XANA MA LO ENDLIWA?
Mahlo Lama Nga Ni Riphume Ya Puma Leri Kotaka Ku Tlula
PUMA leri kotaka ku tlula ri ni fambiselo ro hlawuleka ro vona leri ri pfunaka ku hlayela mpfhuka lowu ri faneleke ri wu tlula leswaku ri khoma xitsotswana. Ri swi kotisa ku yini ku hlayela?
Xiya: Leswaku puma leri ri kota ku pima mpfhuka lowu nga exikarhi ka rona ni xitsotswana lexi ri lavaka ku xi khoma, ri tirhisa nchumu wo hlawuleka lowu nga endzeni ka mahlo ya rona mambirhi lamakulu, ku nga rhetina leyi nga ni swiphemu swo hlayanyana. Loko rivoni ra rihlaza ra xifaniso lexi vonakaka kahle ri fika ri tlhava eka xiphemu xin’wana xa rhetina, eka xiphemu lexin’wana xa rhetina ku fika ku tlhava rivoni ra xifaniso lexi nga ni riphume. Loko xifaniso xexo xi nga vonaki kahle eka xiphemu xexo xa rhetina, swi vula leswaku xitsotswana xa kona xi le kusuhi swinene ni mahlo ya puma. Kutani sweswo swi ri pfuna ku hlayela mpfhuka lowu ri faneleke ri wu tlula leswaku ri kota ku xi khoma.
Vaendli va ndzavisiso va nga tsakela ku kopa vuswikoti byebyo bya puma leswaku va endla tikhamera ta 3-D ni tirhoboto leti nga kotaka ku pima mpfhuka lowu nga exikarhi ka tona ni nchumu wo karhi. Web site ya mahungu ya ScienceNOW yi vula leswaku mahlo ya puma i “xikombiso lexi tsakisaka xa ndlela leyi switsotswana leswi leheke hafu ya sentimitara, leswi nga ni byongo lebyitsongo ku tlula bya tinhongana swi swi kotaka ha yona ku gayela rungula leri rharhanganeke leri swi ri vonaka ivi swi ri tirhisela ku teka goza.”
U anakanya yini? Xana mahlo lama nga ni riphume ya puma leri kotaka ku tlula ma lo tiendlekela kumbe ma lo endliwa?