Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Goza 3—Hlakahla Miri Wa Wena

Goza 3—Hlakahla Miri Wa Wena

“Loko vutiolori a ku ri philisi, a ku ta va ku ri philisi leri tirhisiwaka ngopfu emisaveni.” (Emory University School of Medicine) Eka swilo hinkwaswo leswi hi nga swi endlaka leswaku hi antswisa rihanyo ra hina, a swi talanga swilo leswi nga hi pfunaka ku tlula ku endla vutiolori.

Tinyiketele. Ku endla vutiolori swi ta hi pfuna leswaku hi titwa hi tsakile swinene, hi ehleketa kahle, hi va ni matimba lama engetelekeke hi tlhela hi hiteka naswona ku dya swakudya leswi faneleke swi ta endla leswaku hi lawula mimiri ya hina. Leswaku vutiolori byi va lebyi vuyerisaka, a byi fanelanga byi vava kumbe byi endliwa ku tlula mpimo. Ku tshamela ku endla vutiolori hi ku ringanisela minkarhi yo hlayanyana hi vhiki swi nga va leswi vuyerisaka swinene.

Ku tsutsumanyana, ku ganyula, ku gada xikanyakanya ni ku tlanga mintlango yo karhi—swilo leswi hinkwaswo swi ta endla leswaku mbilu ya wena yi ba hi ku hatlisa naswona u juluka—swi nga endla leswaku u va ni matimba ni ku ku pfuna leswaku u nga khomiwi hi vuvabyi bya mbilu ni vuvabyi byo oma swirho. Ku endla vutiolori lebyi hinkwabyo ku katsa ni ku tlakula tinsimbi hi ndlela leyi ringaniseriweke ni ku endla vutiolori byin’wana swi ta ku pfuna leswaku u tiyisa marhambu, misiha, mavoko ni milenge. Vutiolori lebyi byi endla leswaku swakudya swi kota ku tirha kahle emirini, leswi nga ta ku pfuna leswaku u lawula ntiko wa miri wa wena.

Vutiolori byi nga va lebyi tsakisaka

Famba hi milenge. Vutiolori byi pfuna vanhu hinkwavo naswona a swi lavi leswaku u ya endhawini leyi byi endleriwaka eka yona leswaku u byi endla. Ku famba hi milenge ematshan’weni yo tirhisa movha, bazi kumbe khexe i masungulo lamanene. Hikwalaho ka yini u yimela xo famba, kasi u nga swi kota ku famba hi milenge ku ya fika laha u yaka kona, hambi ku ri ku fika hi ku hatlisa? Vatswari, khutazani vana va n’wina leswaku va tlanga ntlangu lowu fambisanaka ni ku endla vutiolori, kumbexana loko swi koteka va tlanga ntlangu lowu va nga ta wu tlangela ehandle. Mintlango yoleyo yi tiyisa mimiri ya vona naswona yi va pfuna leswaku mimiri ya vona yi tirha kahle ku tlula ku tshamela ku tihungasa hi mintlango ya tivhidiyo.

Ku nga khathariseki leswaku u sungula ku endla vutiolori u ri ni malembe mangani, u nga vuyeriwa loko u endla vutiolori lebyi ringaneleke. Loko u dyuharile kumbe u ri ni swiphiqo swa rihanyo naswona u nga si tshama u endla vutiolori, i swinene ku rhanga u kamberiwa hi dokodela u nga si byi sungula. Kambe u nga pfa u byi endla! Vutiolori lebyi sunguriwaka hakatsongo-tsongo naswona byi nga endliwiki ku tlula mpimo byi nga pfuna hambi ku ri vadyuhari leswaku va tiyisa misiha ni ntiko wa marhambu ya vona. Naswona byi nga tlhela byi sirhelela vadyuhari leswaku va papalata ku wa.

Vutiolori hi byona lebyi pfuneke Rustam loyi a boxiweke eka xihloko xo sungula xa swihloko leswi swa nxaxamelo. Eka malembe ya nkombo lama nga hundza, yena ni nsati wakwe va sungule ku tsutsumanyana mpundzu wun’wana ni wun’wana ka ntlhanu hi vhiki. Wa vika: “Eku sunguleni, a hi nga byi endli hikwalaho ka swivangelo swo karhi. Kambe ku va ni mupfuni swi endla leswaku hi pfunana. Sweswi byi hundzuke mukhuva lowu tsakisaka.”