Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

Wanpela Man Bilong Prinim Baibel Long Bipo

Wanpela Man Bilong Prinim Baibel Long Bipo

Wanpela Man Bilong Prinim Baibel Long Bipo

INAP planti tausen yia bipo, ol man i save raitim ol buk na ol skrol long han. Tasol i no longtaim i go pinis, inap olsem 1,000 yia samting tasol, ol man i kirap prinim ol buk. Namba wan buk ol i prinim, em long Saina long 868 C.E. Ol i katim ol leta long blok plang na yusim ol dispela blok bilong raitim tok long pepa. Long yia 1455 samting, long Jemani, Johannes Gutenberg i wokim wanpela masin bilong prinim buk we ol i mekim wok long ol leta ol i katim long hap ain. Em i yusim dispela masin bilong prinim namba wan Baibel long tok Latin.

Sampela yia bihain, taim wok bilong prinim ol buk i kamap bikpela, orait nau ol i kirap prinim planti Baibel. Long Jemani, Nuremberg i kamap nambawan ples bilong prinim ol buk, na Anton Koberger bilong dispela taun, ating em i namba wan man long prinim planti Baibel na salim i go long ol narapela kantri.

Ol man bilong kain kain lain ol i gat dinau long ol man bilong bipo bilong prinim Baibel, olsem Anton Koberger. Orait nau bai yumi stori moa long Koberger na wok bilong em.

“Wok Bilong Lukautim Wanpela Buk ​—Em Baibel”

Koberger i kamapim namba wan faktori long Nuremberg bilong prinim ol buk, long 1470. Bihain kampani bilong em i gat 24 masin bilong prinim ol buk long wankain taim, na 100 wokman, long Basel, Strasbourg, Lyon, na sampela narapela biktaun long Yurop. Koberger i prinim ol buk ol i bin raitim long tok Latin, na tu, ol buk i stori long ol samting bilong saiens. Em i bin prinim 236 ol narapela narapela buk na Baibel tu. Sampela bilong ol dispela buk i gat planti pes long en, inap olsem sampela handet. Ol i prinim wanpela pes long wanpela taim na mekim olsem long masin ol i operetim long han.

Ol rait long ol buk bilong Koberger i naispela na i isi long ritim. Wanpela saveman, Alfred Börckel, i tok, “Koberger i save yusim ol nupela blok i gat leta i klia. Taim ol leta long blok i bagarap liklik na i no klia moa, em i no yusim moa.” Na tu, planti buk na Baibel bilong Koberger i gat ol piksa long en.

Oscar Hase, man bilong raitim stori bilong Koberger, i tok: Long kirap bilong wok bilong em i go inap long pinis, “wok bilong lukautim wanpela buk​—em Baibel​—i stap ples klia.” Koberger na ol wanwok bilong em i bin wok strong tru long kisim ol manuskrip bilong Baibel we ol man i bin raitim stret ol tok. I bin hatwok long kisim ol dispela manuskrip, long wanem, planti manuskrip i stap long ol haus bruder. Ol i samting i dia tumas, olsem na taim ol i larim ol man i kisim bilong wokim kopi bilong en, ol i larim ol i holim inap sotpela taim tasol.

Ol Baibel Long Tok Latin na Jeman

I gat 15 narapela narapela taim we Koberger i prinim Biblia Latina (Baibel Latin). Namba wan edisen bilong en i kamap long 1475. Sampela edisen i gat piksa bilong sip bilong Noa, Tenpela Lo, na tempel bilong Solomon. Long 1483, Koberger i prinim Biblia Germanica (Baibel Jeman), inap olsem 1,500​—em planti Baibel tru long dispela taim. Dispela Baibel i gat planti piksa long en, winim 100, bilong kirapim laik bilong man long ritim, helpim man long kisim gut ol tok, na kirapim ol man i no save rit long tingim ol stori long Baibel ol i save pinis long en. Ol piksa long dispela Baibel i givim tingting long ol man i kam bihain, em ol man bilong droim ol piksa bilong putim long Baibel, na moa yet long ol Baibel Jeman.

Planti manmeri i laikim Baibel Jeman em Koberger i bin prinim long 1483, tasol samting i kamap bihain i mekim na em i no prinim sampela Baibel moa long tok Jeman. Maski ol edita i bin stretim sampela tok bilong dispela Baibel na bai i stret wantaim Baibel Latin Vulgate em misin i orait long en, ol tok bilong Baibel bilong Koberger i bin kam long wanpela Baibel i gat tambu long en, em ol Walden i bin wokim inap olsem 100 yia paslain. * Long 1484, Pop Innocent Namba 8 i kirap mekim wok bilong rausim ol Waldens. Bihain, pasin bilong misin long birua long ol Baibel i stap long tok ples bilong ol man nating, em i go bikpela. Long Mas 22, 1485, Asbisop Berthold bilong Mainz, Jemani, i putim wanpela lo i tambuim wok bilong tanim Baibel long tok Jeman. Long Janueri 4 bilong yia bihain, Berthold i strongim gen dispela lo. Ol dispela samting i mekim na Koberger i pret long prinim gen Baibel long tok Jeman.

Tasol hatwok bilong Anton Koberger i no lus nating. Long rot bilong yusim nupela masin bilong prinim buk, Koberger i bin go pas long prinim kain kain buk em pe bilong ol i no antap tumas, olsem na planti man long Yurop inap kisim. Olsem na wok bilong Koberger i bin helpim wok bilong putim Baibel long han bilong ol man nating.

[Futnot]

^ par. 11 Lukim stori “Ol Waldens​—⁠Lusim Bilip Bilong Misin na Bihain Kamap Talatala,” long Wastaua bilong Mas 15, 2002.

[Ol Piksa long pes 26]

Han kais i go han sut: piksa bilong Daniel long hul bilong ol laion; namba wan leta ol i bilasim long gol; ol wan wan leta i klia tru

[Piksa long pes 26]

Koberger

[Ol Piksa long pes 26]

Ol baibel bilong Koberger long tok Latin na tok Jeman, i gat piksa bilong bilasim pes na tok bilong Stat 1:1

[Ol Piksa Kredit Lain long pes 26]

All Bible photos: Courtesy American Bible Society Library; Koberger: Mit freundlicher Genehmigung der Linotype GmbH