U Nga Tshuki U Fularhela Vapfumeri-kuloni

JAROSŁAW ni nsati wakwe Beata * va ri: “Ku ringana malembe ya khume, a hi khomekile hi mabindzu ya misava naswona a hi fuwile swinene. Hambileswi a hi kurisiwe entiyisweni, a hi hambukile swinene eka Yehovha naswona a hi titwa hi nga ri na wona matimba yo tlhelela eka yena.”

Makwerhu un’wana loyi a vuriwaka Marek u ri: “A ndzi tshamela ku lahlekeriwa hi ntirho hikwalaho ka leswi timhaka ta tipolitiki ni ta ntshamisano a ti cinca-cinca ePoland. A ndzi pfilunganyekile naswona a ndzi chava ku tisungulela khampani hikuva a ndzi nga ri na byona vuswikoti byo endla bindzu. Eku heteleleni, ndzi ringekile ku sungula bindzu hileswi a ndzi ehleketa leswaku a ri ta ndzi pfuna ku swi khathalela ku antswa swilaveko swa nyama swa ndyangu wa mina handle ko kavanyeteka evugandzerini bya mina. Hi ku famba ka nkarhi, swilo swi ndzi fambele ximatsi.”

Leswi swikoxo swa vutomi swi yaka swi tlakuka swinene naswona ku pfumaleka ka mintirho ku yaka ku andza, van’wana va heleriwe hi ntshembo kutani va endla swiboho swa vuphukuphuku. Vamakwerhu vo tala va endle xiboho xo pfumela ku tirha tiawara leti engetelekeke, xo endla mintirho yimbirhi kumbe xo tisungulela bindzu hambiloko va nga ri na ntokoto wa swa mabindzu. Va tibyela leswaku muholo lowu engetelekeke wu ta pfuna  ndyangu naswona sweswo swi nge kavanyeti vuxaka bya vona na Yehovha. Kambe swiyimo leswi nga languteriwangiki ni ku tsekatseka ka ikhonomi swi nga kavanyeta hambi ku ri makungu lamanene. Hikwalaho ka sweswo, van’wana va phasiwe hi makwanga naswona va pfumelele leswaku ku hlongorisa rifuwo swi kavanyeta ntirho lowu va wu endlelaka Yehovha.—Ekl. 9:11, 12.

Vamakwerhu van’wana va khomeke ngopfu etimhakeni ta misava lerova a va ha ri na wona nkarhi wa dyondzo ya munhu hi yexe, wa minhlangano kumbe wo chumayela. Swi le rivaleni leswaku ku honisa swilo leswi swi khumba vugandzeri bya vona ni vuxaka bya vona na Yehovha. Va nga ha tlhela va fularhela ni vuxaka byin’wana bya nkoka, ku nga vuxaka bya vona ni lava ‘nga swin’we na vona eripfumelweni.’ (Gal. 6:10) Van’wana va fularhela vumakwerhu bya Vukreste hakatsongo-tsongo. Kambisisa mhaka leyi hi vukheta.

Vutihlamuleri Lebyi Hi Nga Na Byona Eka Vapfumeri-kulorhi

Leswi hi nga vamakwerhu, hi ni minkarhi yo tala leyi hi nga kombisanaka rirhandzu ha yona. (Rhom. 13:8) Swi nga ha endleka u va vonile ‘lava xanisekaka, lava kombelaka ku pfuniwa’ evandlheni ra ka n’wina. (Yobo 29:12) Van’wana va nga ha va va nga ri na swona swakudya. Muapostola Yohane u hi tsundzuxile malunghana ni ndlela leyi hi nga va pfunaka ha yona loko ku va ni xiyimo xexo. U te: “Mani na mani la nga ni swa ku hanya ha swona swa misava leyi kutani a vona makwavo a pfumala kambe a swinya a nga n’wi kombi ntsetselelo wakwe lowukulu, xana rirhandzu ra Xikwembu ri tshamisisa ku yini eka yena?”—1 Yoh. 3:17.

U nga ha va u va vonile van’wana lava kayivelaka kutani u va pfuna. Kambe ku khathala ka hina hi vamakwerhu a swi heleli hi ku va pfuna hi swilaveko swa nyama ntsena. Van’wana va nga ha va va kombela ku pfuniwa hileswi va nga ni xivundza kumbe va heleke matimba. Va nga ha va va titwa va nga faneleki ku tirhela Yehovha, va khomiwe hi vuvabyi lebyikulu kumbe va feriwe hi munhu loyi va n’wi rhandzaka. Ndlela yin’wana leyi hi nga va pfunaka ha yona i ku va yingisela ni ku vulavula na vona, xisweswo hi va chavelela ni ku va pfuna va tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha. (1 Tes. 5:14) Hakanyingi leswi swi tiyisa rirhandzu leri hi nga na rona ni vamakwerhu.

Ngopfu-ngopfu vakulu evandlheni hi vona lava nga ha kotaka ku va yingisela hi musa, ku twelana na vona ni ku va nyika ndzayo ya rirhandzu ya le Matsalweni. (Mint. 20:28) Hi ndlela yoleyo valanguteri va nga tekelela muapostola Pawulo, loyi a a ri “ni xinakulobye xa rirhandzu” eka vamakwavo.—1 Tes. 2:7, 8.

Hambiswiritano, loko Mukreste a hambuka entlhambini, ku humelela yini hi vutihlamuleri lebyi a nga na byona eka vapfumeri-kulobye? Hambi ku ri valanguteri va nga ringeka ku hlongorisa rifuwo. Ku nga humelela yini loko Mukreste o hluriwa hi ndzingo wolowo?

 Ku Tshikileriwa Hi Mivilelo Ya Vutomi

Hilaha swi kombisiweke hakona, ku tikarhatela ku enerisa swilaveko swa xisekelo swa nyama swa ndyangu wa hina hakanyingi swi hi vangela mivilelo naswona swi nga hi endla hi honisa milawu ya Vukreste. (Mat. 13:22) Marek, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, u ri: “Loko bindzu ra mina ri wile, ndzi endle xiboho xo ya lava ntirho lowu holelaka kahle etikweni rimbe. Ndzi fambe tin’hweti tinharhu ntsena nakambe ndzi tlhele ndzi famba tin’wana tinharhu, kambe eka tin’hweti tin’wana ni tin’wana tinharhu a ndzi tshama katsongo ekaya. Sweswo swi n’wi karhate ngopfu emintlhavekweni nsati wa mina loyi a nga riki mupfumeri.”

A hi swirho swa ndyangu ntsena leswi karhatiweke hi mhaka leyi. Marek u ya emahlweni a ku: “Handle ko tirha tiawara to tala edyambyini leri vavulaka, a ndzi tshama ni vanhu lava nga ni mahanyelo yo biha lava a va tikarhatela ku dyelela van’wana. A va tikhoma ku fana ni swigevenga. A ndzi titwa ndzi karhatekile naswona ndzi tshikileriwile. Ndzi sungule ku tivutisa loko ndzi swi kota ku pfuna van’wana hikuva a ndzi nga ri na wona hambi ku ri nkarhi wo tikhathalela mina n’wini.”

Vuyelo byo biha bya xiboho xa Marek byi fanele byi hi susumetela ku ehleketisisa hi mhaka leyi. Hambiloko swi tikomba onge ku ya etikweni rimbe swi nga tlhantlha swiphiqo swa wena swa timali, xana swi nge ku vangeli swiphiqo swin’wana? Hi xikombiso, ku ta humelela yini hi vuxaka bya ndyangu wa wena na Yehovha ni hi tlhelo ra mintlhaveko? Xana ku ya etikweni rimbe swi nga byi tsema hi ku helela vuxaka bya hina ni vandlha? Xana swi nge hi tsoni lunghelo ro tirhela vapfumeri-kulorhi?—1 Tim. 3:2-5.

Kambe hilaha u nga ha vaka u swi vone hakona, a swi kali swi lava leswaku munhu a ya tirhela etikweni rimbe leswaku a khomeka ngopfu hi ntirho. Xiya xikombiso xa Jarosław na Beata. Jarosław u ri: “Hinkwaswo a swi tikomba swi famba kahle loko hi sungula. Leswi a ha ha ku tekana, hi pfule xitolo lexitsongo xo xavisa ti-hot-dog endhawini leyinene. Leswi a ho yi nusa kunene mali, hi endle xiboho xo ndlandlamuxa bindzu ra hina. Kambe a hi ri ni nkarhi wutsongo, kutani hi xwe eminhlanganweni. Swi nga si ya kwihi, ndzi tshike ku phayona ni ku va nandza wa vutirheli. Leswi a hi tsakela mali leyi a hi yi endla, hi pfule xitolo lexikulu naswona hi sungule ku tirhisana ni munhu loyi a a nga ri mupfumeri. Swi nga si ya kwihi, se a ndzi ya ematikweni man’wana leswaku ndzi ya sayina mintwanano leyi a yi ta hi nghenisela timiliyoni ta tidolara. A ndzi nga tshami ekaya, naswona vuxaka bya mina ni nsati wa mina ni n’wana wa mina wa nhwanyana byi tsanile. Eku heteleleni, hi nghene hi nhloko ebindzwini ra hina lerova hakatsongo-tsongo hi tshike ku tirhela Yehovha. Leswi a hi nga ha yi eminhlanganweni, vamakwerhu a hi nga va ehleketi nikatsongo.”

Hi nga dyondza yini emhakeni leyi? Ku navela ku va ni rifuwo ro tala swi nga phasa Mukreste xisweswo a nga ha vi na mhaka hambi ku ri ku lahlekeriwa hi “tinguvu takwe ta le handle,” ku nga mfungho wakwe wa Vukreste. (Nhlav. 16:15) Kutani sweswo swi nga hi hambanisa ni vamakwerhu lava eku sunguleni a hi ri exiyin’weni lexinene xo va pfuna.

Tikambisise Hi Ku Tshembeka

Hi nga tibyela hi ku, ‘Sweswo swi nge endleki eka mina.’ Kambe ha un’we wa hina u fanele a kambisisa hi vukheta leswaku i swilo swingani leswi lavekaka hakunene evuton’wini. Pawulo u tsale a ku: “A hi tanga na nchumu emisaveni, naswona a hi nge fambi na nchumu. Kutani, loko hi ri ni swakudya ni swifunengeto, hi ta eneriseka hi swilo leswi.” (1 Tim. 6:7, 8) I ntiyiso leswaku swikoxo swa vutomi swa hambana-hambana hi ku ya hi matiko. Swilo leswi swi nga ha tekiwaka swi chipile swinene etikweni leri hluvukeke swi nga ha tekiwa swi durha swinene ematikweni man’wana yo tala.

Ku nga khathariseki leswaku swikoxo swa vutomi swi njhani laha hi tshamaka kona, xiya marito lama landzelaka ya Pawulo: “Lava tiyimiseleke ku fuwa va wela endzingweni ni le ntlhan’wini ni le ku naveleni ko tala ka vuhunguki ni loku vavisaka, loku nghenisaka vanhu endzovisweni ni le ku onhakeni.” (1 Tim. 6:9) Loko ku lava ku phasiwa xiharhi, ntlhamu wa kona wa fihliwa. Sweswo swi endleriwa leswaku xiharhi xi phasiwa xi nga swi langutelanga. Hi nga swi papalata njhani ku phasiwa hi ku ‘navela loku vavisaka’?

Ku rhangisa swilo swa nkoka evuton’wini swi nga hi susumetela ku lava nkarhi lowu engetelekeke  wa timhaka ta Mfumo ku katsa ni dyondzo ya munhu hi hexe. Dyondzo yo tano leyi dzikeke yi nga pfuna Mukreste leswaku a “faneleka hi ku helela, a hlomisiwa hi ku helela” ku pfuna van’wana.—2 Tim. 2:15; 3:17.

Eka malembe ma nga ri mangani, vakulu lava nga ni rirhandzu va tirhe hi matimba va khutaza Jarosław. U susumeteleke ku endla mindzulamiso leyikulu. U ri: “Ebulwini rin’wana ra nkoka, vakulu va tshahe xikombiso xa le Matsalweni xa wanuna loyi a fuweke loyi a a lava ku hanya hilaha ku nga heriki kambe a a nga lavi ku tshika rifuwo rakwe. Kutani hi vutlhari va vule leswaku mhaka yoleyo yi nga tirha eka mina. Sweswo swi ndzi pfune ku twisisa leswaku hakunene a ndzi fanele ndzi endla swo karhi.”—Swiv. 11:28; Mar. 10:17-22.

Jarosław u kambisise xiyimo hi ku tshembeka naswona u endle xiboho xo tshika ku endla mabindzu lamakulu. Ku nga si hela malembe mambirhi, yena ni ndyangu wakwe va tlhele va aka vuxaka bya vona na Yehovha. Sweswi i nkulu evandlheni naswona u pfuna vamakwavo. Jarosław u ri: “Loko vamakwerhu va nghena hi nhloko ebindzwini lerova va honisa vuxaka bya vona na Yehovha, ndzi tirhisa ntokoto wa mina ku va kombisa leswaku i vuphukuphuku ku paniwa ni lava nga riki vapfumeri. A swi olovi ku nga amukeli mintirho leyi wongaka ni ku papalata mikhuva ya vukanganyisi.”—2 Kor. 6:14.

Marek na yena u dyondze ku vava. Hambileswi ntirho lowu a wu kumeke etikweni rimbe wu pfuneke ndyangu wakwe hi tlhelo ra timali, vuxaka byakwe ni Xikwembu swin’we ni vamakwerhu byi onhakile. Hi ku famba ka nkarhi, u tlhele a hlela kahle swilo leswi nga swa nkoka evuton’wini byakwe. U ri: “Ku ringana malembe yo tala, xiyimo xa mina a xi fana ni xa Baruku loyi a a ‘tshamela ku lava swilo leswikulu.’ Eku heteleleni, ndzi phofulele Yehovha mivilelo ya mina naswona sweswi ndza swi xiya leswaku vuxaka bya mina na yena se ndzi byi lulamisile.” (Yer. 45:1-5) Sweswi Marek u lwela ku fikelela “ntirho lowunene” wa ku va mulanguteri evandlheni.—1 Tim. 3:1.

Xilemukiso lexi Marek a xi nyikaka lava nga ha ehleketaka ku ya lava ntirho lowu hakelaka kahle etikweni rimbe hi lexi: “Loko u ri etikweni rimbe swa olova swinene ku wela emintlhan’wini ya misava leyi yo homboloka. Leswi u nga ri tiviki kahle ririmi ra kwalaho swi endla leswaku u nga swi koti ku vulavula ni vanhu van’wana. U nga tlhelela ekaya ni mali, kambe u va ni timbanga hi tlhelo ra moya leti nga tekaka nkarhi wo leha ku hola.”

Ku ringanisela exikarhi ka ntirho wa ku tihanyisa ni vutihlamuleri lebyi hi nga byona eka vamakwerhu swi ta hi pfuna leswaku hi tsakisa Yehovha. Naswona hi nga vekela van’wana xikombiso lexinene lexi nga ha va khutazaka leswaku va endla swiboho swa vutlhari. Vanhu lava tshikilelekeke va lava nseketelo, ntwela-vusiwana ni xikombiso lexinene xa vamakwerhu. Vakulu va vandlha ni vamakwerhu van’wana lava wupfeke va nga pfuna vapfumeri-kulobye leswaku va tshama va ri karhi va ringanisela ni ku tivonela leswaku va nga hetiwi matimba hi mivilelo ya vutomi.—Hev. 13:7.

Kutani, hi nga tshuki hi fularhela vapfumeri-kulorhi hi ku khomeka ngopfu entirhweni wa hina wa ku tihanyisa. (Filp. 1:10) Ematshan’weni ya sweswo, a hi ‘fuweni eka Xikwembu’ loko hi ri karhi hi rhangisa timhaka ta Mfumo evuton’wini bya hina.—Luka 12:21.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 21]

Xana ntirho wa wena wu endla leswaku u nga swi koti ku ya eminhlanganweni?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

Xana u swi teka swi ri swa nkoka ku pfuna vapfumeri-kuloni?