le go tshwenyega ka se gongwe se tla diragalang mo nakong e e tlang, lebana le bothata jo o nang le jone gone jaanong.
Go nna le lenyalo le le itumetseng. “Mongwe le mongwe wa lona o tshwanetse go rata mosadi wa gagwe jaaka a ithata; ka fa letlhakoreng le lengwe, mosadi o tshwanetse go tlotla monna wa gagwe thata.”—Baefeso 5:33.
Tlhaloso: Lorato le go tlotlana di dira gore lenyalo le atlege.
A molaetsa wa Baebele o fetogile?
Nnyaa. Baithuti ba ile ba bapisa mekwalo ya Baebele ya bogologolo le ya Baebele ya gompieno mme ba fitlhetse gore molaetsa wa Baebele wa ntlha ga o a fetoga. E re ka Modimo a batla gore re bale le go tlhaloganya molaetsa wa gagwe, a ga go utlwale go bo a ile a netefatsa gore molaetsa oo ga o fetoge? d—Isaia 40:8.
Goreng go na le dithanolo tse dintsi tse di farologaneng tsa Baebele?
Bontsi jwa babadi gompieno ga ba kgone go tlhaloganya dipuo tsa Dibaebele tsa bogologolo. Mme Baebele e na le “dikgang tse di molemo” tse di tlhokang go itsiwe ke batho “ba ditso tsotlhe le ba dipuo tsotlhe le ba merafe yotlhe.” (Tshenolo 14:6) Ka lebaka leno, batho ba tlhoka thanolo ya Baebele ka puo e ba e tlhaloganyang, gore ba kgone go bala le go tlhaloganya sentle molaetsa wa Modimo.
Thanolo ya Baebele e kgaogantswe ka ditlhaloso tse tharo:
Thanolo ya lefoko ka lefoko e ranola mafoko jaaka a ntse kgotsa lefoko ka lefoko.
Thanolo ya mogopolo ka mogopolo e dirisa mafoko a a tlhalosang kgopolo e e neng e kwadilwe kwa tshimologong.
Thanolo ya go sobokanya se go buiwang ka sone e rulaganya mafoko gore mmadi a tle a itumelele se a se balang. Le fa go ntse jalo, thanolo eno ka dinako tse dingwe e ka fetola se go buiwang ka sone mme ya latlha bokao.
Thanolo ya Baebele e e siameng e dirisa thanolo ya lefoko ka lefoko le puo e e tlhaloganyesegang e batho ba e dirisang gompieno, gore molaetsa wa Modimo o kgone go utlwala sentle ka tsela e e nepileng. e
Ke mang yo o dirileng tshwetso ya gore go kwalwe eng mo Baebeleng?
E re ka Modimo e le Mokwadi wa Baebele, o ile a dira tshwetso ya gore go kwalwe eng mo go yone. O ile a tlhopha setšhaba sa Iseraele wa bogologolo gore ba ‘newe ditaelo tsa Modimo tse di boitshepo,’ e le gore ba sireletse Dikwalo Tsa Sehebera.—Baroma 3:2.
A dibukana dingwe tsa Baebele di ile tsa latlhega?
Nnyaa. Baebele e feletse, ga go na dibukana dipe tsa yone tse di latlhegileng. Batho bangwe ba ka akanya gore dibuka dingwe tse di ileng tsa kwalwa bogologolo di tlhoka go tsenngwa mo Baebeleng. f Le fa go ntse jalo, go farologana le dibuka tseo, Baebele yone e bontsha gore e boammaaruri. (2 Timotheo 1:13) Dibukana tsotlhe tse di tlhotlheleditsweng ke Modimo tse di mo Baebeleng di a tsamaisana. Dibuka tse batho ba reng di ka tsenngwa mo Baebeleng tsone, ga di tsamaisane le se se mo Baebeleng. g
Kafa o ka Bonang Ditemana ka Gone mo Baebeleng ya Gago
Lenaane la Dibuka Tsa Baebele
a Go bona lenaane le le feletseng la dibuka tsa Baebele, bakwadi ba tsone le gore di kwadilwe leng, bona “Lenaane la Dibuka Tsa Baebele.”
b Dikarolo tse dinnye tsa Baebele di ne di kwadilwe ka Searamaika, e leng puo e e gaufi thata le Sehebera.
c Babadi ba le bantsi ba Baebele ba rata go dirisa mafoko “Dikwalo Tsa Sehebera” le “Dikwalo Tsa Bokeresete Tsa Segerika.” Seno se dira gore go se ka ga nna le kgopolo ya gore “Tesetamente e Kgologolo” e feletswe ke nako le gore e emelwa ke “Tesetamente e Ntšha.”
d Bona setlhogo se se reng “A Baebele e Ile ya Fetolwa?”
e Batho ba le bantsi ba itumelela go bala Baebele ya Thanolo ya Lefatshe le Lesha ya Dikwalo Tse di Boitshepo, ka gonne e le boammaaruri e bile go le motlhofo go e bala. Bona setlhogo se se reng “A Thanolo ya Lefatshe le Lesha e Nepile?”
f Mekwalo eno e bidiwa Apocrypha. Go ya ka Encyclopædia Britannica, “[lefoko leno le kaya] makwalo a e seng karolo ya Baebele.”
g Go ithuta mo go oketsegileng, bona setlhogo se se reng “Diefangele Tse go sa Tlhomamisiweng Boammaaruri Jwa Tsone—A ke Boammaaruri jo bo Fitlhegileng ka ga Jesu?”