Biliyor muydunuz?
İsrailoğullarının Mısır’da köle olduklarına dair Kutsal Kitap dışında hangi kanıtlar var?
Kutsal Kitaba göre Midyanlılar Yusuf’u Mısır’a götürdükten sonra, Yakup ve ailesi Kenan topraklarından Mısır’a göç etti. Onlar Nil Deltası’nda bulunan Goşen bölgesine yerleştiler (Başl. 47:1, 6). İsrailoğulları “çoğalıyor ve güçleniyorlardı.” Bu yüzden Mısırlılar onlardan korkmaya başladı ve İsrailoğullarını köle yaptılar (Çık. 1:7-14).
Günümüzde bazı eleştirmenler, Kutsal Kitaptaki bu kaydı alaya alıyor ve bir efsane olduğunu söylüyorlar. Ancak Samilerin * eski Mısır’da köle olarak yaşadığına dair kanıtlar var.
Örneğin, arkeologlar Mısır’ın kuzeyinde yaptıkları kazılarda eski yerleşim yerleri buldular. Kutsal Kitap bilgini Dr. John Bimson, Mısır’ın kuzeyindeki o bölgede Samilerin yaşadığı 20’den fazla yerleşim yeri olduğunu belirtiyor. Mısırbilimci James K. Hoffmeier ise şöyle diyor: “MÖ yaklaşık 1800 ila 1540 yılları arasındaki dönemde Mısır, batı Asya’da Sami dili konuşan insanların göç etmek istediği gözde bir yerdi.” Ayrıca şunları ekliyor: “Bu zaman dilimi İbrahim, İshak ve Yakup’un yaşadığı döneme denk geliyor, dolayısıyla Başlangıç kitabında tarif edilen döneme ve koşullara uyuyor.”
Üstelik Mısır’ın güneyinde de kanıtlar bulundu. Orta Krallık dönemine (MÖ y. 2000-1600) tarihlendirilen bir papirüste, Mısır’ın güneyindeki bir evde çalışan kölelerin isimleri bulunuyor. Bu isimlerin 40’tan fazlası Samilere ait. Bu köleler ya da hizmetkârlar aşçı, dokumacı ve işçi olarak çalıştılar. Hoffmeier şu gözlemde bulunuyor: “Thebaid bölgesindeki [güney Mısır] tek bir evde kırktan fazla Sami çalıştığına göre, ülkenin dört bir yanında özellikle de Nil Deltası’nda yaşayan Samilerin sayısı çok daha fazla olmalı.”
Arkeolog David Rohl bu listede “adeta Kutsal Kitabın sayfalarından çıkmış” isimler olduğunu yazar. Mesela, papirüste İssakar, Aşer ve Şifra benzeri isimler bulunuyor (Çık. 1:3, 4, 15). Rohl’a göre bu, “İsrailoğullarının Mısır’da ne zaman köle olduğuna dair gerçek bir kanıt.”
Dr. Bimson şunları belirtiyor: “Kutsal Kitapta Mısır’daki kölelik ve Mısır’dan çıkışla ilgili anlatılanların sağlam bir tarihsel dayanağı var.”
^ p. 4 “Sami” terimi Nuh’un üç oğlundan biri olan Sam’ın isminden gelir. Sam’ın soyundan gelenler arasında muhtemelen Elamlılar, Asurlular, eski Kaldeliler, İbraniler, Aramiler ve çeşitli Arap kabileleri bulunmaktadır.
Şunlar da İlginizi Çekebilir
UYANIŞ!
Kutsal Kitap Kayıtlarında Mısır
Kutsal Kitabın bu eski ülke hakkında söyledikleri tarih ve arkeolojiyle uyumlu mu?
