Lutirizani Kuja pa Ubwezi Wakukho ndi Yehova po Muteŵete Mucharu Chinyaki
“Mazu nginu ndangasunga mumtima wangu.”—SUMU 119:11.
SUMU: 18, 47
1-3. (a) Ntchinthu wuli chakukhumbika ukongwa kwaku isi? (b) Kumbi ndi masuzgu nanga ngo ŵanthu wo asambira chineneru akumana nangu, nanga venivi vachitisa kuti paŵi mafumbu nanga? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)
AKABONI aku Yehova masawuzandi nganandi, agwira ntchitu yo yifiska uchimi wakuti uthenga wamampha upharazgiki ku “mtundu wewosi, fuku lelosi, chineneru chechosi ndi ŵanthu wosi.” (Chiv. 14:6) Kumbi imwi mwe mugulu la ŵanthu wo asambira chineneru chinyaki? Panyaki muteŵete nge amishonale, mwe mucharu cho mukhumbika apharazgi anandi pamwenga mwayamba kuwungana ndi mpingu wa chineneru chinyaki wa mucharu cho muja?
2 Kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova nkhwakukhumbika ukongwa kwaku isi ateŵeti ŵaki kweniso ku ŵanthu a mubanja lidu. (Mat. 5:3) Nyengu zinyaki vingaŵa vakusuzga kuchita sambiru la pakutija lo tingayanduwa nalu chifukwa tichita vinandi pakuteŵete Yehova. Chinanga kuti ve viyo, pe so masuzgu nganyaki ngo ŵanthu wo ateŵete mucharu chinyaki akumana nangu.
3 Kusazgiyapu pa kusambira chineneru, ŵanthu wo ateŵete mucharu chinyaki, akhumbika kuwonesesa kuti nyengu zosi asambira Bayibolu mwakukwana. (1 Ŵakor. 2:10) Kumbi angachita wuli venivi asani atichiziŵa ukongwa cha chineneru cha mpingu wo awunganamu? Ntchinthu wuli cho apapi achikhristu angachita kuti Mazu ngaku Chiuta ngafikengi ŵana ŵawu pa mtima?
CHO CHINGATIWEZE VULI
4. Ntchinthu wuli cho chingatiweze vuli? Kambani chakuyeruzgiyapu.
4 Kuleka kuziŵa umampha chineneru, kungachitisa kuti titondekengi kuvwisa Mazu ngaku Chiuta ndipu vingachitisa kuti tiwere vuli. Mu vyaka va m’ma 400 B.C.E., Nehemiya wangukwaskika ukongwa wati waziŵa kuti ŵana anyaki a Ayuda wo anguwe ku ukapolu ku Babiloni akambanga cha Chihebere. (Ŵerengani Nehemiya 13:23, 24.) Kamana ndi kamana, ŵana yaŵa atingi ajengi ndi chivwanu cha mwaku Chiuta chifukwa chakuti atingi angavwisisengi cha Mazu ngaki.—Neh. 8:2, 8.
5, 6. Kumbi apapi anyaki wo ateŵete mumpingu wa chineneru chinyaki awonanji, nanga ntchifukwa wuli?
5 Apapi anyaki achikhristu wo ateŵete mumpingu wa chineneru chinyaki, awona kuti ŵana ŵawu ayamba kuleka kwanja uneneska. Ve viyo chifukwa chakuti asani afika ku Nyumba ya Ufumu, avwisisa cha maunganu ndipu ngatiŵafika pa mtima cha. Pedro, [1] yo wangutuliya ku South America ndipu wanguchija ku Australia ndi banja laki, wangukamba kuti: “Vo tisambira vikhumbika kuti vitifikengi pa mtima kweniso vikwaskengi maŵanaŵanu ngidu.”—Luka 24:32.
6 Asani tiŵerenga mabuku ngidu mu chineneru chinyaki, nkhani zaki zingatifika pamtima ukongwa cha nge mo zingachitiya za mu chineneru chidu. Kusazgiyapu pa fundu yeniyi, kutondeka kukambisana ndi ŵanthu mu chineneru chinyaki kungatitimbanyiza maŵanaŵanu kweniso kungatiweze vuli. Mwaviyo, tikhumbika kuvikiliya ubwezi widu ndi Yehova chinanga kuti tikhumba kulutiriza kuteŵete mumpingu wa chineneru chinyaki.—Mat. 4:4.
ANGUVIKILIYA UBWEZI WAWU NDI YEHOVA
7. Kumbi Ababiloni anguchita wuli kuti Danyele wayambi chisopa chawu kweniso kuchita midawuku yawu?
7 Pa nyengu yo Danyele ndi anyaki ŵenga ku ukapolu, Ababiloni aŵasambizanga “chineneru cha Alkadiya” kuti ayambi kuchita midawuku yawu. Nduna ya panyumba ya fumu yo yaŵasambizanga, yinguŵadana so mazina nga ku Babiloni. (Dan. 1:3-7) Zina lo Danyele wangupasika lamiyanga Belo, yo amuwonanga kuti ndi chiuta mura wa ku Babiloni. Panyaki Fumu Nebukadanezara yakhumbanga kuti Danyele wagomezengi kuti chiuta mwenuyu wenga wanthazi kuluska Yehova.—Dan. 4:8.
8. Ntchinthu wuli chinguwovya Danyele kulutiriza kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova chinanga kuti wajanga mucharu chachilendu?
8 Danyele wangupasika vakurya vakuyanana ndi vo fumu yaryanga kweni “wangusimikiza mumtima waki” kuti “wajifipisengi” cha ndi vakurya vo wangupasika. (Dan. 1:8) Chifukwa chakuti iyu wasambiranga ‘mabuku ngakupaturika’ nga chineneru chaki, wangulutiriza kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova chinanga kuti wajanga mucharu chachilendu. (Dan. 9:2) Danyele wanguja vyaka vakujumpha 70 ku Babiloni kweni waziŵikanga mbwenu ndi zina laki la Chihebere.—Dan. 5:13.
9. Kumbi Mazu ngaku Chiuta ngangumuwovya wuli yo wakulemba Sumu 119, mwakukoliyana ndi vo sumu yeniyi yikamba?
9 Mazu ngaku Chiuta nganguwovya yo wakulemba Sumu 119, kuti waleki kuchitaku vinthu viheni vo anyaki achitanga. Iyu wangukunthiyapu po ŵanthu anyaki wo ajanga mu nyumba yachifumu amunyozanga. (Sumu 119:23, 61) Wangufiska kuchita viyo chifukwa chakuti wangusunga Mazu ngaku Chiuta mumtima waki.—Ŵerengani Sumu 119:11, 46.
LUTIRIZANI KUJA PA UBWEZI WAKUKHO NDI YEHOVA
10, 11. (a) Kumbi tikhumbika kuja ndi chilatu wuli asani tisambira Mazu ngaku Chiuta? (b) Tingachita wuli kuti tifiski chilatu chenichi? Konkhoskani.
10 Mbuneneska kuti titangwanika ukongwa ndi ntchitu za Ufumu ndipuso ntchitu zinyaki kweni tikhumbika kusaniya nyengu yakusambira Bayibolu pakutija kweniso kuchita kusopa kwa pabanja. (Ŵaef. 5:15, 16) Pakuchita venivi, tikhumbika cha kuŵerenga vinthu vinandi ndi chilatu chakuti timalizi ŵaka vo tiŵerenga pamwenga kunozgeke maunganu mwaliŵiliŵi kuti tikamukepu. Tikhumbika kuwonesesa kuti Mazu ngaku Chiuta ngatitifika pa mtima kweniso ngatitiwovya kuja ndi chivwanu chakukho.
11 Kuti tichiti venivi, asani tisambira titenere kuŵanaŵaniya vo vingawovya anyidu kweniso isi kuti tije paubwezi wakukho ndi Chiuta. (Ŵaf. 1:9, 10) Tikhumbika kuziŵa kuti, kunozeke kuluta kuchipharazga, kunozeke maunganu pamwenga nkhani ndiku cha kungachitisa kuti tigwirisiyi ntchitu vo taŵerenga. Mwakuyeruzgiyapu: Munthu yo wabika chakurya watichilaŵa dankha wechendapasi ŵanthu kweni chakurya cho walaŵa ndichu cha chingamuchitisa kuti waje ndi nthazi. Nayu wakhumbika kurya kuti waje ndi nthazi. Mwakuyanana ŵaka, titenere kuyesesa kurya chakurya cho tikhumbika cho Chiuta watitipasa.
12, 13. Ntchifukwa wuli anandi mwa ŵanthu wo ateŵete mumpingu wa chineneru chinyaki awona kuti nyengu zosi akhumbika kusambira Bayibolu mu chineneru chawu?
12 Anandi mwa ŵanthu wo ateŵete mumpingu wa chineneru chinyaki, awona kuti kusambira Bayibolu mu ‘chineneru chawu’ nyengu zosi kutiŵawovya ukongwa. (Mac. 2:8) Amishonale aziŵa kuti akhumbika cha kuthemba ŵaka vo asambira ku maunganu kuti alutirizi kuja paubwezi wakukho ndi Yehova mucharu cho ateŵete.
13 Alain, yo wasambira chineneru cha Chiperisiya kwa vyaka pafupifupi 8 wanguti: “Asani ndinozeke maunganu mu chineneru cha Chiperisiya, ndiŵika ŵaka maŵanaŵanu ngangu pa chineneru. Chifukwa chakuti maŵanaŵanu ngangu ngaja ŵaka pa mo ndingaŵereŵete chineneru cho, mtima wangu ukwaskika cha ndi fundu zaku Chiuta zo ndiŵerenga. Ndichu chifukwa chaki ndisaniya nyengu yakusambira Bayibolu ndi mabuku nganyaki mu chineneru changu nyengu zosi.”
YESESANI KOVYA ŴANA ŴINU
14. Kumbi apapi atenere kuwonesesanji mwa ŵana ŵawu, nanga ntchifukwa wuli?
14 Apapi achikhristu atenere kuwonesesa kuti Mazu ngaku Chiuta ngajalikiskika mumtima kweniso mumaŵanaŵanu nga ŵana ŵawu. Serge ndi muwolu waki Muriel, ŵati ateŵete mumpingu wa chineneru chinyaki kwa vyaka vitatu, anguwona kuti mwana wawu munthurumi wa vyaka 17 wakondwa cha pakuteŵete Yehova. Muriel wanguti: “Pakwamba, mwana widu wayanjanga ukongwa kupharazga mu chineneru chidu cha Chifurenchi kweni wati wayamba kupharazga mu chineneru chinyaki wakondwanga cha.” Serge wangukamba kuti: “Tati tawona kuti venivi vichitisa kuti mwana widu watondekengi kuluta panthazi, tinguŵanaŵana kuti tiwere kumpingu wo tingutuliya.”
Muwonesesengi kuti Mazu ngaku Chiuta ngatiŵafika pa mtima ŵana ŵinu (Wonani ndimi 14, 15)
15. (a) Kumbi ndi vinthu nivi vo vingachitisa kuti apapi awere mumpingu wa chineneru cho ŵana ŵawu atuvwa umampha? (b) Kumbi ndi ulongozgi nuwu wo apapi akhumbika kulondo wo usanirika pa lemba la Marangu 6:5-7?
15 Kumbi ndi vinthu nivi vo vingachitisa kuti apapi awere kumpingu wa chineneru cho ŵana ŵawu atuvwa umampha? Chakwamba, akhumbika kuziŵa asani ŵe ndi nyengu kweniso vinthu vo angagwirisiya ntchitu kuti awovyi ŵana ŵawu kuti ayanjengi Yehova. Pa nyengu yeniyi angaŵasambiza so chineneru. Chachiŵi, angawona asani ŵana ŵawu ayamba kuleka kwanja kupharazga, kuwungana pamwenga akondwa cha ndi mpingu wa chineneru chinyaki wo ateŵetiyamu. Asani ve viyo, apapi achikhristu angasankha kuwere kumpingu wa chineneru cho ŵana ŵawu atuvwa umampha mpaka po awone kuti ayamba kwanja uneneska pakuŵija.—Ŵerengani Marangu 6:5-7.
16, 17. Kumbi apapi anyaki afiska wuli kusambiza ŵana ŵawu kuti aje pa ubwezi wakukho ndi Yehova po ateŵete mumpingu wa chineneru chinyaki?
16 Apapi anyaki asambiza ŵana ŵawu Bayibolu mu chineneru chawu chinanga kuti awungana mumpingu pamwenga mukagulu ka chineneru chinyaki. Charles yo we ndi ŵana anthukazi atatu wavyaka 13, 12 ndi 9, wawungana ndi kagulu ka chineneru cha Lingala. Iyu wangukamba kuti: “Tingusankha kuti tisambirengi Bayibolu ndi ŵana ŵidu kweniso tichitengi kusopa kwa pabanja mu chineneru chidu. Kweni tasambiranga chineneru cha Lingala asani tinozeke maunganu, vo tamukamba pakupharazga ndipuso mo tingapereke moni ndipu tachitanga masaza mu chineneru chenichi kuti achisambiri mwambula kusuzga.”
Yesesani kusambira chineneru cha mpingu wo muwunganamu kweniso mumukengi pa maunganu (Wonani ndimi 16, 17)
17 Kevin, yo we ndi ŵana anthukazi ŵaŵi wa vyaka 5 ndi wa vyaka 8, wanguchitapu kanthu kuti wawovyi ŵana ŵaki wo alekanga kuvwisa umampha maunganu nga mu chineneru chinyaki. Iyu wanguti: “Ini ndi muwolu wangu tisambira Bayibolu ndi mwana weyosi pakuyija mu chineneru chidu cha Chifurenchi. Tikusankha so kuti kamoza pa mwezi tilutengi ku maunganu ngo ngachitika mu Chifurenchi ndipu tito holidi kuti tiluti ku unganu wachigaŵa wa mu chineneru chidu.”
18. (a) Kumbi fundu yo yisanirika pa Ŵaroma 15:1, 2 yingaŵawovya wuli apapi kusankha vinthu vo ŵana ŵawu angayanja? (b) Kumbi ndi vinthu nivi vo apapi anyaki achita? (Wonani mazu ngakumaliya.)
18 Banja lelosi lingasankha lija nthowa yo lingawovye ŵana ŵawu kuti aje pa ubwezi wakukho ndi Yehova. [2] (Ŵag. 6:5) Muriel yo tamukambapu kali, wangukamba kuti iyu ndi murumu waki anguwere kumpingu wo ŵenga kali kuti awovyi mwana wawu, chinanga kuti akhumbisisanga kulutiriza kuteŵete kudera la chineneru chinyaki. (Ŵerengani Ŵaroma 15:1, 2.) Pavuli paki, Serge wanguwona kuti anguchita umampha. Iyu wanguti: “Tati tawere kumpingu widu wa Chifurenchi, mwana widu wanguluta panthazi ndipu wangubatizika. Sonu ndi mpayiniya wanyengu zosi. Ndipu waŵanaŵana so kuti wawere ku kagulu ka chineneru chinyaki!”
MUSAMBIRENGI MAZU NGAKU CHIUTA MWAKUKWANA
19, 20. Kumbi tingalongo wuli kuti titanja Mazu ngaku Chiuta?
19 Chifukwa chakuti Yehova watanja ŵanthu, wachitisa kuti Bayibolu lisaniriki mu vineneru mahandiredi nganandi kuti ‘ŵanthu a mitundu yosi aziŵi uneneska.’ (1 Tim. 2:4) Yehova waziŵa kuti ŵanthu angasambira umampha zaku iyu asani aŵerenga Mazu ngaki mu chineneru chawu.
20 Mwemosi mo vinthu vingaŵiya pa umoyu widu, tikhumbika kuyesesa kusambira Bayibolu mwakukwana. Asani tisambira Bayibolu nyengu zosi mu chineneru chidu, isi ndi banja lidu tilutirizengi kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova ndipu tilongongi kuti mazu ngaki ngakukhumbika ukongwa.—Sumu 119:11.
