KUKONKHOSKA MAVESI NGA MU BAYIBOLU
Yohane 1:1—“Mu Mtendeku Mwenga Mazu”
“Pakwamba kwenga Mazu, ndipu Mazu yo wenga ndi Chiuta, kweniso Mazu wenga chiuta.”—Yohane 1:1, Bayibolu la Charu Chifya.
“Pakwamba kwenga Mazu, ndipu Mazu yo wenga ndi Chiuta, kweniso Mazu wenga Chiuta.”—Yohane 1:1, New International Version. a
Vo Lemba la Yohane 1:1 Ling’anamuwa
Lemba ili likonkhoska vakukwaskana ndi umoyu waku Yesu Khristu wechendazi pacharu chapasi nge munthu. (Yohane 1:14-17) Mu vesi 14, mazu ngakuti “Mazu” (pamwenga kuti “Logos,” ngo mu Chigiriki ngadanika kuti ho loʹgos) ndi zina la udindu. Zina la udindu lenili lakuti “Mazu” likonkhoska udindu wo Yesu we nawu pakukambiya ŵanthu marangu kweniso ulongozgi wakutuwa kwaku Chiuta. Ndipu Yesu wangulutilizga kukambiya ŵanthu mazu ngaku Chiuta po wenga pacharu chapasi kweniso wati wawere kuchanya..—Yohane 7:16, Chivumbuzi 1:1.
Mazu ngakuti “pakwamba” ngang’anamuwa nyengu yo Chiuta wangwambiya kulenga vinthu ndipuso po wangulenga Mazu. Pavuli paki, Chiuta wangwamba kugwira ntchitu limoza ndi Mazu pakulenga vinthu vinyaki vosi. (Yohane 1:2, 3) Bayibolu likamba kuti Yesu ndiyu “wakwamba kuwaku pa chilengedu chosi” ndipuso kuti “kuporote mwaku iyu, vinthu vinyaki vosi vikulengeka.”—Akolose 1:15, 16.
Mazu ngakuti “Mazu wenga chiuta” ngalongo kuti Yesu wechendazi pacharu chapasi wenga ndi udindu ukulu kuchanya kweniso wenga ndi mijalidu yinyaki yakuyanana ndi Chiuta. Mphaki kuti wazumbulika munthowa yeniyi chifukwa cha udindu wo wenawu nge Wakulongoro mumalu mwaku Chiuta kweniso pakuja Mwana wakwamba waku Chiuta, ndipu wangugwiriskikiya ntchitu pakulenga vinthu vinyaki vosi.
Nkhani ya pa Yohane 1:1
Buku la mu Bayibolu la Yohane likonkhoska va umoyu waku Yesu panyengu yo wenga pacharu chapasi kweniso uteŵeti waki. Mavesi ngakwambiriya nga muchaputala chakwamba, ngakonkhoska vaku Yesu wechendazi pacharu chapasi, ubwezi waki wapade ndi awisi ndipuso udindu waki wakuzirwa pa nkhani ya mo Chiuta wachitiya vinthu ndi ŵanthu. (Yohane 1:1-18) Fundu zosi zenizi zititiwovya kuvwisa vo Yesu wangukamba ndipuso kuchita pa uteŵeti waki pacharu chapasi.—Yohane 3:16; 6:38; 12:49, 50; 14:28; 17:5.
Fundu Zaboza Zakukwaskana ndi Lemba la Yohane 1:1
Fundu yaboza: Mazu ngakumaliya nga pa Yohane 1:1 ngakhumbika kungafwatuliya kuti “Mazu wenga Chiuta.”
Fundu yauneneska: Chinanga kuti mu Mabayibolu nganandi ndimu akulembe pa vesi ili, kweni anyaki awona kuti mphakwenere cha kulemba viyo. Mu malemba ngakwambiliya, mazu ngakuti “Chiuta” (Chigiliki, the·osʹ) ngo ngazumbulika kaŵi pa Yohane 1:1 ngakulembeka mwakupambana. Po mazu yanga ngasanirika kakwamba, mazu ngakuti “Chiuta” ngatamba ndi chilembu chikulu ndipu po ngasanirika kachiŵi ngatamba ndi chilembu chimana. Akaswiri anandi awona kuti mphambanu yeniyi njakukhumbika ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, Bayibolu linyaki (The Translator’s New Testament) likamba kuti: “Asani munthu wawona waka mphambanu yeniyi wawamu yija kuti mazu ngo ngayamba ndi chilembu chimana ngakonkhoska waka za udindu ndipu ngang’anamuwa kuti ‘Mazu wenga ndi mijalidu yakuyanana ndi yo Chiuta wenayu.’” b Akaswiri anyaki c ndipuso Mabayibolu nganyaki ngalongo kuti mazu ngenanga ngapambana nadi.
Fundu yaboza: Vesi ili lisambiza kuti Mazu wayanana waka ndi Chiuta Wanthazizosi.
Fundu yauneneska: Mazu ngakuti “Mazu wenga ndi Chiuta” ngo nge pa vesi ili ngalongo kuti pe ŵanthu ŵaŵi akupambana. Vingachitika cha kuti Mazu ‘waŵi ndi Chiuta’ panyengu yeniyo pe, waŵi Chiuta Ŵanthazizosi. Fundu yeniyi yilongo kuti Mazu ndi Chiuta Wanthazizosi cha. Pa Yohane 1:18 pakamba kuti “Palivi munthu yo wakuwonapu Chiuta chijaliyi.” Kweni, ŵanthu akumuwonapu Mazu, yo ndi Yesu, chifukwa pa Yohane 1:14 pakamba kuti, “Sonu Mazu wanguja munthu ndipu wenga pakati pidu kweniso tinguwona unkhankhu waki.”
Fundu yaboza: Mazu wakujaku kutuwa kali.
Fundu yauneneska: Mazu ngakuti “pakwamba” ngo nge pa vesi ili, ngang’anamuwa ‘kwamba’ kuŵaku kwaku Chiuta cha, chifukwa Chiuta walivi pakwambiya. Yehova d ndi Chiuta “kutuwa muyaya mpaka muyaya.” (Salimo 90:1, 2) Kweni, Mazu, yo ndi Yesu Khristu, we ndi pakwambiya. Iyu ndiyu “wakwamba kulengeka ndi Chiuta.”—Chivumbuzi 3:14.
Fundu yaboza: Asani Mazu tingamudana kuti ndi “chiuta” ndikuti tisambiza ŵanthu kuti asopengi achiuta anandi.
Fundu yauneneska: Mazu nga Chigiriki ngakuti (the·osʹ) ngo ngang’anamuwa kuti “Chiuta” pamwenga “chiuta,” kanandi ngayanana ndi mazu nga Chiheberi ngakuti ʼel ndi ʼelo·himʹ, ngo ngakugwiriskikiya ntchitu mu malemba ngo ngadanika kuti Chipanganu Chakali. Mazu nga Chiheberi ngenanga ngang’anamuwa “Wanthazi; Wanthazi Ukongwa” ndipu ngagwiriskikiya ntchitu pakukamba vaku Chiuta wanthazizosi, achiuta anyaki ndipuso chinanga angaŵa ŵanthu. (Salimo 82:6; Yohane 10:34) Ndipu Mazu ndiyu Chiuta wangumugwiriskiya ntchitu pakulenga vinthu vinyaki vosi, mwaviyo mphakuvwika kudanika kuti wanthazizosi. (Yohane 1:3) Kukamba kuti Mazu ndi “chiuta” kukoliyana ndi uchimi wa pa Yesaya 9:6, wo ungukambiya limu kuti wakusankhika waku Chiuta, yo ndi Mesiya pamwenga kuti Khristu, wazamudanika kuti Chiuta Wanthazi” (mu Chiheberi, ʼEl Gib·bohrʹ), kweni “Chiuta Wanthazizosi” cha (ʼEl Shad·daiʹ, nge mo pakambiya pa Genezesi 17:1; 35:11; Ekisodo 6:3; Ezekiyeli 10:5).
Bayibolu lisambiza ŵanthu kuti asopengi achiuta anandi cha. Yesu Khristu wangukamba kuti: “Yehova Chiuta waku ndiyu utenere kumusopa, ndipu iyu pe ndiyu utenere kumuchitiya uteŵeti wakupaturika.” (Mateyu 4:10) Bayibolu likamba kuti: “Pakuti chinanga kuti kwe anandi wo adanika kuti achiuta, kwali nkhuchanya pamwenga pacharu nge mo viliri kuti kwe “achiuta” anandi ndipuso “ambuya” anandi, kweni kwaku isi kwe Chiuta yumoza, Ada, mweniyo chifukwa chaku iyu, vinthu vosi vilipu ndipuso isi te ŵaki. Kweniso kwe Mbuya yumoza Yesu Khristu, mweniyo kuporote mwaku iyu vinthu vosi vilipu, ndipu isi so kuporote mwaku iyu.”—1 Akorinto 8:5, 6.
a Mu Bayibolu ili mazu yanga ngakusintha cha.
b The Translator’s New Testament, page 451.
c Kaswiri munyaki zina laki Jason David BeDuhn wangukamba kuti mphambanu yo yilipu mu malemba ngakwambiliya yitovya kuti kuŵi kupusu kupambanisa mazu ngaŵi ngenanga ngakuti “Chiuta” ndi “chiuta.” Iyu wangukamba so kuti “Mazu yo wakambika pa Yohane 1:1 ndi Chiuta Wanthazizosi cha yo waliku yija pe, kweni we ndi mijalidu yakuyanana ndi yo Chiuta wenayu.”—Truth in Translation: Accuracy and Bias in English Translations of the New Testament, peji 115, 122, ndi 123.
d Yehova ndilu zina laku Chiuta.—Salimo 83:18.
Mungayanja Kuŵerenga so Nkhani Izi
FUNDU ZAKUKHUMBIKA UKONGWA ZO BAYIBOLU LISAMBIZA
Kumbi Yesu Khristu Ndi Chiuta?
Kumbi Yesu Khristu wayanana ndi Chiuta Wanthazizosi? Pamwenga mbanthu ŵaŵi akupambana?
MAFUMBU NGO BAYIBOLU LIMUKA
Ntchifukwa Wuli Yesu Wadanika Kuti Mwana Waku Chiuta?
Asani Chiuta wangubala Yesu cha nge mo ŵanthu achitiya, nanga ntchifukwa wuli Yesu wadanika kuti Mwana waku Chiuta?
VO BAYIBOLU LISAMBIZA
Vidya vo Vingakuwovyani Pakusambira Bayibolu
Sankhani mabuku ngo ngangakuwovyani kuti musambirengi Bayibolu munthowa yakuyandulisa kweniso yakukondwesa.
VO BAYIBOLU LISAMBIZA
Yesesani Kusambira Bayibolu
Sambirani Bayibolu kwawezi ndi munthu yo wakusambizeningi.
