Kuwonga munthu yo mukutorana nayu, kutovya kuti nthengwa yiyendengi umampha. Ŵanthu anandi wo akutorana aleka kuwona mijalidu yamampha ya munthu yo akutorana nayu, ndipu aleka so kuwonga vinthu vamampha vo wachita. Buku linyaki, likonkhosa vo mulangizi munyaki wa za nthengwa wangukamba. Iyu wanguti, “ŵanthu anandi aŵanaŵaniya ukongwa vinthu vo vileka kuchitika [m’banja lawu] m’malu mwakuŵanaŵaniya vo vichitika. Asani ŵaza muofesi mwangu, atindikonkhose vo akhumba kuti visinthi ndipu akonkhosapu cha vinthu vamampha vo akhumba kuti vilutiriyi. Yiwu anangisa chifukwa atondeka kuwonga vinthu vamampha vo munyawu wachita.”—Emotional Infidelity

Kumbi imwi ndi yo mukutorana nayu mungachita wuli kuti muleki kukumana ndi masuzgu nge yanga?

Kuwonga kungawovya kuti munthengwa muje likondwa. Asani munthurumi ndi munthukazi atesesa kuwona vinthu vamampha vo munyawu wachita kweniso kumuwonga, banja lawu litenda umampha ukongwa. Asani ŵanthu wo akutorana awongana, vingachitisa kuti masuzgu munthengwa yawu ngaje ngamana.

Anthukazi wo akuyirwa. Buku lo talizumbuwa kali (Emotional Infidelity) lingukamba kuti: “Anthukazi anandi apepuwa ntchitu yikulu yo arumu ŵawu agwira yakusaniriya banja lawu vinthu vakukhumbika.” Muvyaru vinyaki, munthurumi waja mbwenu ndi ntchitu yikulu yakusaniriya banja laki vakukhumbika chinanga kuti muwolu waki nayu wagwira ntchitu.

Anthurumi wo akuto. Kanandi anthurumi awona kuti palivi cho muwolu wawu wachita pa banja kaya waje kuti wagwira ntchitu, watesesa kuphwere ŵana ndipuso wagwira ntchitu za pakhomu. Fiona * yo waja munthengwa kwa vyaka vitatu wangukamba kuti: “Tosi tinangisa ndipu asani ini ndanangisa vinthu vinyaki, nditijivwa kuti nde wambula kwenere. Mwaviyo, asani murumu wangu wandiwonga kuti ndachita umampha chinthu chinyaki, nge ntchitu yinyaki yapakhomu, ndiwona kuti wechekundiyanja chinanga kuti ndinangisa vinthu vinyaki. Ndiwona so kuti watindiŵanaŵaniya ndipu ndikondwa ukongwa!”

Mwakupambana ndi vo vakonkhoseka pachanya, nthengwa yitenda umampha cha asani munthurumi pamwenga munthukazi watijivwa kuti munthu yo wakutorana nayu watimuwona kuti iyu ngwambula kukhumbika. Munthukazi munyaki wakuyirwa zina laki Valerie wanguti, “Asani yo ukutorana nayu wawonga cha vo uchita,  vija vambula kusuzga kwamba kwanja munthu munyaki yo watikuwonga.”

Muwonesesengi vo munyinu wachita. Musabata yo yituza, yesesani kuwona vinthu vamampha vo munthu yo mukutorana nayu wachitengi. Wonani so vinthu vo iyu wachita vo vitovya kuti vinthu viyendengi umampha mu banja, ukongwa vinthu vo imwi mwaviwonanga kuti vambula kukhumbika. Kukumaliya kwa sabata, lembani (1) vinthu vamampha vo mwawona mwa munthu yo mukutorana nayu ndipuso (2) vinthu vo iyu wachita vo banja losi lapinduwa navu.—Lemba lakovya: Ŵafilipi 4:8.

Ntchifukwa wuli mukhumbika kuwonesesa vinthu vamampha vo munyinu wachita? Munthukazi munyaki yo wakuyirwa zina laki Erika wangukamba kuti, “Asani mwaja munthengwa kwa vyaka vimanavi, mutamba kumuwona mwambula kwenere munthu yo mukutorana nayu. Muleka kuwona vinthu vamampha vo iyu wachita, m’malu mwaki mutamba kuwona vo watondeka kuchita.”

Jifumbeni kuti: ‘Kumbi nditimuwonga yo ndikutorana nayu chifukwa cha ntchitu yo wagwira mwaphamphu?’ Mwakuyeruzgiyapu, asani murumu winu wanozga vinthu vinyaki panyumba, kumbi mutimuwonga pamwenga muwona ŵaka kuti ndi ntchitu yaki? Asani mukuto, kumbi mutimuwonga muwolu winu chifukwa chakuyesesa kuphwere ŵana pamwenga muwona waka kuti ndivu watenere kuchita? Muyesesengi kuwona vinthu vosi vamampha vo munyinu wachita kaya vije vimanavimana pamwenga vikuluvikulu ndipuso mumuwongengi. Vinthu venivi vichitisa kuti banja linu liyendengi umampha.—Lemba lakovya: Ŵaroma 12:10.

Muwongengi mwakutuliya pasi pa mtima. Bayibolu lititikambiya kuti tiwongengi ŵaka pe cha kweni lititikambiyaso kuti “Longoni kuti muwonga.” (Ŵakolose 3:15) Mwaviyo nyengu zosi muyesesengi kuwonga munthu yo mukutorana nayu. Munthurumi munyaki zina laki James wangukamba kuti, “Asani muwolu wangu wandiwonga chifukwa cha vinthu vo ndachita, vitindichiska kuti ndigwirengi ntchitu mwaphamphu kuti ndije munthurumi wamampha kweniso kuti ndilutirizi kuwovya banja langu.”—Lemba lakovya: Ŵakolose 4:6.

Ŵanthu akutorana wo awongana, atanjana ukongwa. Munthurumi munyaki yo wakuto zina laki Michael wangukamba kuti: “Asani ŵanthu wo akutorana atesesa kuwona vamampha vo munyawu wachita, nthengwa zinandi zingamala cha. Yiwu angamalisa cha nthengwa yawu asani akumana ndi masuzgu chifukwa akumbusika kaŵikaŵi vinthu vamampha vo akusaniya.”