Skip to content

Skip to table of contents

Mbuti Mbomukonzya Kubamba Luumuno Abantu?

Mbuti Mbomukonzya Kubamba Luumuno Abantu?

Ncolyaamba Bbaibbele

Mbuti Mbomukonzya Kubamba Luumuno Abantu?

IBBAIBBELE lilaamba kujatikizya bantu kuti: “Boonse bakabisya alimwi balalezya kubulemu bwa Leza.” (Baloma 3:23) Akaambo kakuti bantu boonse bali 7,000,000,000 munyika yoonse tabalondokede, zimwi ziindi balazwangana. Aboobo mbuti mbotukonzya kubamba luumuno mubukkale buli boobu?

Ibbaibbele lilapa lulayo lugwasya. Lilaamba kujatikizya Mulengi kuti ngu “Leza waluumuno,” uujisi zyina lyakuti Jehova. (Bahebulayo 13:20; Intembauzyo 83:18) Leza uyanda kuti bana bakwe baanyika kabapona caluumuno. Mukaambo aaka ulapa citondezyo cibotu. Ciindi banabukwetene bakusaanguna nibakamubisyila Leza, ikunyonganya luumuno ndobakajisi anguwe, wakabweza ntaamu kutegwa abayanzanye kulinguwe. (2 Bakolinto 5:19) Amubone zyintu zyotatwe nzyomukonzya kucita kutegwa mubambe luumuno abamwi.

Kulekelela Camoyo Woonse

Ino Bbaibbele lyaamba buti? “Amuzumanane kweengelelana akulekelelana camoyo woonse nokuba kuti umwi kajisi kaambo kakutongooka mweenzinyina. Mbubonya Jehova mbwaakamulekelela camoyo woonse, andinywe mweelede kucita mbubonya oobo.”—Bakolose 3:13.

Nkaambo nzi ncocikatazya? Ndiza inga kamujisi “kaambo [kamupa] kutongooka” alimwi akuyanda kulikwabilila akuleka kumvwana amuntu wakamulubizyila. Alimwi mulakonzya kulombozya kuti muntu wakamulubizyila asaangune kulilekelela. Pele kuti naa muntu ooyo tazyi kuti wakalubizya, naa walo uyeeya kuti ndinywe mwakalubizya, nkokuti muyoozumanana kutamvwana.

Ncinzi ncomweelede kucita? Amutobele lulayo lwamu Bbaibbele lwakulekelela camoyo woonse, kwaambisya mutwaambo tulibonya kuti tatuyi akoomoonga. Kamuyeeya kuti, ikuti naa Leza naatali kutulekelela, kunyina uukonzya kupona. (Intembauzyo 130:3) Bbaibbele lyaamba kuti “Jehova ngusibuuya, ngusiluse, ulamuka kukalala, ulizwide luzyalo. Nkaambo ulizi mbububede buntu bwesu, ulaibulukwa kuti tuli bulongo buyo.”—Intembauzyo 103:8, 14.

Alimwi amumvwe ncokaamba kasimpi kamwi kamu Bbaibbele: “Busongo bwamuntu bulamumusya kukalala; ulayandisya kulekelela milandu.” (Tusimpi 19:11) Busongo bulagwasya kuzyiba matalikilo aakaambo, alimwi akuzyiba kaambo bantu ncobaambila munzila iili boobo alimwi akucita zyintu zimwi. Aboobo, amulibuzye kuti: ‘Sena muntu iwandilubizyila wakalikatede, wakalicisidwe, naa wakajisi mapenzi?’ Kuzyiba mbobalimvwa bantu bamwi, bube bwabo, abukkale bwabo, kulakonzya kumupa kuti kamutanyemi alimwi akubamvwisya kuti naa bamulubizyila.

Amukabandike Kaambo

Ino Bbaibbele lyaamba buti? “Ikuti munyoko wakubisizya, koya ukamwaambile mpaalubizya kamuli nyobilo. Ikuti wakuswiilila, nkokuti wamupilusya munyoko.”—Matayo 18:15.

Nkaambo nzi ncocikatazya? Bube bubyaabi mbuli kunyema, kuyoowa, alimwi akufwa nsoni kulakonzya kupa kuti cimwaalile kubandika amuntu ngomwakazwangana limwi. Alimwi mulakonzya kwaambila bantu bambi penzi lyanu kutegwa bamufwide luse, calo cikonzya kupa kuti penzi likomene.

Ncinzi ncomweelede kucita? Kuti naa penzi ndipati cakuti mwalimvwa kuti tamukonzyi kuumuna buyo, amubandike amuntu ooyo. Amusole kubelesya nzila eezyi:

(1) Amufwambaane: Tamweelede kusumpya pe. Kuti mwamuka, penzi eelyo lilakonzya kukomenenalimwi. Amutobele lulayo lwa Jesu lwakuti: “Ikuti uleta cipego cako kucipaililo kumane wayeeya kuti munyoko uli akaambo anduwe, siya cipego cako aawo kumbele lyacipaililo, uunke. Usaangune kumvwana amunyoko, mpoonya wapiluka utuule cipego cako.”—Matayo 5:23, 24.

(2) Mutaambili bantu bambi: Mutaambili bantu bambi penzi eelyo. “Buzyanya makani amweenzinyoko mwini; utayubununi makani aasisidwe aamuntu umbi.”—Tusimpi 25:9.

(3) Caluumuno: Mutanoolangi kuti naa nguni ulikabotu alimwi aulubizyide. Makanze aanu ngakubamba luumuno, kutali kuyanda kulibonya kuti muliluzi. Amusole kubelesya majwi aakuti, “ndime” muciindi cakwaamba kuti “nduwe.” Kwaambila muntu kuti “Candicisa akaambo kakuti . . . ” kulakonzya kugwasya muciindi cakwaamba kuti: “Wandicisa!” Bbaibbele lyaamba kuti: “Atusungwaalile kucita zyintu ziletela luumuno azyintu iziyaka umwi aumwi.”—Baloma 14:19.

Amukkazyike Moyo

Ino Bbaibbele lyaamba buti? “Mutapilusizyi muntu uuli woonse bubi. . . . Pele ‘ikuti sinkondonyoko kafwide nzala, komupa cakulya; ikuti kafwide nyota, komupa cakunywa.’”—Baloma 12:17, 20.

Nkaambo nzi ncocikatazya? Ikuti naa kusoleka kwanu tiikwagwasya nomusoleka kubamba luumuno, mulakonzya kutyompwa.

Ncinzi ncomweelede kucita? Kamukkazyika moyo. Bantu baliindene mbobanyema. Bamwi batola ciindi cilamfwu kuleka kunyema, kakuli bamwi baciyandika kwiiya mbobutondezyegwa bube bubotu. Kamuzumanana kubatondezya lubomba alimwi aluyando. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Utalilekeli kuzundwa abubi, pele kozumanana kuzunda bubi kwiinda mukucita zibotu.”—Baloma 12:21.

Kutegwa tube aaluumuno abamwi, tweelede kutondezya bube bwakulicesya, maanu, kukkazyika moyo, alimwi aluyando. Pele kuba aaluumuno abantu kulagwasya kapati.

SENA KULI NOMWAKALIBUZYIDE KUTI:

● Ncinzi ciyoomugwasya kulekelela bamwi camoyo oonse?—Bakolose 3:13.

● Ncinzi cikonzya kumugwasya kusikila muntu wamulubizyila kuti mubambe luumuno?—Matayo 5:23, 24.

● Ncinzi ncomunga mwacita kuti tiicakonzyeka kubamba luumuno nokuba kuti mwasoleka buti?—Baloma 12:17-21.

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 11]

“Busongo bwamuntu bulamuumusya kukalala; ulayandisya kulekelela milandu.”—TUSIMPI 19:11