SWINYENYANA leswi hahaka, swi nga haha mpfhuka wo leha handle ko tirhisa matimba swinene. Xinyenyana lexi vuriwaka wandering albatross hi xona lexi kotaka ku haha mpfhuka wo leha swinene ku tlula swinyenyana hinkwaswo kambe xi nga tirhisi matimba swinene. Timpapa ta xona ti lehe 3,4 wa timitara naswona xi tika kwalomu ka 8,5 wa tikhilogiramu, kambe xi nga haha magidi ya tikhilomitara handle ko tirhisa matimba swinene! Xivumbeko xa xona swin’we ni ndlela leyi xi hahaka ha yona hi swona leswi xi endlaka xi kota ku haha mpfhuka wo leha handle ko tirhisa matimba swinene.

Xiya: Loko xinyenyana lexi xi ri eku haheni, xi tirhisa misiha ya xona yo hlawuleka leswaku yi khoma timpapa ta xona ti tshama ti pfulekile, kutani sweswo swi endla leswaku xi nga tirhisi matimba swinene. Xin’wana lexi endlaka leswaku xi kota ku haha nkarhi wo leha i vutshila lebyi xi nga na byona byo kota ku haha xi tsemakanya lwandle hambi ku ri ni moya wa matimba.

Loko xinyenyana lexi xi ri elwandle, xi hahela ehenhla swinene, xi jika xi vuya naswona xi hambeta xi jika-jika hi ku phindha-phindha hi rivilo leri fanaka—ku nga vutshila lebyi xi endlaka xi nga tirhisi matimba swinene. Hi kona sweswinyana van’wasayense va ha ku swi kumaka leswaku ha yini xinyenyana lexi xi kota ku endla swilo leswi. Hi ku tirhisa tikhompyuta to hlawuleka ni michini leyi kotaka ku landzelela swinyenyana leswi loko swi ri karhi swi haha, va kume leswaku swi kota ku haha swi tlakuse timpapa kambe swi nga kavateli. Van’wasayense va ri: “Ndlela leyi xinyenyana lexi xi kumaka matimba ha yona yi olovile naswona xi endla tano hi ku phindha-phindha.” Vuyelo bya kona hi byihi? Xinyenyana lexi xi nga haha tiawara to tala handle ko kavata timpapa ta xona!

Ku twisisa loku ku nga ha pfuna vanjhiniyara leswaku va endla swihaha-mpfhuka-phatsa leswi nga tirhisiki mafurha yo tala, hambi ku ri ku swi endla swi nga ri na xindzulukiso.

U anakanya yini? Xana ndlela leyi xinyenyana lexi vuriwaka Albatross xi hahaka ha yona handle ko tirhisa matimba swinene swin’we ni ndlela leyi miri wa xona wu vumbekeke ha yona, swi lo tiendlekela kumbe swi lo endliwa?