Skip to content

Skip to table of contents

Ibulangizi Bwini Bwabafu

Ibulangizi Bwini Bwabafu

NAKALINDU wamyaka iili 25 wakalemba ategwa: “Mu-1981 baama bakujana bakafwa akansa. Ilufu lwabo lwakandiyumina loko amukwesu wakujana. Ndakalaamyaka 17, walo mukwesu walaa-11. Ndakabazimba loko. Mbundakayiisyidwe kuti bali kujulu, ma, ndakali kuyanda kulitolela buumi kuti nkabe ambabo. Bakali mbabalongwe bangu bainda.”

Cilibonya kutalulama kuti lufu lweelede kuba anguzu zyakutola muntu ngomuyanda. Alimwi ciindi nocicitika, imuzeezo wakutacikonzya kabili kwaambaula anguwe, kuseka anguwe, kumujata ooyo muyandwa wenu ulakonzya kuyuma loko kuyumuna. Ikucisa ooko takuzimaani buyo kufumbwa kwaambilwa kuti muyandwa wenu uli kujulu pe.

Ibbaibbele, nokuba boobo, lilatambika bulangizi bwiindenye loko. Mbuli mbotwabona musyule, Imagwalo atondezya kuti cilakonzyeka kukamantana alimwi amuyandwa wenu ambele aafwaafwi, ikutali mujulu litazyizyilwe, pele kwaagama ano ansi muziimo zyaluumuno, zyabululami. Alimwi kuciindeeco bantu bayooba abulangizi bwakuba abuzumi bulondokede, alimwi tabakayandiki limbi kufwa alimwi. ‘Pele ede ooko nkulinyomenezya buyo!’ bamwi mbobanga balaamba.

Ninzi ncocinga catola kumucita kuti muzumine kuti oobu mbulangizi bwini? Ikutegwa musyome cisyomezyo, inga mwayandika kuba masimpe kuti ooyo uucicita cisyomezyo ulayanda alimwi ulakonzya kucizyuzikizya. Nguni, nkooko, walo uusyomezya kuti bafu bayoopona alimwi?

Mucilimo camu 31 C.E., Jesu Kristo wakasyomezya cabusicamba ategwa: “Mbubonya Wisi mbwabusya bafwide akubapa buumi, mbubonya awalo Mwana ulapa buumi abo mbayanda. Mutagambwi aliyeeyi nkani, nkaambo ciindi ciyoosika ncobati kamvwe ijwi lyakwe [Jesu] boonse abali muzyuumbwe, bayoozwa mpoonya.” (Johane 5:21, 28, 29) Inzya, Jesu Kristo wakasyomezya kuti mamiliyoni aafwide lino ayoopona alimwi akuba abulangizi bwakukkalilila alinjiyo kukabe kutamani muziimo zyaluumuno, a-paradaiso. (Luka 23:43; Johane 3:16; 17:3; amweelanyike Intembauzyo 37:29 a-Matayo 5:5.) Mbokunga Jesu wakacicita cisyomezyo, ncintu cigwasya kupeekezya kuti ulayanda kucizyuzikizya. Pele sena ulakonzya kucita oobo?

Ikulezya myaka yobile kacicitide cisyomezyo eeco, Jesu wakatondezya munzila ilaanguzu kuti ulayanda alimwi ulakonzya kubucita bubuke.

“Lazaro, Kozwa Omo”!

Cakali ciimo ceetezya. Lazaro wakalicisidwe cibyaabi. Ibacizi bakwe bobile, Mariya a-Marta, bakatuma mulomo kuti Jesu, walo wakali kutala lyamulonga wa-Jordano: “Omwami, langa, oyo ngoyanda ulaciswa.” (Johane 11:3) Bakalizi kuti Jesu wakali kumuyanda Lazaro. Inga Jesu takooyanda kumubona mulongwaakwe mulwazi na? Icigambya ncakuti, muciindi cakuya ku-Betaniya mpoona mpoona, Jesu wakakkala nkwaakabede mazuba obile aakatobela.—Johane 11:5, 6.

Lazaro wakafwa kwiinde ciindi kuzwa nowakatumwa mulumbe wakuciswa kwakwe. Jesu wakaziba ciindi Lazaro naakafwa, alimwi wakali kuyanda kucita cimwi cintu aliceeco. Kusikila ciindi Jesu naakasika ku-Betaniya, mulongwaakwe uyandika wakalifwide mazuba one. (Johane 11:17, 39) Sena Jesu wakali kukonzya kubweedezya muntu kubuumi wakafwide ciindi cilamfu boobo?

Amvwe buyo kuti Jesu ulaza, Marta, mukaintu simicito, wakazuzaana kuyoomucingauzya. (Amweelanyike Luka 10:38-42.) Akweetela kuusa kwakwe, Jesu wakamusyomezya: “Mwanaakwanu ulabuka.” Naakatondezya lusyomo lwakwe lwabubuke bwakumbele, Jesu wakamwaambila caantangalala: “Ndime kubuka abuumi. Oyo uusyoma ndime, naanooli wakafwa, unooli muumi.”—Johane 11:20-25.

Asike buyo kucuumbwe, Jesu wakalailila kuti liya bbwe lyakajalide manjililo aaco ligusyigwe. Mpoona, naakamana kupaila cakupozya, wakalailila: “Lazaro, kozwa omo”!—Johane 11:38-43.

Meso oonse akageme acuumbwe. Mpoona, ikuzwa mumudima kwakabunuka ciwa camuntu. Matende amaanza aakwe aangidwe zisila, abusyu bwakwe kabwaangidwe zisani. “Amumwaangunune, mumuleke aende,” wakatuma Jesu. Ibbandaji lyamamanino lyakawidaansi. Inzya wakali Lazaro, imwaalumi wakafwide mazuba one!—Johane 11:44.

Sena Cakacitika Ncobeni?

Ikuluula kwakubusya kwa-Lazaro kulapegwa mu-Mulumbe Mubotu wa-Johane mbuli kasimpe kacitikide ciindi. Ikutupampula twaambo komwe komwe ntuzumi boobo cakuti taali buyo masendekela. Ikudooneka kucitika kwaco, nkudooneka maleele oonse aamu-Bbaibbele kubikkilizya abubuke bwa-Jesu Kristo mwini. Alimwi kukaka bubuke bwa-Jesu, nkulukaka loonse lusyomo lwabunaKristo mboluzulwa.—1 Ba-Korinto 15:13-15.

Aalo, kuti kamuli mulakuzumina kuba kwa-Leza, tamweelede kukatazigwa kubusyoma bubuke. Ikukozyanyika: Imuntu ulakonzya kuyobola kuyanda kwakwe kwamamanino amalailile aalubono lwakwe muvideyo, alimwi amana kufwa, ibasazinyina abeenzinyina balakonzya kumubona akumumvwa, mbuli mubwini, kapandulula mbuli mbolweelede kweendelezegwa lubono lwakwe. Mwaanda wamyaka kusyule, cintu camusyobo ooyu teecakali kunga cayeeyelwa pe. Alimwi kubantu bamwi muzibaka zimwi zyanyika zizandukide, ibumpangaliko bwakuyobola twaambo bwa-videyo ncintu ncobalezya boobo kuciteelela cakuti cibaanga maleele. Ikuti misemu yasayansi yakaimikwa a-Sikulenga ilakonzya kubelesyegwa abantu ikuyakulula ciimo cilibonya akulimvwisya boobu, ino walo Sikulenga teelede kukonzya kwiindaawa kucita? Sena tacilimvwisyi, lino, kuti Ooyo wakalenga buumi ulakonzya kubulengulula?

Imaleele aakubweedezegwa kwa-Lazaro kubuumi akagwasya kuyungizya lusyomo muli Jesu amububuke. (Johane 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Munzila yeetezya, alakutondezya akwalo kulisungula akulombozya kwa-Jehova a-Mwanaakwe kwakucita bubuke oobo.

‘Leza Uyooyandisisya’

Ikwiingula kwa-Jesu kulufu lwa-Lazaro kutondezya kuteteeta kwa-Mwana wa-Leza. Ikulimvwa kwakwe kupati aciindi eeci kulakutondezya busalede kulombozya kwakwe kupati kwakubusya bafu. Tulabala ategwa: “Mariya, naakasika oko ukwali Jesu, naakamubona, wakawida ansi kumatende aakwe wakati, Omwami, nowakali kokuno, mwanaakwesu naatakafwa. Eno Jesu naakamubona ulalila, abalo ba-Juda abakali kumucilide balalila, moyo wakwe wakalenda, wakeetela, wakati, Ino nkuli nkomwakamuzikila? Bakamwaambila kuti, Omwami, koboola ubone, Jesu wakalila. Aba-Juda ncebakaambila kuti, Amubone mbwaali kumuyanda.”—Johane 11:32-36.

Ilweetelelo lwa-Jesu lwakumoyo lulatondezyegwa aawa atwaambo totatwe: “wakalenda,” “wakeetela,” akuti “wakalila.” Imabala aamumulaka mutaanzi alo aakabelesyegwa mukulemba ciimo eeci ceetezya, atondezya kuti Jesu wakeetezegwa boobo alufu lwamulongwaakwe uyandwa Lazaro akubona mucizi wa-Lazaro kalila cakuti meso Aakwe akaibaiba misozi. *

Icintu cilibonya loko ncakuti Jesu musyule wakali wabweedezya bantu bambi bobile kubuumi. Alimwi wakali kukanza cakumanizya kuti acite mbubonya a-Lazaro. (Johane 11:11, 23, 25) Pele, “wakalila.” Ikubweedezya bantu kubuumi, nkokuti, tacili cilengwa buyo kuli Jesu pe. Ikulimvwa kwakwe kuteteete kupati mbuli mbokwakabonesyegwa aciindi eeci kulakutondezya busalede kulombozya kwakwe kupati kwakwaangulula bunyonyoosi bwalufu.

Ikulimvwa kwa Jesu kwabuuya ciindi naakabusya Lazaro kwakatondezya kulombozya kwakwe kupati kwakwaangulula bunyonyoosi bwalufu

Nkaambo Jesu “ncecizibyo icizibya mbwabede [Jehova, NW] Leza” tuliluleme kutamulangila kulezya aawa Taata wesu wakujulu. (Ba-Hebrayo 1:3) Ikujatikizya kulisungula kwakwe Jehova mwini kwakubucita bubuke, mwaalumi musyomesi Jobu wakati: “Muntu nakonzya kufwa akuponononwa, . . . Noyoondiita njoovuwa, kuti koyandisisya buumi mbowakalengede.” (Jobu 14:14, 15) Aawa ibbala lyamumulaka mutaanzi lisandululwa kuti “koyandisisya” lyaamba kulangila akulombozya kwa-Leza kwakusinizya. (Matalikilo 31:30; Intembauzyo 84:2) Ibusalede, Jehova weelede kuti ulabucingauzya cakusungwaala bubuke.

Sena tulakonzya ncobeni kucisyoma cisyomezyo cabubuke? Inzya, kwiina kudooneka kuti Jehova a-Mwanaakwe boonse balilisungwide alimwi alakonzya kucizyuzikizya. Ino eeci caambanzi kuli ndinywe? Mulijisi bulangizi bwakukamantana alimwi abafu bayandwa mpoona aano ansi pele muziimo ziindenye loko azeezi!

Jehova Leza, ooyo walo wakatalisya musyobo wabuntu mumuunda mubotu, wasyomezya kubweedezya Paradaiso anyika eeyi kunsi lyabweendelezi bwa-Bwami Bwakwe bwakujulu mumaanza aa-Jesu Kristo walo lino uupedwe bulemu. (Matalikilo 2:7-9; Matayo 6:10; Luka 23:42, 43) Mu-Paradaiso eeyo yabweedezegwa, imukwasyi wabuntu uyooba abulangizi bwakutangala buumi butakwe mamanino, kabaangulukide kuzwa kukuciswa koonse amalwazi. (Ciyubunuzyo 21:1-4; amweelanyike Jobu 33:25; Isaya 35:5-7.) Izimbi, zinoounkide, ndusulo loonse, kusalana mubala, kulwana kwamisyobo, akudyaamininwa mumakwebo. Muyooba munyika isalede mwalo Jehova Leza a-Jesu Kristo mobayoobusizya bafu.

Ibubuke, bwalo buyeeme acipaizyo cacinunuzyo ca-Kristo Jesu, buyooleta kukondwa kumasi oonse

Mbombubo oobu lino ibulangizi bwamukaintu Munakristo ulya waambwa kumatalikilo aacibeela eeci. Myaka iili mbwiibede kuzwa lyakafwa banyina, Bakamboni ba-Jehova bakamugwasya kulingula Bbaibbele kabotu kabotu. Ulaibaluka ategwa: “Kuzwa nindakaiya kujatikizya bulangizi bwabubuke, ndakalila. Cakali cintu cigambya kuziba kuti ndiyoobabona bamaama alimwi.”

Ikuti moyo wanu kaulikumbuzya kubona muyandwa alimwi, Bakamboni ba-Jehova bayoomugwasya cakukondwa kuti mwiiye mbuli mbomukonzya kubucita bwenu nobeni bulangizi oobu bwini. Mbuti ino kuzibana ambabo Kuŋanda ya-Bwami eeyo njomubambene limwi kwiinda, antela kulemba kukeyala njomubambene limwi kwiinda mumulongo uulembedwe apeeji 32.

^ munc. 20 Ibbala lyaci-Giriki lyalo lisandulwidwe kuti “wakalenda” lizwa mubbala cciti (em·bri·maʹo·mai) lyalo litondezya kweetezyegwa kupati antela kulaabuungwaungwa. Sikulingula Bbaibbele umwi wakabona kuti: “Aawa cikonzya buyo kwaamba kuti Jesu wakaangana kumoyo cakuti kulenda kwakutaliyandila kwakanyonwa kuzwa kumoyo Wakwe.” Ikaambo kasandulwidwe kuti “wakeetela” kazwa mubbala lyaci-Giriki (ta·rasʹso) lyalo litondezya kunyongana. Ikweelana abwaamba sikupandulula mabala umwi, caamba “kuletela muntu kukopana kwamukati, . . . kupenzya akucisa antela akuusa kupati.” Ikaambo kakuti “wakalila” kazwa mubbala lyaci-Giriki cciti (da·kryʹo) lyalo lyaamba “kuzwa misozi, kulila buumwine.”