Bayibolu Lisintha Ŵanthu

KUMBI ndi vinthu wuli vo vinguwovya munthu munyaki yo wenga lasi kuti wameti sisi laki kweniso kuti waleki kutinkha azungu? Kumbi ndi vinthu wuli vo vingusintha munyamata munyaki wandewu yo wasaniyanga ndalama chifukwa cha kugulisa munkhwala wakutimbanyizga wongu? Tiyeni tiwoni vo ŵanthu yaŵa akamba.

“Ndinguleka kutinkha azungu.”​—HAFENI NGHAMA

VYAKA: 34

CHARU CHO NDIKUWIYA: ZAMBIA

MBIRI YANGU: NDENGA LASI

UMOYU WANGU WAKALI: Ndinguwiya ku Zambia mumusasa wa ŵanthu akuthaŵa kwawu. Ama anguthaŵa ku Namibia pa nyengu yo kwenga nkhondu ndipu angusere mu wupu wa South West Africa People’s Organization (SWAPO). Wupu wenuwu walimbananga ndi boma la South Africa lo lamuliyanga charu cha Namibia pa nyengu yo.

Ndinguja mumisasa yakupambanapambana ya ŵanthu akuthaŵa kwawu mu vyaka 15 vakwamba va umoyu wangu. Achinyamata wo ŵenga mu wupu wa SWAPO, aŵasambizanga kuti arwiyengi wanangwa wawu. Atisambizanga kuchita vandali kweniso kuti titinkhengi azungu.

Pa nyengu yo ndenga ndi vyaka 11, ndakhumbikanga kuzomerezeka kuti ndisere muchisopa chachikhristu cho chenga ku musasa wo tanjanga. Chisopa chenichi chingupangika ndi matchalitchi ngakupambanapambana nge Katolika, Lutheran, Anglican ndipuso matchalitchi nganyaki. Kweni mliska yo ndingukambiskana nayu venivi wangundikaniza. Kwambiya penapa, ndingwamba kugomezga kuti kulivi Chiuta. Chifukwa chakuti ndayanjanga sumu zalege kweniso ndakhumbanga kumalisa vinthu vambula urunji vo vachitikiyanga ŵanthu afipa, ndingusere kagulu ka malasi chinanga kuti ndenga ndi vyaka 15. Ndingwamba kusunga sisi litali, kukweŵa chamba, ndinguleka kurya nyama ndipuso ndarwiyanga wanangwa wa ŵanthu afipa. Kweni ndingusintha cha nkharu ziheni pamwenga kuleka kuwonere mafilimu ngaviwawa. Ndipuso ndatukanga ukongwa.

MO BAYIBOLO LINGUSINTHIYA UMOYU WANGU: Mu 1995, pa nyengu yo ndenga ndi vyaka pafufupi 20, ndingwamba kuŵanaŵaniya ukongwa vo nditenere kuchita pa umoyu wangu. Ndaŵerenganga mabuku ngosi nga malasi ngo ndasaniyanga. Nganyaki mwa mabuku ngenanga ngazumbuwanga va Bayibolu, kweni vo ngakonkhoskanga vavwikanga cha. Mwaviyo, ndingwamba kuŵerenga Bayibolu.

Pavuli paki, munyangu munyaki yo nayu wenga lasi, wangundipaska buku lo lingulembeka ndi Akaboni aku Yehova. Ndingusambira buku lenili kweniso Bayibolu pakundija. Pavuli paki, ndingukumana ndi Akaboni aku Yehova ndipu angulutirizga kusambira nani Bayibolu.

Ndingufwiyapu kuti ndileki kukweŵa kweniso kuti ndileki kumwa ukongwa moŵa. (2 Akorinto 7:1) Ndingujiphono, ndingumeta sisi langu litali, ndinguleka kuwonere vinthu zakusikuwa ndipuso mafilimu ngaviwawa kweniso ndinguleka kutuka. (Aefeso 5:3, 4) Pakumaliya, ndinguleka kutinkha azungu. (Machitidu 10:34, 35) Kuti ndisinthi umoyu wangu, ndakhumbikanga kuleka sumu zo zachiskanga kusankhana mitundu kweniso ndakhumbika kuleka kucheza ndi mabwezi ngangu ngakali ngo ngandichichizganga kuti ndiwere so umoyu wangu wakali.

Ndati ndasintha umoyu wangu, ndingufufuza Nyumba ya Ufumu ya Akaboni aku Yehova ndipu ndati ndayisaniya ndingupempha kuti nani ndije Kaboni. Akaboni angulutirizga kusambira nani Bayibolu. Ndati ndasankha kuti ndibatiziki kuja Kaboni waku Yehova, ŵanthu a mubanja langu angukondwa cha. Ama angundikambiya kuti ndisankhi chisopa chinyaki chechosi “Chachikhristu,” kweni Akaboni aku Yehova cha. Asibweni ŵangu anyaki wo ŵenga ndi udindu ukulu muboma, ajaliyanga waka kundinena chifukwa chakuti ndingusankha kuja Kaboni.

Chinanga kuti venga viyo, kusambira mo Yesu wachitiyanga vinthu ndi ŵanthu ndipuso kugwiriskiya ntchitu ulongozgi waki, vingundiwovya kuti ndikunthiyepu kususkika ndipuso kunyozeka. Kuyeruzgiya vo Akaboni asambiza ndi vo Bayibolu likamba, kungundiwovya kusimikiza kuti ndasaniya nadi chisopa chauneneska. Mwakuyeruzgiyapu, yiwu alondo dangu la mu Bayibolu lakuti apharazgiyengi ŵanthu anyaki. (Mateyu 28:19, 20; Machitidu 15:14) Ndipuso achitaku cha vandali.—Salimo 146:3, 4; Yohane 15:17, 18.

MO NDAYANDULIYA: Kusambira ndipuso kugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu pa umoyu wangu, kwandiwovya mu nthowa zinandi. Mwakuyeruzgiyapu, kuleka kukweŵa chamba kwandiwovya kuti ndilekengi kunanga ndalama zinandi mwezi wewosi. Ndipuso ndikuleka kuwona nyenyezi kumasu, wongu wangu ugwira ntchitu umampha kweniso nde ndi liŵavu lamampha.

Sonu umoyu wangu we ndi chilatu ndipu venivi ndivu ndakhumbanga kwamba ndeche munyamata. Ndipu chakuzirwa ukongwa kuluska vosi, sonu ndiwona kuti nde pa ubwezi wakukho ndi Chiuta.—Yakobe 4:8.

“Ndasambira kuwuko mtima.”—MARTINO PEDRETTI

VYAKA: 43

CHARU CHO NDIKUWIYA: AUSTRALIA

MBIRI YANGU: NDAGULISANGA MUNKHWALA WAKUTIMBANYIZGA WONGU

UMOYU WANGU WAKALI: Banja lidu lasamangasamanga ukongwa pa nyengu yo ndenga mwana. Ndikujapu mu matawuni ngamanangamana, mutawuni yikulu kweniso kwakanyengu ndingujapu mumyumba yinyaki ya tchalitchi yo yenga kumuzi. Ndikumbuka vinthu vakukondwesa vo tachitiyanga limoza ndi asiŵani ŵangu ndipuso asibweni pa nyengu yo, nge kuŵeja somba, kuŵinga nyama kweniso kusema vinthu vinyaki.

Ada achitanga masaza ngakupumana ndipu angwamba kundisambiza vakupumana nde munamana ukongwa. Ndenga wandewu ukongwa ndipu venga nge chakurya changu. Nde ndi vyaka va m’ma 13 mpaka 19, ndajaliyanga waka kumwa moŵa ku mabala. Ini ndi anyangu tayambisiyanga dala ndewu. Tagwiriskiyanga ntchitu vimayi ndipuso tivisulu kuti tipumani ndi ŵanthu pafufupi 20 pamwenga kujumpha.

Ndasaniyanga ndalama chifukwa chakugulisa munkhwala wakutimbanyizga wongu kweniso katundu yo ŵanthu wo agwiranga ntchitu ku madowoku abanga kuntchitu kwawu. Ndatoliyanga so ndalama za ŵanthu wo agulisanga munkhwala wakutimbanyizga wongu, ndipu asani ŵanthu aleka kupereka, ndaŵawofyanga ndi futi. Pa umoyu wangu ndakhumbanga kuti ndizije chigeŵenga. Ndipu ndayendiyanga fundu yakuti wafwawafwa.

MO BAYIBOLU LINGUSINTHIYA UMOYU WANGU: Nde wachinyamata ndinguvwapu vakukwaskana ndi Akaboni aku Yehova. Ndikumbuka kuti pa nyengu yo ndenga ndi vyaka 20, ndingufumba ama asani aziŵanga ko kwenga Akaboni. Pati pajumpha mazuŵa ngaŵi, Kaboni munyaki zina laki Dixon wangugogoda pachisasa cha nyumba yangu. Tati takambiskana kwakanyengu, wangundidaniya ku maunganu nga Akaboni aku Yehova. Ndinguluta ku unganu wenuwu ndipu pajumpha vyaka 20 sonu kutuliya po ndikwambiya kuluta ku maunganu ngenanga. Akaboni amukanga mafumbu ngangu ngosi kutuliya mu Bayibolu.

Ndingukondwa kusambira kuti Yehova watanja munthu weyosi, chinanga ndi wo aleka kumuwopa. (2 Peturo 3:9) Ndinguziŵa kuti iyu Mbada achanju wo angandiphwere, chinanga kuti weyosi wangaleka. Kweniso ndingukondwa ukongwa kuziŵa kuti iyu wangandigowoke maubudi ngangu asani ndingasintha nkharu yangu. Lemba la Aefeso 4:22-24 lingundiwovya ukongwa. Mavesi ngenanga ngangundiwovya kuti ‘ndizuwi umunthu wakali’ ndi “kuvwala umunthu wufya wakulengeka mwakukoliyana ndi khumbu laku Chiuta.”

Vingunditole nyengu kuti ndisinthi umoyu wangu. Ndajanga sabata yamphumphu kwambula kumwa munkhwala wakutimbanyizga wongu, kweni kukumaliya kwa sabata, ndamwanga chifukwa cha kuchichizgika ndi anyangu. Ndinguziŵa kuti asani ndikhumba nadi kusintha umoyu wangu, ndikuti nditenere kuleka kucheza ndi mabwezi ngangu ngenanga. Mwaviyo ndingusankha kuti ndisamiyi kuchigaŵa chinyaki. Mabwezi ngangu nganyaki ngangujipereka kuti ngalutiyi nani limoza ndipu ndinguzomera. Te munthowa, yiwu angwamba kukweŵa chamba ndipu akhumbanga kuti nani ndikweŵeku. Ndinguŵakambiya kuti ini ndikhumba kuleka nkharu ziheni zenizi, ndipu tati tafika paboda tingulekana. Pati pajumpha nyengu yimanavi, ndinguvwa kuti anyangu anguba ku banki mwakugwiriskiya ntchitu futi.

MO NDAYANDULIYA: Ndati ndaleka kucheza ndi mabwezi ngangu ngakali, vingundisuzga cha kusintha umoyu wangu. Mu 1989, ndingubatizika ndipu ndinguja Kaboni. Ndati ndabatizika, mzichi wangu, ama ndipuso ada, nawu angwamba kuteŵete Yehova.

Ndikuto vyaka 17 vo vajumpha ndipu nde ndi ŵana atatu. Ndasambira kuwuko mtima wangu, chinanga ŵanthu angandiyamba. Ndipuso ndasambira kwanja ŵanthu wo atuliya ‘mu mitundu yosi, mu mafuku ngosi ndipuso mu malilimi ngosi.’ (Chivumbuzi 7:9) Ndiwona kuti mazu ngaku Yesu ngafiskika nadi paku ini. Iyu wanguti: “Asani mulutirizga kusunga mazu ngangu, ndikuti ndimwi akusambira ŵangu nadi, muziŵengi uneneska ndipu uneneska wo ukufwatuweningi.”—Yohane 8:31, 32.

[Fundu yikulu]

Kuti ndisinthi umoyu wangu, ndakhumbikanga kuleka sumu zo zachiskanga kusankhana mitundu

[Fundu yikulu]

Ini ndi anyangu tayambisiyanga dala ndewu. Tagwiriskiyanga ntchitu vimayi ndipuso tivisulu kuti tipumani ndi ŵanthu pafufupi 20 pamwenga kujumpha