Nkataku u ri: “A wu nga ndzi yingiselanga!” Wena u ri: ‘A ndzi ku yingiserile.’ Kambe, entiyisweni leswi u swi tweke a hi swona leswi nkataku a swi vuleke. Hikwalaho, ku tlhela ku sungula mholovo yin’wana.

Mi nga ti papalata timholovo to tano. Kambe, xo sungula u fanele u twisisa lexi endlaka leswaku u nga yingiserisisi leswi nkataku a swi vulaka—hambileswi u ehleketaka leswaku u n’wi yingisile.

U kavanyetekile, u karhele kumbe u kavanyetekile u tlhela u karhala. Vana va le ku huweleleni, thelevhixini na yona yi le ku beni ka pongo naswona u le ku ehleketeni hi xiphiqo lexi u veke na xona entirhweni. Hiloko nsati wa wena a sungula ku vulavula na wena—hileswaku ku ta fika vaendzi nimadyambu. U pfumela hi nhloko, kambe xana u swi twe kahle leswi a swi vuleke? Swi nga ha endleka leswaku a wu swi twanga kahle.

Wo anakanyela kunene. U anakanya leswaku leswi nkataku a swi vuleke swi vula swo karhi, kasi entiyisweni u anakanya hileswi yena a nga vuliki swona. Hi xikombiso, a hi nge nkataku u ri: “Vhiki leri a wu vuya nivusiku hikwalaho ka ntirho wa wena.” Leswi u anakanyaka leswaku wa ku xopaxopa, u ri: “A swo boha hikuva u tlangisa mali ya hina.” Nkataku loyi xikongomelo xakwe a ku ri ku ringanyeta leswaku mi ya wisa swin’we hi mahelo-vhiki, u ri: “A ndzi nga ku voni nandzu!”

U tsutsumela ku tlhantlha swiphiqo. Marcie * u ri: “Minkarhi yin’wana ndzo lava ku phofula ndlela leyi ndzi titwaka ha yona, kambe Mike u lava ku ndzi byela ndlela yo tlhantlha xiphiqo xa kona. A ndzi lavi ku xi tlhantlha. Ndzi lava a tiva ndlela leyi ndzi titwaka ha yona ntsena.” Xiphiqo xi le kwihi? Mianakanyo ya Mike yi tsutsumela ku kuma ntlhantlho. Hikwalaho, swi nga ha endleka a nga swi twi hinkwaswo leswi Marcie a swi vulaka kumbe a nga swi twi hi ku helela.

U nga swi kotisa ku yini ku yingisela hi ndlela leyinene, ku nga khathariseki leswaku xiphiqo xa kona xi vangiwa hi yini?

Yingiserisisa. Nkataku u ni mhaka ya nkoka leyi a lavaka ku yi vula, kambe xana u swi lunghekerile ku n’wi yingisa? Kumbexana a wu swi lunghekelanga. Swi nga ha endleka u ri eku anakanyeni hi swilo swin’wana. Loko swi ri tano, u nga tiendli onge u n’wi yingiserile. Loko swi koteka, tshika leswi u swi endlaka kutani u yingiserisisa nkataku, kumbexana u nga n’wi kombela a rindza kukondza u kota ku n’wi yingisela.—Nawu wa Bibele: Yakobo 1:19.

Nyikanani nkarhi wo vulavula. Loko ku ri nkarhi wa leswaku wena u yingisela, u nga ngheni nkataku enon’wini kumbe u kaneta leswi a swi vulaka. Wu ta fika nkarhi wa wena wo vulavula. Wena wo rhiya ndleve ntsena hi nkarhi wolowo.—Nawu wa Bibele: Swivuriso 18:13.

Vutisa swivutiso. Sweswo swi ta ku pfuna ku swi twisisa kahle leswi nkataku a swi vulaka. Marcie, loyi ku vulavuriweke ha yena hala henhla, u ri: “Swa ndzi tsakisa loko Mike a ndzi vutisa swivutiso. Swi ndzi komba leswaku u ni mhaka ni leswi ndzi swi vulaka.”

Kuma mongo wa leswi a swi vulaka. Xiya ndlela leyi a tshukatshukisaka miri wakwe ha yona ni mpfumawulo wa rito rakwe. Loko a ku: “Swi lulamile,” a nga ha va a vula leswaku “A swi lulamanga”—swi ta ya hi ndlela leyi a ma vulaka ha yona marito wolawo. Loko a ku: “A wu si tshama u ndzi pfuna,” a nga ha va a vula leswaku “Ndzi vona onge a ndzi wa nkoka eka wena.” Ringeta ku twa leswi a vulaka swona hambiloko a nga swi vulanga. Loko u nga endli tano, mi nga ha hetelela mi phikizana hi leswi vuriweke ematshan’weni ya leswi a a vula swona.

Yana emahlweni u yingisela. U nga n’wi honisi kumbe u suka u famba, hambiloko leswi a swi vulaka swi nga ku tsakisi. Hi xikombiso, ku vuriwa yini loko nkataku a ku xopaxopa? Gregory, loyi a nga ni malembe yo tlula 60 a tekile u ri: “Yana emahlweni u yingisela. Khathala swi huma embilwini malunghana ni leswi nkataku a swi vulaka. Leswaku u endla tano swi lava u va u wupfile, kambe swi ta ku vuyerisa.”—Nawu wa Bibele: Swivuriso 18:15.

Khathala hi mbilu hinkwayo hi nkataku. Ku yingiserisisa a ko va xiendlo xo karhi ntsena kambe swi kombisa rirhandzu. Loko u khathala hi leswi nkataku a swi vulaka, swi ta ku olovela ku n’wi yingisela. Loko u endla tano u ta va u yingisa xitsundzuxo lexi landzelaka xa le Bibeleni lexi nge: “Tikarhateleni ni swilo swa van’wana, ku nga ri swa n’wina ntsena.”—Vafilipiya 2:4, Good News Translation.