Tshamani Mi Lunghekile!

“Tshamani mi lunghekile, hikuva N’wana wa munhu u ta ta hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.”—MAT. 24:44.

1, 2. (a) Hi swihi swiendlakalo leswi profetiweke eBibeleni leswi nga fanisiwaka ni nhlaselo wa yingwe? (b) Nhlaselo lowu taka wu ku khumba njhani?

KU RINGANA malembe yo tala, muleteri un’wana loyi a dumeke a a hungasa vayingiseri hi ku tlanga-tlanga ni tiyingwe takwe ta le Bengal leti leteriweke. U te: “Loko xiharhi xi ku tshemba, u titwa onge u nyikiwe nyiko yo saseka swinene emisaveni.” Kambe hi October 3, 2003, ku tshembiwa koloko ku herile. Yin’wana ya tiyingwe takwe to basa leyi tikaka tikhilogiramu ta 172 yi n’wi hlaserile naswona a swi tiviwi leswaku ha yini. Nhlaselo wolowo a wu nga languteriwanga nikatsongo naswona muleteri yoloye a a nga ku lunghekelanga.

² Swa tsakisa ku xiya leswaku Bibele yi profeta hi ku hlasela ka “xivandzana,” naswona hi fanele hi tshama hi lunghekile. (Hlaya Nhlavutelo 17:15-18.) I mani loyi a hlaseriwaka hi xivandzana lexi? Hi xitshuketa swilo swa cinca, misava ya Diyavulosi ya avana kutani yi lwa hi yoxe. Xivandzana xa muvala wa ribungu xi yimela Nhlangano wa Matiko naswona “timhondzo ta khume” ti yimela mimfumo hinkwayo ya tipolitiki. Leswi swi ta pfukela nghwavava leyi fanaka ni Babilona Lonkulu, ku nga mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa, kutani swi yi lovisa hi tihanyi. Xana xiendlakalo lexi xi ta endleka rini? Siku ni nkarhi a hi swi tivi. (Mat. 24:36) Leswi hi swi tivaka hileswaku xi ta endleka hi nkarhi lowu hi nga wu langutelangiki naswona nkarhi lowu saleke emahlweni ko va nhlaselo lowu wu endleka wu komile. (Mat. 24:44; 1 Kor. 7:29) Kutani i swa nkoka leswaku hi tshama hi lunghekile leswaku loko nhlaselo wolowo wu endleka naswona Kreste a fika ku ta avanyisa, u ta tlhela a hi ponisa. (Luka 21:28) Hi nga kota ku tshama hi lunghekile hi ku dyondza eka malandza ya Xikwembu yo tshembeka lama tshameke ma lunghekile kutani ma va timbhoni leti voneke ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu. Xana hi ta swi tekela enhlokweni swikombiso leswi swa xiviri?

Tshama U Lunghekile Ku Fana Na Nowa

3. Hi swihi swiyimo leswi endleke leswaku Nowa swi n’wi tikela ku tirhela Xikwembu hi ku tshembeka?

³ Ku nga khathariseki swiyimo leswi chavisaka leswi a swi tinyike matimba emisaveni enkarhini wakwe, Nowa u tshame a lunghekile leswaku a vona ku hetiseka ka xitshembiso xa Xikwembu. Ehleketa hi mintlhontlho leyi Nowa a bohekeke ku langutana na yona loko tintsumi leti xandzukeke ti tihundzule vanhu kutani ti tshama swin’we ni vavasti vo saseka lava a ti nga tekananga na vona. Vuxaka byebyo lebyi nga riki bya ntumbuluko byi endle leswaku ku velekiwa vana lava nga ni “matimba,” lava tirhiseke matimba ya vona lamakulu ku dyisa van’wana mbitsi. (Gen. 6:4) Ehleketa hi madzolonga lawa a ma va kona tanihi leswi swihontlovila sweswo a swi vanga hasahasa kun’wana ni kun’wana laha a swi ya kona. Hikwalaho, vubihi byi andzile naswona mianakanyo ni mahanyelo ya vanhu swi homboloke swinene. Kutani Yehovha Hosi leyi Lawulaka u veke nkarhi lowu vanhu volavo vo homboloka a va ta lovisiwa ha wona.—Hlaya Genesa 6:3, 5, 11, 12. *

4, 5. Hi tihi tindlela leti swiyimo swa le masikwini ya hina swi fanaka ha yona ni swa le masikwini ya Nowa?

⁴ Yesu u profete leswaku swiyimo swa le masikwini ya hina a swi ta fana ni swa le masikwini ya Nowa. (Mat. 24:37) Hi xikombiso, ninamuntlha hi vona tintsumi to homboloka ti nghenelela etimhakeni ta vanhu. (Nhlav. 12:7-9, 12) Tintsumi teto leti nga madimona ti tihundzule vanhu eminkarhini ya Nowa. Hambileswi sweswi ti nga ha swi kotiki ku tihundzula vanhu, ti lwela ku lawula vanhu lavakulu ni lavatsongo. Hambiloko vanhu  va nga swi tivi, tintsumi leti leti hundzeletaka vuxaka bya rimbewu ra ntumbuluko ti tsakisiwa hi vubihi ni swiendlo leswi khomisaka tingana swa lava ti va kucetelaka laha misaveni.—Efe. 6:11, 12.

⁵ Rito ra Xikwembu ri vula leswaku Diyavulosi i “mudlayi” nileswaku u ni “tindlela to vanga rifu.” (Yoh. 8:44; Hev. 2:14) Xikwembu a xi n’wi pfumeleli leswaku a dlaya un’wana ni un’wana loyi a lavaka ku n’wi dlaya. Nilokoswiritano, xivumbiwa lexi lexi nga ni nsele xi kucetela vukanganyisi ni ku tikhoma ko biha hi tlhelo ra rimbewu. Xi byala moya wa ku dlaya etimbilwini ni le mianakanyweni ya vanhu. Hi xikombiso, n’wana un’we eka van’wana ni van’wana va 142 lava velekiwaka eUnited States u ta dlayiwa. Leswi madzolonga lama endliwaka handle ka xivangelo ma yaka ma andza, xana u ehleketa leswaku Yehovha u ta ma ba hi makatla ku hambana ni leswi a swi endleke emasikwini ya Nowa? Xana u ta tsandzeka ku teka goza?

6, 7. Nowa ni ndyangu wakwe va ri kombise njhani ripfumelo ni ku chava Xikwembu?

⁶ Endzhaku ka nkarhi, Xikwembu xi byele Nowa hi xiboho xa xona xo tisa ndhambi emisaveni leswaku xi lovisa vanhu hinkwavo. (Gen. 6:13, 17) Xi n’wi byele leswaku a aka ngalava leyi nga ni xivumbeko lexi fanaka ni bokisi lerikulu. Nowa ni ndyangu wakwe va sungule ku yi aka. I yini leswi va pfuneke leswaku va yingisa ni ku tshama va lunghekile loko vuavanyisi bya Xikwembu byi fika?

⁷ Ripfumelo leri tiyeke ni ku chava Xikwembu swi susumetele Nowa ni ndyangu wakwe ku endla leswi Xikwembu xi va leriseke swona. (Gen. 6:22; Hev. 11:7) Tanihi leswi Nowa a a ri nhloko ya ndyangu, u tshame a xalamukile hi tlhelo ra moya naswona u papalate mikhuva yo biha ya misava yoleyo ya khale. (Gen. 6:9) A a swi tiva leswaku ndyangu wakwe wu fanele wu tivonela leswaku wu nga tekeleli madzolonga ni moya wo tilawula wa vanhu lava a va tshama na vona. A va nga fanelanga va khomeka swinene hi timhaka ta vutomi bya siku ni siku. Xikwembu a xi lava ku va nyika ntirho naswona ndyangu hinkwawo a wu fanele wu rhangisa ntirho wolowo evuton’wini bya wona.—Hlaya Genesa 6:14, 18.

Nowa Ni Ndyangu Wakwe A Va Lunghekile

8. I yini leswi kombisaka leswaku swirho swa ndyangu wa Nowa a swi tinyiketerile eka Xikwembu?

⁸ Bibele yi vulavula ngopfu hi Nowa loyi a a ri nhloko ya ndyangu, kambe nsati wakwe ni vana vakwe va majaha ni vasati va vona, na vona a va ri vagandzeri va Yehovha. Muprofeta Ezekiyele u tiyisekise mhaka leyi. U vule leswaku loko Nowa a a hanye enkarhini wakwe, vana vakwe a va ta va va kutsuriwe hikwalaho ka ku lulama ka vona ku nga ri ka tata wa vona. Vana vakwe a va kurile lerova a va ta swi kota ku hlawula loko va swi lava ku n’wi yingisa kumbe va nga swi lavi. Hikwalaho, ha un’we wa vona u swi kombisile leswaku wa xi rhandza Xikwembu ni tindlela ta xona. (Ezek. 14:19, 20) Ndyangu wa Nowa wu yingise swiletelo swakwe, a wu ri ni ripfumelo leri fanaka ni rakwe naswona a wu pfumelelanga nkucetelo wa van’wana leswaku wu wu sivela ku endla ntirho lowu Xikwembu xi wu nyikeke wona.

9. Hi swihi swikombiso swa manguva lawa leswi kombisaka ripfumelo leri fanaka ni ra Nowa?

⁹ Hakunene swa khutaza ku vona vamakwerhu lava nga tinhloko ta mindyangu emisaveni hinkwayo lava tikarhataka swinene ku tekelela Nowa! Va swi tiva leswaku a swi enelanga ku khathalela mindyangu ya vona hi ku yi kumela swakudya,  swiambalo, ndhawu yo tshama ni dyondzo. Va fanele va tlhela va khathalela swilaveko swa yona swa moya. Loko va endla tano, va kombisa leswaku va tshama va lunghekele leswi Yehovha a nga ta swi endla ku nga ri khale.

10, 11. (a) Nowa ni ndyangu wakwe va fanele va titwe njhani loko va ri endzeni ka ngalava? (b) Hi xihi xivutiso lexi hi faneleke hi tivutisa xona?

¹⁰ Nowa, nsati wakwe, vana vakwe va majaha ni vasati va vona kumbexana va hete malembe ya kwalomu ka 50 va aka ngalava. Loko va ri karhi va aka, va fanele va nghene ni ku huma eka yona minkarhi ya madzana. Va yi lemile leswaku mati ma nga ngheni naswona va nghenise swakudya ni swiharhi eka yona. Ri vone hi mahlo ya mianakanyo siku ra kona ri fika eku heteleleni. I siku ra vu-17 ra n’hweti ya vumbirhi hi lembe ra 2370 B.C.E., kutani va nghena engalaveni. Yehovha u pfala nyangwa, kutani mpfula yi sungula ku na. Leyi a ku nga ri mpfulanyana. Mati lama funengeteke misava kumbe lwandle ra le tilweni ri pfulekile naswona mpfula ya matimba yi nela ngalava. (Gen. 7:11, 16) Vanhu lava nga ehandle ka ngalava va le ku feni kambe lava nga endzeni ka yona va le ku poneni. Wu fanele wu titwe njhani ndyangu wa Nowa? Wu xi nkhense swinene Xikwembu. A swi kanakanisi leswaku wu te, ‘Ha tsaka swinene hileswi hi fambeke ni Xikwembu xa ntiyiso nileswi hi tshameke hi lunghekile!’ (Gen. 6:9) Xana wa tivona hi mahlo ya mianakanyo se u pone Armagedoni naswona mbilu ya wena yi khapakhapa hi ku nkhensa ku fana ni ndyangu wa Nowa?

¹¹ Ku hava lexi nga sivelaka Lowa Matimba Hinkwawo ku hetisisa xitshembiso xakwe xo herisa mafambiselo lawa ya swilo ya Sathana. Tivutise, ‘Xana ndza tshemba hakunene leswaku ku hava xitshembiso ni xin’we xa Xikwembu lexi nga ta ka xi nga hetiseki hi ku helela nileswaku hinkwaswo ka swona swi ta hetiseka hi nkarhi wa xona lowu vekiweke?’ Loko swi ri tano, tshama u lunghekile hi ku hamba u tsundzuka “siku [rero] ra Yehovha” leri tshinelaka hi ku hatlisa.—2 Pet. 3:12.

Muxe U Tshame A Xalamukile

12. I yini leswi a swi ta va swi kavanyete Muxe?

¹² A hi xiyeni xikombiso xin’wana. Hi ku ya hi langutelo ra vanhu, Muxe a a vonaka a ri exiyin’weni lexinene ngopfu etikweni ra Egipta. Tanihi leswi Muxe a kurisiweke hi n’wana wa xisati wa Faro, swi nga endleka leswaku a a xiximiwa naswona a a dya switshongo, a a ambala swiambalo swa xiyimo xa le henhla ni ku tshama etindhawini ta manyunyu. U kume dyondzo ya xiyimo xa le henhla. (Hlaya Mintirho 7:20-22.) A a ta va a kume ndzhaka yo tala.

13. Muxe u tshame njhani a dzikise mianakanyo yakwe eka switshembiso swa Xikwembu?

¹³ Swi nga endleka leswaku leswi vatswari va Muxe va n’wi dyondziseke swona loko a ha ri ntsongo swi n’wi pfune ku vona ndlela leyi vugandzeri bya swifaniso bya Vaegipta a byi ri bya hava ha yona. (Eks. 32:8) Fambiselo ra dyondzo ya le Egipta ni nhundzu yo saseka swinene ya le xigodlhweni a swi n’wi yenganga Muxe leswaku a tshika vugandzeri bya ntiyiso. U fanele a anakanyisise swinene hi switshembiso swa Xikwembu leswi xi swi tshembiseke vakokwa wakwe naswona a a swi lava swinene ku endla ku rhandza ka  xona. Phela Muxe u byele vana va Israyele a ku: “Yehovha . . . Xikwembu xa Abrahama, Xikwembu xa Isaka ni Xikwembu xa Yakobe u ndzi rhume eka n’wina.”—Hlaya Eksoda 3:15-17.

14. Ripfumelo ni xivindzi xa Muxe swi ringiwe njhani?

¹⁴ Ku hambana ni swifaniso hinkwaswo swa hava leswi nga hanyiki leswi a swi yimela swikwembu swa le Egipta, Yehovha, Xikwembu xa ntiyiso, a a ri wa xiviri eka Muxe. U hanye vutomi byakwe onge hiloko a a vona “Loyi a nga vonakiki.” Muxe a a pfumela leswaku vanhu va Xikwembu va ta ntshunxiwa kambe a a nga swi tivi leswaku sweswo swi ta endleka rini. (Hev. 11:24, 25, 27) Ku navela kakwe ko vona Vaheveru va ntshunxiwa ku vonakale loko a sirhelela hlonga ra Muisrayele leri a ri xanisiwa. (Eks. 2:11, 12) Hambiswiritano, nkarhi wa Yehovha a wu nga si fika, kutani Muxe u boheke ku ya hanya tanihi mubaleki etikweni ra le kule. A swi kanakanisi leswaku swi n’wi tikerile ku suka etindhawini to saseka ta le xigodlhweni xa le Egipta a ya tshama emananga. Nilokoswiritano, Muxe u tshame a lunghekile hi ku yingisa swiletelo hinkwaswo leswi Yehovha a n’wi nyikeke swona. Xisweswo, Xikwembu xi n’wi tirhisile ku ntshunxa vamakwavo endzhaku ko heta malembe ya 40 eMidiyani. Muxe u yingisile loko Xikwembu xi n’wi lerise leswaku a tlhelela aEgipta. Nkarhi se a wu fikile wa leswaku Muxe a endla ntirho wa Xikwembu hi ndlela ya xona. (Eks. 3:2, 7, 8, 10) Loko a tlhelele aEgipta, Muxe ‘munhu wo rhula ku tlula vanhu hinkwavo,’ a a fanele a va ni ripfumelo ni xivindzi leswaku a ta ya vulavula na Faro. (Tinhl. 12:3) U hambete a va ni ripfumelo ni xivindzi hi nkarhi wa makhombo hambileswi a a nga swi tivi leswaku a a ta ya kangani eka Faro.

15. I yini leswi susumeteleke Muxe ku lava tindlela to dzunisa Tata wakwe wa le tilweni ku nga khathariseki swiphiqo?

¹⁵ Eka malembe ya 40 lama landzeleke, ku sukela hi 1513 B.C.E. ku fikela hi 1473 B.C.E., Muxe u langutane ni swiyimo leswi n’wi heteke matimba. Kambe u lave tindlela to dzunisa Yehovha naswona u khutaze Vaisrayele-kulobye hi mbilu hinkwayo leswaku va endla tano. (Det. 31:1-8) Ha yini? Hikuva a a rhandza vito ra Yehovha ni vuhosi byakwe ku tlula vito rakwe. (Eks. 32:10-13; Tinhl. 14:11-16) Ku nga khathariseki swiphiqo kumbe swiyimo leswi swi hi hetaka matimba, na hina hi fanele hi hambeta hi seketela vuhosi bya Xikwembu, hi tiyiseka leswaku ndlela ya xona yo endla swilo i ya vutlhari, yi lulame swinene naswona ya antswa ku tlula hinkwato. (Esa. 55:8-11; Yer. 10:23) Xana u titwa hi ndlela yoleyo?

Tshamani Mi Hitekile

16, 17. Ha yini Marka 13:35-37 yi ri ni nhlamuselo ya nkoka eka wena?

¹⁶ “Tshamani mi langutile, tshamani mi hitekile, hikuva a mi swi tivi leswaku nkarhi lowu vekiweke wu fika rini.” (Mar. 13:33) Yesu u nyikele xilemukiso xexo loko a vulavula hi xikombiso lexi a xi ta fungha makumu ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo. Xiya marito yo gimeta ya vuprofeta lebyikulu bya Yesu hilaha ma tsariweke hakona eka Marka: “Tshamani mi rindzile, hikuva a mi swi tivi leswaku n’wini wa yindlu u ta rini, kumbexana eku heleni ka siku kumbe exikarhi ka vusiku kumbe loko nkuku wu ringa kumbe nimixo swinene; leswaku loko a fika hi xitshuketa, a nga mi kumi mi etlele. Kambe leswi ndzi mi byelaka swona, ndzi swi byela hinkwavo, Tshamani mi rindzile.”—Mar. 13:35-37.

¹⁷ Xikhutazo xa Yesu xi tlhontlha mianakanyo. U vulavule hi minkarhi ya mune ya ku rindza nivusiku. A swi tika swinene ku tshama u xalamukile enkarhini wo hetelela wa ku rindza hikuva wu sungula hi awara ya vunharhu nimixo kukondza dyambu ri tlhava. Vanhu lava nga ni vutshila byo hlela minkarhi leyinene yo hlasela enyimpini va  vula leswaku lowu i nkarhi lowunene ngopfu wo hlasela valala hikuva va va va “etlele.” Hilaha ku fanaka namuntlha, loko vanhu hi ku angarhela va nga ri tsakeli nikatsongo rungula ra Mfumo, swi nga ha hi tikela swinene ku tshama hi xalamukile. Xana ha kanakana leswaku hi fanele hi ‘tshama hi hitekele’ ni ku ‘tshama hi langute’ makumu lawa ku profetiweke ha wona ni ku kutsuriwa ka hina?

18. Hi rihi lunghelo lerikulu leri hina Timbhoni ta Yehovha hi nga na rona?

¹⁸ Muleteri loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni u ponile loko a hlaseriwa hi yingwe ya le Bengal. Kambe vuprofeta bya Bibele byi vula hi ku kongoma leswaku vukhongeri bya mavunwa ni swiphemu leswin’wana hinkwaswo swa fambiselo leri ro biha swi nge poni eka makumu lama tshinelaka. (Nhlav. 18:4-8) Onge malandza hinkwawo ya Xikwembu ma nga vona ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya wona, leswaku ma tshama ma lunghekele siku ra Yehovha hilaha Nowa ni ndyangu wakwe va endleke hakona. Hi hanya emisaveni leyi sandzaka Xikwembu laha vafundhisi, vanhu lava nge a swi koteki ku tiva leswaku Xikwembu xi kona kumbe a xi kona ni lava nge Xikwembu a xi kona, va hlekulaka Muvumbi hi mavulavulelo ya vona. Kambe a hi lavi ku tluleriwa hi moya wolowo. A hi swi tekeleni enhlokweni swikombiso leswi hi buleke ha swona naswona hi tshama hi lunghekele ku lwela ni ku dzunisa Yehovha tanihi “Xikwembu xa swikwembu,” ina “Xikwembu lexikulu, lexi nga ni matimba ni lexi chavisekaka.”—Det. 10:17.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• Ha yini Nowa a a fanele a rhangisa swilaveko swa moya swa ndyangu wakwe?

• Nkarhi lowu hi hanyaka eka wona wu fana njhani ni masiku ya Nowa?

• Ha yini Muxe a tshame a dzikise mahlo yakwe eka switshembiso swa Yehovha ku nga khathariseki swiyimo leswi n’wi heteke matimba?

• Hi byihi vuprofeta bya Bibele lebyi ku susumetelaka ku tshama u xalamukile?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Nowa ni ndyangu wakwe va tshame va khomekile entirhweni wa Yehovha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Switshembiso swa Xikwembu leswi tiyisekisiweke swi pfune Muxe ku tshama a rindzile