Halılar Ne Kadar Sağlıklı?

YERLERİ halıyla kaplı iç mekânlarda ne kadar zamanınız geçiyor? New Scientist dergisinde yayımlanan bir raporda, cevabın özellikle de çocuklar söz konusu olduğunda ciddiyetle düşünülmesinin gerekebileceği ileri sürülüyor.

Dergide şuna dikkat çekiliyor: “Çoğu zehirli maddeye, kapalı mekânlarda dışarıya oranla 10 ila 50 kat daha fazla maruz kalıyoruz.” Amerika Birleşik Devletleri’nde çevre mühendisi olan John Roberts, sıradan evlerdeki halılardan alınan toz örneklerinin endişe verici seviyelerde kirleticiler içerebileceğini iddia ediyor. Bunların içinde kurşun, kadmiyum, cıva, böcek ilaçları ile kanserojen poliklorodifenil’ler (PCB’ler) ve çok halkalı aromatik hidrokarbonlar (PAH’lar) bulunuyor.

Söylenenlere göre, ayakkabılar ve evde beslenen hayvanların ayaklarıyla evlerin içine taşınan böcek zehirleri, halı tozunda zaten bulunan böcek ilacı miktarını 400 kat artırabilir. Bu kirleticilerin yıllarca dayandığı söyleniyor. Böcek ilaçları ve PAH’lar yarı uçucu olduklarından buharlaşır, havada ve sonra yine halıların ya da diğer yüzeylerin üzerine inerler.

Küçük çocuklar yerlerde oynamaya ve ellerini ağızlarına sokmaya bayıldıklarından kirleticilere daha fazla maruz kalırlar. Ayrıca metabolizmaları yetişkinlerinkinden daha hızlı çalıştığından ağırlıklarına oranla yetişkinlerden çok daha fazla hava solurlar.

Bazı araştırmacılar, artık daha çok iç mekâna halı döşenmesinin çocuklarda görülen astım, alerji ve kanser artışına katkıda bulunup bulunmadığını merak ediyor. Roberts’ın gözlemlediğine göre: “Yeri kısmen örten bir kaç tane halı serilmiş bir evde, duvardan duvara halıyla kaplı bir evde bulunan tozun yaklaşık onda biri bulunacaktır.”

Roberts, halıları daha güvenli hale getirmek için, emiş gücü yüksek bir elektrik süpürgesi kullanmayı öneriyor. Sonra birkaç haftada bir, kapı girişlerindeki ilk dört adımlık yerin 25 kez, en çok yürünen yerlerin 16 kez ve geri kalan halıyla kaplı kısımların üzerinden 8 kez süpürerek geçin.

Bu basit yöntemi uyguladıktan sonra, eğer halınızı her hafta yukarıda tavsiye edilenin yarısı kadar bile süpürürseniz toz miktarını en alt seviyelerde tutabilirsiniz. Roberts ayrıca şunu da tavsiye ediyor: “Evinizdeki her giriş kapısının önüne kaliteli bir paspas koyun ve içeri girmeden önce ayaklarınızı paspasa iki kere silin.”