Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?
 

Ino sikweendelezya basikalumamba wakajisi mukuli nzi mumpi yabana Roma

Stela of centurion Marcus Favonius Facilis

Magwalo aa Banakristo aa Chigiriki alaamba ziindi zili mbozibede kujatikizya sikweendelezya basikalumamba ooyu muna Roma. Silutwe wabasikalumamba iwakalanganya kujaigwa kwa Jesu wakajisi cuuno eeci, mbubwenya mbuli Korneliyo muntu wamasi iwakusaanguna kusanduka kuba Munakristo. Silutwe wabasikalumamba iwakali kulanganya kupenzyegwa kwa Paulo a Juliyo, iwakasindikila Paulo ku Roma awalo wakali sikweendelezya basikalumamba.—Marko 15:39; Milimo 10:1, bupanduluzi buyungizyidwe; 22:25; 27:1.

Kanji-kanji sikweendelezya basikalumamba wakali kweendelezya basikalumamba bali 100, nkokuti impi yabasikalumamba beenda amaulu bali akati-kati ka 50 a 100. Mukuli wakwe wakali kubikkilizya kuyiisya akubapa lulayo baalumi bakwe, akubona kuti zisani azibelesyo zyabo zili kabotu, alimwi akubeendelezya ciindi nobatumwa nkobayandika kuyoobelekela.

Kuba sikweendelezya basikalumamba ncecuuno caatala ncakali kukonzya kuba ancico sikalumamba. Aabo ibakali kupegwa mukuli ooyu bakali basikalumamba bacibwene ibakali basololi babotu. Kulilemeka alimwi akuzwidilila kwampi yabasikalumamba yabana Roma kwakayeeme alimbabo. Kweelana abbuku limwi, lyaamba kuti basikweendelezya basikalumamba “kanji-kanji bakali baalumi bakajisi luzyibo kapati alimwi ibakacibwene mumulimo wabusikalumamba.”

Ino zimbonimboni zyansiku ziindene buti azimbonimboni zyamazuba aano

Cimbonimboni cansiku camu Egepita

Kwiindana azimbonimboni zyamazuba aano, zimbonimboni zyansiku kanji-kanji zyakali kupangwa alubulo lumweka kapati—mbuli mukuba uuvweledwe lubulo lumbi, pele ambweni mukuba, nsiliva, ngolida naa ngolida iivweledwe ansiliva azyalo zyakali kubelesyegwa. Zimbonimboni zilaambwa mu Bbaibbele ciindi cakusaanguna kujatikizya kuyakwa kwatente lyakuswaanganina, busena bwakusaanguna nkobakali kukombela bana Israyeli. Bamakaintu bakali kusanga zimbonimboni kutegwa zibelesyegwe kubambya cakusambila camukuba alimwi acikkazikilo caco. (Kulonga 38:8) Kweelede kuti, zimbonimboni zyakali kweenzemunwa kutegwa zibelesyegwe mulimo ooyu.

Zimbonimboni izyajanwa abasikuvwukkula zyakaindi mu Israyeli amasena aayengelede kanji-kanji zilajanwa azyakulisakatizya alimwi azintu zimwi nzyobakali kubelesya bamakaintu. Bunji bwaziindi zimbonimboni eezyi zyakali papalete, kanji-kanji zyakajisi zyakujatizya izyakali kuboneka mbuli ciwa camukaintu, izyacisamu, lubulo naa lwija lwamuzovwu zijisi tusakatizyo. Zimbonimboni zyakajisi buyo lubazu lomwe lwakulilangila.

Zimbonimboni zyansiku tiizyakali kuboneka kapati mbuli zyamazuba aano zyamagilazi. Kuboneka kuti aaka nkakaambo nkaakali kwaamba mwaapostolo Paulo naakati: “Kwaciindi cino tatuboni kabotu nkaambo tulanga mucimbonimboni calubulo.”—1 Bakorinto 13:12.